علی ناظمی؛ سیدفرید قادری؛ سکینه تجار
چکیده
تحقیقات و تجارب گوناگون در زمینه بازارهای انرژی الکتریکی نشان می دهد، شرکت فعال سمت تقاضا در بازار برق، باعث رقابتی تر شدن و افزایش بازده این بازارها و در نهایت بهبود عملکرد آنها می شود. همچنین مشارکت در برنامه های پاسخگویی بار منجر به کاهش قیمت برق، رفع تراکم خطوط انتقال، افزایش امنیت شبکه و بهبود نقدینگی بازار می شود. بر این اساس ...
بیشتر
تحقیقات و تجارب گوناگون در زمینه بازارهای انرژی الکتریکی نشان می دهد، شرکت فعال سمت تقاضا در بازار برق، باعث رقابتی تر شدن و افزایش بازده این بازارها و در نهایت بهبود عملکرد آنها می شود. همچنین مشارکت در برنامه های پاسخگویی بار منجر به کاهش قیمت برق، رفع تراکم خطوط انتقال، افزایش امنیت شبکه و بهبود نقدینگی بازار می شود. بر این اساس و به منظور بهرهگیری هر چه بیشتر از این برنامهها، ابتدا می بایست مدلی اقتصادی از این برنامه ها ارائه داد سپس با استفاده از آن، برنامهریزی های لازم برای بکارگیری هر چه بیشتر این برنامهها انجام شود و انگیزه مشترکین برای مشارکت در آنها افزایش یابد. در تحقیق حاضر شبیهسازی یک مدل اقتصادی پاسخگویی بار بر اساس کشش قیمتی تقاضا و تابع مطلوبیت مشترکین انجام گرفته است. از آنجا که تقاضای مشترکین به علائم تصمیمگیری متفاوتی، از قبیل قیمت برق، سطح مشارکت مشترکین، ارزش مشوقها و جریمههای تعیین شده در برنامههای پاسخگویی بار بستگی دارد تلاش شده است که در یک مدل پیشنهادی اقتصادی این علائم شبیه سازی شود. مدل پیشنهادی با استفاده از دادههای مربوط به شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج حاصل از شبیهسازی در سناریوهای مختلف ارائه گردیده است. نتایج نشان میدهد برنامههای زمانمحور به کشش حساس نیستند و در هر حال تغییر کشش عامل تعیین کننده در انتخاب سیاست بهینه برای تصمیم گیرندگان بازار نیست و صرفا با تغییر کشش، میتوان شاخصهای فنی و اقتصادی را بهبود بخشید. ولی برنامههای تشویق محور و ترکیبی به کشش حساس هستند و تغییر کشش علاوه بر بهبود شاخصهای فنی و اقتصادی، عامل تعیین کننده در انتخاب سیاست بهینه برای تصمیمگیرندگان بازار است.
زین العابدین صادقی؛ زهرا مهدی زاده؛ سید عبدالمجید جلایی
چکیده
در این مطالعه با استفاده از «منحنی یادگیری»، «شدت یادگیری» به مفهوم میزان صرفه‌جویی در هزینه‌ی نیروی کار و «رشد بهره‌وری مبتنی‌بر تجربه» همچنین تأثیر «ادغام و مالکیّت» بر یادگیری فناوری، اندازه‌گیری می‌شود و اثرات آن بر عملکرد شرکتهای نفت، گاز و فرآورده‌های نفتیِ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ...
بیشتر
در این مطالعه با استفاده از «منحنی یادگیری»، «شدت یادگیری» به مفهوم میزان صرفه‌جویی در هزینه‌ی نیروی کار و «رشد بهره‌وری مبتنی‌بر تجربه» همچنین تأثیر «ادغام و مالکیّت» بر یادگیری فناوری، اندازه‌گیری می‌شود و اثرات آن بر عملکرد شرکتهای نفت، گاز و فرآورده‌های نفتیِ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. نوآوری این مقاله عبارت است از؛ توضیح اثرات مستقیم و غیرمستقیم [1] (ادغام و مالکیّت) بر یادگیری فناوری که منجر به مدل منحنی یادگیری با عامل ، در صنعت نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی می‌شود. درنتیجه‌ی بررسی‌های پژوهش حاضر، مشاهده می‌شود که؛ یادگیری مبتنی‌بر تجربه، که افزایش تولید تجمعی در شرکتهای پالایشی و پتروشیمی را به‌همراه دارد، به کاهش هزینه نمی‌انجامد. صرفه‌های ناشی از مقیاس نیز باتوجه به افزایش تولید در شرکتهای پالایشی، نتوانسته است هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهد. همچنین یادگیری پژوهش‌محور در شرکتهای پالایشی و پتروشیمی، با یک سال تأخیر و البته باشدت کم، کاهش هزینه‌ی عملیاتی را رقم زده است. این مطالعه همچنین علاوه براین‌که نشان میدهد که ادغام و مالکیّت، درترکیب شرکتهای پالایشی و پتروشیمی فاقد تأثیر مستقیم بوده هرچند تنها در شرکتهای پتروشیمی حامل اثر غیرمستقیم بر یادگیری فناوری است. [1] Mergers and acquisitions (M&As)
لطفعلی عاقلی؛ میر عبداله حسینی
چکیده
در مدیریت معادن، جذب و بکارگیری سرمایه های مالی در جهت خرید ماشین آلات و تجهیزات نو و جایگزینی ماشین های فرسوده، اهمیت زیادی دارد. با توجه به محدودیت سرمایه در بخش معدن، بلااستفاده بودن آن حکایت از ضعف مدیریت و سطح تولید بالفعل کمتر از سطح بالقوه میکند. بر این اساس، مطالعه حاضر قصد دارد عوامل موثر بر بهره وری متوسط سرمایه ...
بیشتر
در مدیریت معادن، جذب و بکارگیری سرمایه های مالی در جهت خرید ماشین آلات و تجهیزات نو و جایگزینی ماشین های فرسوده، اهمیت زیادی دارد. با توجه به محدودیت سرمایه در بخش معدن، بلااستفاده بودن آن حکایت از ضعف مدیریت و سطح تولید بالفعل کمتر از سطح بالقوه میکند. بر این اساس، مطالعه حاضر قصد دارد عوامل موثر بر بهره وری متوسط سرمایه در بخش معدن ایران را در دوره زمانی 1396-1362 مورد بررسی قرار دهد. سرمایه در این بخش به فرم تجهیزات و ماشینآلات و سرمایه مالی است. مطابق نتایج ، بهره وری متوسط سرمایه با تغییرات زیادی همراه بوده است و کمترین مقدار آن در سال های جنگ تحمیلی مشاهده می‌شود. تخمین مدل اقتصاد سنجی نشان داد که معکوس سرمایه سرانه، شاخص قیمت مواد معدنی، کارایی مصرف انرژی و سهم بخش خصوصی از مالکیت بر بهره وری سرمایه اثر ات معنیداری در سطح 5% دارند. بنابراین، افزایش کارایی مصرف انرژی و کاهش سرمایه سرانه، بهره وری متوسط سرمایه را افزایش میدهد. از طرف دیگر افزایش قیمت مواد معدنی، بهره وری سرمایه را افزایش میدهد.
حسن ثاقب
چکیده
صنایع شیمیایی و پتروشیمی در زمره صنایع با پیچیدگی بالا و بخش مهمی از زنجیره ارزش جهانی می باشند. این صنعت (با کد آیسیک 24)، 7/11 درصد از تولید و 7/24 درصد از صادرات صنایع کارخانه‌ای جهان را به خود اختصاص داده است. علیرغم وجود منابع غنی نفت و گاز، ایران با متوسط تولید 31/8 میلیارد دلار طی دوره 2016 – 2014، در رتبه 22 ام تولیدکنندگان جهانی قرار دارد. ...
بیشتر
صنایع شیمیایی و پتروشیمی در زمره صنایع با پیچیدگی بالا و بخش مهمی از زنجیره ارزش جهانی می باشند. این صنعت (با کد آیسیک 24)، 7/11 درصد از تولید و 7/24 درصد از صادرات صنایع کارخانه‌ای جهان را به خود اختصاص داده است. علیرغم وجود منابع غنی نفت و گاز، ایران با متوسط تولید 31/8 میلیارد دلار طی دوره 2016 – 2014، در رتبه 22 ام تولیدکنندگان جهانی قرار دارد. هرچند حدود 33 درصد از تولیدات صنعت شیمایی و پتروشیمی ایران صادر شده است، به دلیل عدم توجه به متنوع سازی تولید و صرفا تمرکز بر صادرات تعداد اندکی محصول ، اثرگذاری این صنعت بر رشد اقتصادی ناچیز بوده است. در این مقاله به منظور تعیین زمینه های متنوع سازی صادرات در صنایع شیمایی و پتروشیمی ایران از دو رویکرد "پیچیدگی اقتصادی" و " فضای محصول" استفاده شد. برای تعیین گروه های کالایی با اولویت بالا برای صاردارت از پنج شاخص استفاده شد که عبارتند از " پیچیدگی محصول"، "منفعت فرصت" ، "چگالی" ، "ارزش تقاضای جهانی محصول (میزان واردات)" و "رشد تقاضای جهانی" . نتایج دلالت برآن داشت که در سطح طبقه بندی چهار رقمی HS، علیرغم قابلیت‌ها و توانمندی‌های موجود ، صنعت پتروشیمی ایران بر تولید محصولات کمتر پیچیده متمرکز بوده است. بر اساس اندازه شاخص های فوق الذکر از میان 194 گروه کالایی این صنعت، تولید 60 گروه کالایی در صنعت پتروشیمی ایران دارای اولویت است. در حال حاضر صنعت پتروشیمایی ایران تنها در 13 گروه کالایی از 60 گروه فوق الذکر از مزیت نسبی صادراتی برخوردار است. با اتکا به قابلیت‌های موجود پیشنهاد می‌شود ضمن تداوم حمایت از تولید و صادرات این کالاها، برنامهریزی لازم برای سرمایهگذاری در توسعه تولید و صادرات سایر گروه‌های کالایی (47 گروه دیگر) نیز در دستور کار قرار گیرد.
عرفانه راسخ جهرمی؛ سمانه نورانی آزاد
چکیده
هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی ساختار بازار و مزیتنسبی حاکم بر صادرات گیاهان دارویی ایران و شرکای عمده تجاری آن با استفاده از شاخصهای غیرپارامتریک تمرکز و مزیت نسبی است. بدین منظور از دادههای گیاهان منتخب دارویی در سطح کد HS در بازه زمانی ۲۰۱۸ -۲۰۱۱ مستخرج از پایگاه دادهها و اطلاعات آماری فائو و تریدمپ استفاده شده است. نتایج پژوهش ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی ساختار بازار و مزیتنسبی حاکم بر صادرات گیاهان دارویی ایران و شرکای عمده تجاری آن با استفاده از شاخصهای غیرپارامتریک تمرکز و مزیت نسبی است. بدین منظور از دادههای گیاهان منتخب دارویی در سطح کد HS در بازه زمانی ۲۰۱۸ -۲۰۱۱ مستخرج از پایگاه دادهها و اطلاعات آماری فائو و تریدمپ استفاده شده است. نتایج پژوهش گویای این است که ایران در صادرات گیاهان دارویی مورد مطالعه دارای مزیتنسبی صادراتی بوده، اما فاقد ثبات لازم است. علاوه براین ساختار حاکم بر بازار کشورهای فعال در این عرصه غیر رقابتی می باشند. با توجه به نتایج شاخصهای تمرکز بازار صادرات جهانی گیاهان دارویی رازیانه، بادیان، گشنیز، زیرهسبز و سروکوهی (کد0909) در سالهای مذکور از متمرکزترین بازاربوده اند. بنابراین با توجه به پتانسیل ایران برای گسترش و توسعه صادرات این محصولات، برای فعال سازی آن اقداماتی از جمله: تمرکززدایی بازار، پردازش و بهبود بسته بندی متناسب با ذائقه مصرف کنندگان در بازارهای جهانی و حمایت اقتصادی و سیاسی دولت از صادرکنندگان توصیه می شود.
ابوالفضل شاه آبادی؛ علی مرادی؛ زهرا مهرادفر
چکیده
تولید انرژی تجدیدپذیر با موانع اقتصادی، فنی، اداری و قانونی مواجه است که شناسایی آنها و اقدام در جهت رفع موارد بازدارنده و تقویت موارد بسطدهنده میتواند فرایند نیل به توسعه پایدار را تسهیل و تسریع سازد. در این راستا، تحقیق حاضر سعی نمود تأثیر زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، مشوقهای اقتصادی و نهادی، سیستم ...
بیشتر
تولید انرژی تجدیدپذیر با موانع اقتصادی، فنی، اداری و قانونی مواجه است که شناسایی آنها و اقدام در جهت رفع موارد بازدارنده و تقویت موارد بسطدهنده میتواند فرایند نیل به توسعه پایدار را تسهیل و تسریع سازد. در این راستا، تحقیق حاضر سعی نمود تأثیر زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، مشوقهای اقتصادی و نهادی، سیستم ابداعات و نوآوری و آموزش و توسعه منابع انسانی را به‌عنوان مؤلفههای دانش بر تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی طی دوره 2018-2007 برآورد نماید. بههمین منظور، مدل تحقیق با استفاده از دادههای تابلویی و به روش گشتاورهای تعمیم‌یافته برآورد گردید. نتایج نشان داد، تأثیر هر چهار مؤلفه مزبور بر تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورهای منتخب مثبت و معنادار است. همچنین، تأثیر متغیرهای کنترل شامل تولید ناخالص سرانه، انتشار گاز دی اکسید کربن بر تولید انرژی‌های تجدیدپذیر مثبت و معنادار و تأثیر وابستگی به سوخت‌های فسیلی بر تولید انرژی‌های تجدیدپذیر منفی و معنادار است.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
بهروز صادقی عمروآبادی؛ نسرین منصوری
چکیده
قانون دوم ترمودینامیک یا قانون آنتروپی هشداری است به فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران اقتصادی که هدف رشد اقتصادی نامحدود را بدون توجه به ظرفیت محیط‌زیست دنبال می‌کنند. هدف محوری این مقاله پاسخ به این سؤال است که آیا نهاده انرژی با سرمایه و سایر نهاده‌ها در صنایع خودرو، شیمیایی و خوراکی جانشین است. برای این‌منظور ضمن استفاده از دادههای ...
بیشتر
قانون دوم ترمودینامیک یا قانون آنتروپی هشداری است به فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران اقتصادی که هدف رشد اقتصادی نامحدود را بدون توجه به ظرفیت محیط‌زیست دنبال می‌کنند. هدف محوری این مقاله پاسخ به این سؤال است که آیا نهاده انرژی با سرمایه و سایر نهاده‌ها در صنایع خودرو، شیمیایی و خوراکی جانشین است. برای این‌منظور ضمن استفاده از دادههای شرکتهای نمایه‌شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی ۱۳۸۶-۱۴۰۰، تابع هزینه ترانسلوگ تخمین زده شد. جانشینی نهاده‌ها در صنایع مورد نظر براساس کشش‌های قیمتی و همچنین کشش جانشینی آلن مورد قضاوت قرار گرفت. برخلاف انتظارات نظری نتایج نشان داد که کشش‌های قیمتی و کشش‌های جانشینی آلن بین برق و سایر حامل‌های انرژی منفی است و لذا این نهاده‌ها جانشین برق نیستند. به‌عبارت دیگر در فرایند تولید صنایع فوق‌الذکر نهاده برق و سایر شقوق انرژی مورد نیاز می‌باشند. همچنین یافته‌های این پژوهش نشان داد کشش جانشینی آلن بین برق و سرمایه منفی است و لذا این دو نهاده مکمل یکدیگر می‌باشند. باتوجه به اینکه در صنایع منتخب امکان جانشینی برق با سایر نهاده نیست میتوان نتیجه گرفت که رشد این صنایع بدون توجه به ظرفیت محیط‌زیست، آثار مخرب زیست‌محیطی فراورانی را به‌واسطه تأمین انرژی برای این صنایع به همراه خواهد داشت.
حسن حیدری؛ حورا رضاقلی
چکیده
طی سالهای اخیر سطح تحصیلات و مهارت نیرویکار که سرمایه‌های انسانی کشور می‌باشند افزایش قابل‌توجهی یافته است و فراهم آوری اشتغال برای این قشر از افراد جامعه به یکی از مسائل پراهمیت مسئولان کشور بدل گشته است. سؤال مهم این است که رشد اقتصادی به چه میزان بر تقاضای نیرویکار با تأکید بر نیرویکار تحصیلکرده دانشگاهی در ایران ...
بیشتر
طی سالهای اخیر سطح تحصیلات و مهارت نیرویکار که سرمایه‌های انسانی کشور می‌باشند افزایش قابل‌توجهی یافته است و فراهم آوری اشتغال برای این قشر از افراد جامعه به یکی از مسائل پراهمیت مسئولان کشور بدل گشته است. سؤال مهم این است که رشد اقتصادی به چه میزان بر تقاضای نیرویکار با تأکید بر نیرویکار تحصیلکرده دانشگاهی در ایران مؤثر بوده است. از این‌رو هدف این مقاله ارائه برآوردی از کشش اشتغال ناشی از رشد اقتصادی در 22 بخش صنعتی ایران بر اساس کدهای آیسیک دو رقمی بهمنظور سنجش حساسیت اشتغال برحسب سطح تحصیلات به رشد اقتصادی میباشد. بدین منظور با استفاده از مدل پنل دیتا به روش حداقل مربعات معمولی کاملاً تعدیلشده (FMOLS) در طول دوره 1374 تا 1394 مدلهایی برآورد شده است که نتایج آن نشان میدهد که در بلندمدت هرچه به سمت سطوح بالاتر تحصیلات حرکت شود تاثیر مثبت و معنادار ارزشافزوده حقیقی کاهش می‌یابد. بنابراین الگوی رشد بخش صنعت در کشور کمتر در جهت بهکارگیری افراد با تخصص و دانش بالا بوده است و لذا لازم است سیاستهای اقتصادی در جهت هدایت رشد ارزش افزوده بخش صنعت به سمت جذب و ایجاد اشتغال برای نیروهای متخصص سوق داده شوند.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
خدیجه حسن زاده؛ کیومرث شهبازی؛ محمد موحدی؛ اولیویر گوسانس
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی جنبههای جدید تئوری یادگیری از طریق صادرات است. بدین‌منظور نمونه‌ای متشکل از 104 شرکت کوچک و متوسط (SMEs) در استان آذربایجان غربی با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده است. این دادهها براساس پرسشنامه‌ی اقتباس شده از بررسی‌های نوآوری جامعه (CIS) است که هدف آن جمع‌آوری دادههای نوآوری از شرکتهای ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بررسی جنبههای جدید تئوری یادگیری از طریق صادرات است. بدین‌منظور نمونه‌ای متشکل از 104 شرکت کوچک و متوسط (SMEs) در استان آذربایجان غربی با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده است. این دادهها براساس پرسشنامه‌ی اقتباس شده از بررسی‌های نوآوری جامعه (CIS) است که هدف آن جمع‌آوری دادههای نوآوری از شرکتهای کشورهای اروپایی است و برای انعکاس شرایط اقتصادی ایران بومی‌سازی شده است. پرسشنامه توسط مدیران شرکتهای منتخب از خرداد 1400 تا پایان شهریور 1400 تکمیل شده است. سپس دو شاخص تنوع سیمپسون و شانون- وینر، برای تنوع نوآوری شرکت‌ها محاسبه شده است. برای متغیر صادرات دو شاخص استمرار صادرات و تنوع گسترده به‌کار گرفته شده است. سپس، شاخص شدت نهاده‌ی نوآوری، محدودیت‌های صادراتی و ویژگی‌های فردی و سازمانی مدیر شرکت با استفاده از تکنیک تحلیل تناظر چندگانه (MCA) محاسبه شد. در نهایت از مدل معادلات ساختاری تعمیم‌یافته (GSEM) برای برآورد مدل اقتصادسنجی مورد نظر استفاده شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده، استمرار صادرات و دسترسی به بازارهای متنوع‌تر صادراتی اثر مثبت و معنادار بر تنوع نوآوری دارد ولی با توجه به ضرایب برآوردی نخست، باید شرایطی فراهم شود که فرایند استمرار صادرات برای این بنگاهها تسهیل گردد، سپس صادرات به مناطق مختلف در برنامه آنها قرار گیرد.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
محمدرضا ریماز؛ کریم آذربایجانی؛ سارا قبادی؛ الهام اسمعیلی پورماسوله
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی اثر شوک تحریم‌‌های اقتصادی بر شاخص رقابتپذیری صنعتی با تاکید بر شدت صنعتی شدن و کیفیت صادرات با رویکرد خود رگرسیون برداری ساختاری در بازه زمانی 2020- 1990میباشد. نتایج حاکی از آن است شوک ناشی از شاخص قیمت کالاهای وارداتی بر شدت صنعتی شدن اثری با نوسانات مثبت و منفی داشته و بر کیفیت صادرات در ابتدای دوره، اثر ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی اثر شوک تحریم‌‌های اقتصادی بر شاخص رقابتپذیری صنعتی با تاکید بر شدت صنعتی شدن و کیفیت صادرات با رویکرد خود رگرسیون برداری ساختاری در بازه زمانی 2020- 1990میباشد. نتایج حاکی از آن است شوک ناشی از شاخص قیمت کالاهای وارداتی بر شدت صنعتی شدن اثری با نوسانات مثبت و منفی داشته و بر کیفیت صادرات در ابتدای دوره، اثر منفی و در پایان دوره، اثر مثبت داشته است. از طرفی شوک ناشی از شاخص قیمت کالاهای صادراتی بر شدت صنعتی شدن و کیفیت صادرات با نوسانات مثبت و منفی همراه بوده است. رابطه مبادله بر شدت صنعتی شدن بی‌‌تاثیر و بر کیفیت صادرات اثر مثبت داشته است. تولید و صادرات نفت خام بر شدت صنعتی شدن اثری با نوسانات مثبت، منفی و درنهایت خنثی، و بر کیفیت صادرات اثربخشی مثبت داشته است. اثر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر شدت صنعتی شدن مثبت و بر کیفیت صادرات منفی میباشد. شوک نسبت تراز تجاری به تولید ناخالص داخلی بر شدت صنعتی شدن و کیفیت صادارت با نوسانات مثبت و منفی و در اخر خنثی اثرگذار بوده است. باتوجه به نتایج فوق میتوان استدلال نمود تأثیر تحریم‌‌های اقتصادی بر شاخص شدت صنعتی‌شدن و کیفیت صادرات تاحدودی بستگی به سیاستهای دولت، سرمایه‌‌گذاری‌‌های مرتبط با تحقیق و توسعه و تدوین استراتژی صنعتی شدن دارد.
مهرزاد ابراهیمی؛ فاطمه پنداشته
چکیده
موضوع رقابت در صنعت بانکداری در راستای اصلاح ساختار یکی از سیاستهای عمومی نظام بانکی در دهه‌های اخیر میباشد. این مطالعه با هدف تعیین ساختار بازار و شرایط رقابتی در سیستم بانکی ایران و شناسایی الگوی مناسب سیستم بانکی در راستای بهبود رقابت انجام شده است. پس از بررسی مطالعات انجام شده در این زمینه در داخل و خارج کشور، با توجه به میزان ...
بیشتر
موضوع رقابت در صنعت بانکداری در راستای اصلاح ساختار یکی از سیاستهای عمومی نظام بانکی در دهه‌های اخیر میباشد. این مطالعه با هدف تعیین ساختار بازار و شرایط رقابتی در سیستم بانکی ایران و شناسایی الگوی مناسب سیستم بانکی در راستای بهبود رقابت انجام شده است. پس از بررسی مطالعات انجام شده در این زمینه در داخل و خارج کشور، با توجه به میزان دسترسی به اطلاعات، از هر دو روش ساختاری و غیر ساختاری به منظور برآورد وضعیت رقابت در سیستم بانکی ایران استفاده می‌شود. از شاخص هرفیندال-هریشمن بعنوان روش ساختاری و از روش غیر ساختاری مدل پانزار-رز با استفاده از دادههای ترکیبی 10 بانک کشور طی سالهای 1381-1395، وضعیت فضای رقابتی سیستم بانکی تخمین زده شد. نتایج حاکی از وجود وضعیت رقابت انحصاری در سیستم بانکی ایران است. سپس به منظور ارزیابی بهتر فضای رقابتی سیستم مالی و تعیین مهمترین متغیرهای موثر بر این فضا، با استفاده از تحلیل حساسیت الگو نسبت به هر یک از متغیرها، این نتیجه به دست آمد که افزایش نرخ سود، افزایش هزینه پرسنلی و کاهش تعداد پرسنل، کاهش هزینه هر واحد سرمایه فیزیکی، افزایش دارایی‌های ریسکی و تسهیلات پرداختی، افزایش دارایی کل، کاهش سرمایه و کاهش تعداد شعب در بهبود فضای رقابتی اثرگذار است ضمن اینکه حساسیت الگو نسبت به هزینه پرسنلی و سرمایه فیزیکی کمتر از سایر متغیرها میباشد
محمد زاغیان
چکیده
در برنامه چهارم توسعه اقتصادی و اجتماعی و همچنین در برنامه خصوصی سازی ایران بر ارتقای کارایی نسبی تاکید شده است. هدف این این مقاله ارزیابی تاثیر کارایی نسبی بر بازده سهام شرکت های خصوصی فعال در بخش صنعت است. برای این منظور ضمن استفاده از داده های فصلی 165 شرکت برای دوره زمانی 1390-1381(دوره اجرای برنامه خصوصی سازی)، روش خود رگرسیونی ...
بیشتر
در برنامه چهارم توسعه اقتصادی و اجتماعی و همچنین در برنامه خصوصی سازی ایران بر ارتقای کارایی نسبی تاکید شده است. هدف این این مقاله ارزیابی تاثیر کارایی نسبی بر بازده سهام شرکت های خصوصی فعال در بخش صنعت است. برای این منظور ضمن استفاده از داده های فصلی 165 شرکت برای دوره زمانی 1390-1381(دوره اجرای برنامه خصوصی سازی)، روش خود رگرسیونی برداری تابلویی (Panel VAR) برا ی ارزیابی تاثیر کارایی نسبی بر بازده سهام بکار گرفته شد. علاوه بر این پویایی روابط بین کارایی نسبی و بازده سهام مورد آزمون قرار گرفت. نتیجه این بررسی نشان میدهد که کارایی پس ازکنترل سایر عوامل و متغیرهای تاثیر گذار بر نرخ بازدهی ، دارای قدرت توضیحی معنی داری بر بازدهی سهام شرکتهای صنعتی داشته و در راستای مبانی نظری و شواهد تجربی قرار دارد.
محمدرضا حاجیان؛ جمشید پژویان؛ فرهاد غفاری
چکیده
هدف این مقاله ارزیابی شدت یادگیری در صنعت بانکداری ایران طی دوره 1380 تا 1395 است. در طی دوره مورد بررسی صنعت بانکداری ایران مشتمل بر 10 بانک دولتی و 17 بانک خصوصی بود. به منظور ارزیابی میزان تحقق یادگیری در صنعت بانکداری ایران از یک تابع هزینه کاب داگلاس استفاده شد. در این تابع، وام و تسهیلات به عنوان ستاده و همچنین ...
بیشتر
هدف این مقاله ارزیابی شدت یادگیری در صنعت بانکداری ایران طی دوره 1380 تا 1395 است. در طی دوره مورد بررسی صنعت بانکداری ایران مشتمل بر 10 بانک دولتی و 17 بانک خصوصی بود. به منظور ارزیابی میزان تحقق یادگیری در صنعت بانکداری ایران از یک تابع هزینه کاب داگلاس استفاده شد. در این تابع، وام و تسهیلات به عنوان ستاده و همچنین نیروی کار ، سرمایه و سپردههای بانکی به عنوان نهاده در نظر گرفته شدند. پس از اعمال تعدیلاتی بر تابع هزینه ، این تابع به منحنی یادگیری تبدیل شد و سپس منحنی یادگیری تخمین زده شد. در منحنی یاد گیری از مقدار تجمعی وام و تسهیلات به عنوان شاخص تجربه استفاده شد. نتایج دلالت بران دارد که شیب منحنی یادگیری مطابق انتظارات منفی است که به مثابه آن است که در صنعت بانکداری ایران در دوره مورد بررسی یادگیری محقق شده است اما شدت آن کم می باشد. علاوه بر این، نتایج دلالت بر وجود بازده ثابت به مقیاس در صنعت بانکداری ایران دارد.
زهرا فتوره چی؛ امیرعلی فرهنگ؛ علی محمدپور
چکیده
در تحقیقات اخیر، تأثیر عدم قطعیت سیاستهای اقتصادی (EPU) بر جنبههای مختلف اقتصاد کلان مورد بررسی قرار گرفته است، اما در زمینه انرژی، خصوصاً انرژی‌های تجدیدپذیر مطالعات محدودی انجام شده است. در این مطالعه اثر EPU بر مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر (REC) در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا(منا) طی دوره زمانی2020-2002 با استفاده از رویکرد پانل ...
بیشتر
در تحقیقات اخیر، تأثیر عدم قطعیت سیاستهای اقتصادی (EPU) بر جنبههای مختلف اقتصاد کلان مورد بررسی قرار گرفته است، اما در زمینه انرژی، خصوصاً انرژی‌های تجدیدپذیر مطالعات محدودی انجام شده است. در این مطالعه اثر EPU بر مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر (REC) در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا(منا) طی دوره زمانی2020-2002 با استفاده از رویکرد پانل میانگین گروهی تلفیقی (PMG) انجام شده است. متغیر مورد استفاده در EPU با یک شاخص ترکیبی بدست آمده است که نااطمینانی در سیاستهای ارزی، پولی و مالی را با استفاده از الگوهای اقتصادسنجی ARCH و GARCH محاسبه میکند. نتایج تحقیق با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی PMG نشان میدهد که EPU دارای تأثیر منفی و معنی دار بر REC است به طوری که در کوتاه مدت موجب کاهش 159/0 درصدی و در بلندمدت باعث کاهش 186/0 درصدی بر REC میگردد. براساس نتایج پژوهش، متغیرهای کنترلی سرمایه گذاری مستقیم خارجی، اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی و ارزش بازاری بازار سرمایه در هر دو دوره زمانی، کوتاه مدت و بلندمدت موجب افزایش REC شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل علیت گرنجری نیز نشان میدهد که رابطه علیت یک طرفه از EPU به REC وجود دارد.
منصور عسگری
چکیده
هدف از این مقاله تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر صادرات و قدرت رقابتپذیری صنایع کوچک و متوسط ایران در راستای توسعه صادرات است. رقابتپذیری برای بنگاههای کوچک و متوسط یک موضوع مهم و محوری است که به‌عنوان ابزاری برای رسیدن به رشد مطلوب اقتصادی و توسعه پایدار است. این مقاله با استفاده از دادههای بنگاههای صنعتی به تفکیک کدهای ISIC سه ...
بیشتر
هدف از این مقاله تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر صادرات و قدرت رقابتپذیری صنایع کوچک و متوسط ایران در راستای توسعه صادرات است. رقابتپذیری برای بنگاههای کوچک و متوسط یک موضوع مهم و محوری است که به‌عنوان ابزاری برای رسیدن به رشد مطلوب اقتصادی و توسعه پایدار است. این مقاله با استفاده از دادههای بنگاههای صنعتی به تفکیک کدهای ISIC سه رقمی دارای 10 تا 149 نفر کارکن به تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر صادرات و قدرت رقابتپذیری این صنایع و رتبهبندی قدرت رقابتپذیری آنها در دوره 96-1381 میپردازد. در این مطالعه، چهار شاخص قیمت نسبی، دستمزد واحد نیروی کار، نسبت تشکیل سرمایه به تغییرات فروش و ارزش افزوده سرانه شاغلین بنگاههای صنعتی به‌عنوان عوامل موثر بر تغییرات رقابتپذیری در نظر گرفته شدهاند. در این مطالعه از روش اقتصادسنجی پانل دیتا استفاده شده که نتایج نشان میدهد کشش صادرات بنگاههای کوچک و متوسط نسبت به تولید، دستمزد نیروی کار و ارزش افزوده هر واحد نیروی کار به ترتیب برابر است با 48/0، 55/0- و 67/0 است و صنعت فراوری و نگهداری ماهی، سختپوستان و نرمتنان، دارای بالاترین و صنعت ساخت ملزومات و وسایل پزشکی و دندانپزشکی پایینترین رتبه رقابتپذیری صادراتی هستند.
زانا مظفری؛ سامان قادری
چکیده
از جمله عوامل موثر بر صنعتی شدن اقتصاد، سرمایه انسانی است. در بسیاری از پژوهشهای پیشین، تحصیل به عنوان شاخص سنتی سرمایه انسانی استفاده شده است، اما سرمایه انسانی علاوه بر جنبه آموزش تحت تاثیر جنبههای دیگر مانند؛ مهارت و سلامت نیز قرار دارد. با عنایت به اینکه صنعتی شدن فرایندی پویاست، پژوهش حاضر با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته ...
بیشتر
از جمله عوامل موثر بر صنعتی شدن اقتصاد، سرمایه انسانی است. در بسیاری از پژوهشهای پیشین، تحصیل به عنوان شاخص سنتی سرمایه انسانی استفاده شده است، اما سرمایه انسانی علاوه بر جنبه آموزش تحت تاثیر جنبههای دیگر مانند؛ مهارت و سلامت نیز قرار دارد. با عنایت به اینکه صنعتی شدن فرایندی پویاست، پژوهش حاضر با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته در بستر سری‌های زمانی و با بکارگیری شاخصهای سنتی و جامع سرمایه انسانی، اثر سرمایه انسانی بر صنعتی شدن در اقتصاد ایران را طی دوره زمانی 1360- 1398 مورد ارزیابی قرار داده است. در این راستا، با استفاده از منطق فازی شاخص جامع سرمایه انسانی با در نظر گرفتن سه جنبه آموزش، مهارت و سلامت برآورد شده است که نتایج آن، رشد چشمگیر سرمایه انسانی ایران طی سالهای مورد مطالعه را نشان میدهد. نتایج تخمین مدل با استفاده از شاخص سنتی متوسط سالهای تحصیل، عدم معنیداری و ناسازگاری ضرایب را نشان داد و نتایج برآورد با بهرهگیری از شاخص جامع سرمایه انسانی نشان داد که ارتقاء سطح سرمایه انسانی موجب افزایش سهم ارزش افزوده بخش صنعت از تولید ناخالص داخلی کشور شده است. همچنین اثر متغیرهای صنعتی شدن دوره قبل، مشارکت نیروی کار، موجودی سرمایه و پیشرفت فنی مثبت و معنیداری ارزیابی گردیده است.
سمانه نورانی آزاد؛ علیرضا موغلی؛ ناهید زارعی
چکیده
هدف محوری پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر مارک‌آپ و شیوه حکمرانی شرکتی بر اجتناب مالیاتی بنگاههای بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور از دادههای 100 بنگاه فعال تولیدی در بازه زمانی 1398-1390 استفاده شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که مدیران بنگاههای دارای قدرت بازاری به دلیل قرار گرفتن در حاشیه امن و مصونیت از رقبا نگرانی برای کاهش سود ...
بیشتر
هدف محوری پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر مارک‌آپ و شیوه حکمرانی شرکتی بر اجتناب مالیاتی بنگاههای بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور از دادههای 100 بنگاه فعال تولیدی در بازه زمانی 1398-1390 استفاده شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که مدیران بنگاههای دارای قدرت بازاری به دلیل قرار گرفتن در حاشیه امن و مصونیت از رقبا نگرانی برای کاهش سود ندارند. همچنین، مدیران بهمنظور برخورداری از پاداش پرداختی و طرحهای تشویقی سهامداران در جهت حداکثرسازی ثروت و ارزش بنگاه تلاش نموده و فعالیت اجتناب مالیاتی را به شدت افزایش میدهند. بهعلاوه، نتایج تاثیر شیوه حکمرانی شرکتی موید آن است که سرمایهگذاران نهادی بهدلیل نفع مالی حاصل از سرمایهگذاری و دستیابی به قدرت بازاری، انگیزه نظارت بالاتر بر فعالیت مدیران برای کاهش هزینه نمایندگی و افزایش اجتناب مالیاتی خواهند داشت. در مجموع مدیران و سهامدارن تلاش دارند از طریق کاهش تضاد منافع، میزان اجتناب مالیاتی را افزایش دهند.
سمیه شاه حسینی
چکیده
کالاهای سرمایهای عناصر اصلی خلق و انتشار فنآوری، افزایش بهره‌وری و بهبود فنآوری در بخشهای تولیدی و غیرتولیدی هستند اما از آنجا که تولید این کالاها در اکثر اقتصادهای در حال توسعه هزینه‌بر است یا در دسترس نمی‌باشد، دانش سرریز جهانی، جایگزین مناسبی برای تحقیق و توسعه داخلی مطرح می‌شود. بنابراین واردات کالاهای سرمایهای از ...
بیشتر
کالاهای سرمایهای عناصر اصلی خلق و انتشار فنآوری، افزایش بهره‌وری و بهبود فنآوری در بخشهای تولیدی و غیرتولیدی هستند اما از آنجا که تولید این کالاها در اکثر اقتصادهای در حال توسعه هزینه‌بر است یا در دسترس نمی‌باشد، دانش سرریز جهانی، جایگزین مناسبی برای تحقیق و توسعه داخلی مطرح می‌شود. بنابراین واردات کالاهای سرمایهای از کشورهای پیشرفته این سرریزهای فناوری منجر به کاهش هزینهها و افزایش رقابت صادراتی بنگاههای داخلی می‌شود. بر این اساس در این مقاله اثر واردات کالاهای سرمایهای به همراه سایر عوامل موثر بر صادارت صنعتی در طی سالهای 1391 تا 1398 با استفاده از دادههای صنایع ایران در سطح کدهای دو رقمی ویرایش چهارم ISIC و مدل دادههای تابلویی پویا و روش GMM تفاضلی و سیستمی بررسی شدهاست. یافته‌های تجربی نشان میدهد که واردات کالاهای سرمایهای با احتمال 009/0 درصد تأثیر مثبت و معناداری بر صادرات صنعتی ایران دارند بهطوریکه یک درصد افزایش واردات کالاهای سرمایهای منجر به 05/0 درصد افزایش در صادرات صنعتی کشور می‌شود.
محمد صیادی؛ سیاب ممی پور؛ مریم چراغی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، بررسی نحوه تأثیر عوامل قیمتی، راندمان و درآمدی مؤثر بر شدت انرژی نیروگاه‌های حرارتی تولید برق در کشور است. برای این منظور اثر راندمان (کارایی) نیروگاهها، درآمد حاصل از فروش برق نیروگاهها و قیمت سوخت‌های مصرفی بر روی شدت انرژی نیروگاه‌های حرارتی در دوره زمانی 1397-1365 با استفاده از روش خود توضیح برداری ساختاری ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، بررسی نحوه تأثیر عوامل قیمتی، راندمان و درآمدی مؤثر بر شدت انرژی نیروگاه‌های حرارتی تولید برق در کشور است. برای این منظور اثر راندمان (کارایی) نیروگاهها، درآمد حاصل از فروش برق نیروگاهها و قیمت سوخت‌های مصرفی بر روی شدت انرژی نیروگاه‌های حرارتی در دوره زمانی 1397-1365 با استفاده از روش خود توضیح برداری ساختاری (SVAR) و رویکرد بلانچارد- کوآ مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش بر اساس توابع ضربه- واکنش نشان میدهد، واکنش متغیر شدت انرژی نیروگاهها به یک تکانه افزایشی به اندازه انحراف معیار وارد بر راندمان، منفی است. این یافته، انتظار تئوریکی اثر کاهنده راندمان بر شدت انرژی را برآورده میکند. همچنین، به دنبال یک تکانه دائمی وارد شده بر درآمد نیروگاهها، شدت انرژی در نیروگاهها کاهش می‌یابد. این یافته از این منظر که در بلندمدت با افزایش درآمد بنگاه، تمایل برای بهبود فناوری مورد استفاده افزایش یافته و تقاضا برای انرژی کاهش می‌یابد، مطابق انتظارات تئوریکی است. علاوه بر این، به دنبال یک تکانه وارد شده به قیمت انرژی (سوخت نیروگاهها)، واکنش متغیر شدت انرژی در نیروگاهها کاهشی است که این یافته با انتظار تئوریکی مبتنی بر اینکه با افزایش قیمت انرژی، انگیزه‌ای وجود دارد که دارندگان سرمایه‌های انرژی بر به افزایش کارایی و کاهش شدت انرژی متمایل شوند منطبق است. بر اساس یافته‌های تحقیق، بهبود راندمان نیروگاهها از طریق تبدیل نیروگاه‌های گازی به چرخه ترکیبی، استفاده از فناوری‌های جدید و واقعی کردن قیمت سوخت توصیه می‌شود.
امیر عباس علاالدینی؛ ایمان پوراسلامی
چکیده
جزء ط از ماده ۴۵ قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی به ممنوعیت سوءاستفاده از موقعیت مسلط اختصاص یافته است. مراجعه به تجارب تقنینی و رویه قضایی بین المللی و بررسی آراء شورای رقابت در رسیدگی به شکایات، ضرورت اصلاح موسع مقررات رقابتی جاری را نمایان میسازد. در این راستا بهتر است اختیارات متناسب در موضوع مجازات ناقضان مقررات ...
بیشتر
جزء ط از ماده ۴۵ قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی به ممنوعیت سوءاستفاده از موقعیت مسلط اختصاص یافته است. مراجعه به تجارب تقنینی و رویه قضایی بین المللی و بررسی آراء شورای رقابت در رسیدگی به شکایات، ضرورت اصلاح موسع مقررات رقابتی جاری را نمایان میسازد. در این راستا بهتر است اختیارات متناسب در موضوع مجازات ناقضان مقررات (بویژه در خصوص سوء استفاده از موقعیت مسلط بازاری) به شورای رقابت اعطاء گردد. علاوه بر این در اصلاح قانون پیشبینی دیگر ابداعات حقوقی از جمله استثنائات یا معافیت ها، مرور زمان، تدابیر دستور موقت و برنامه تعهدات در جهت ایجاد بازدارندگی لازم و عملکرد مؤثر و مطلوب مرجع رقابتی غیر قابل انکار میباشد. اطلاعات این نوشتار با روش کتابخانهای و مطالعه آراء حاصل شده و با بررسی و تحلیل آنها درصدد ارائه پیشنهادات نسبت به موارد مذکور میباشد.
محمدعلی فیض پور؛ معصومه اله یاری؛ منصور مهینی زاده
چکیده
اندازه بنگاه تولیدی تحت تأثیر سطح تکنولوژی متغیر بوده و کارایی در تولید یک بنگاه بستگی به وضعیت مطلوب این دو با یکدیگر دارد. بر این اساس سطح تکنولوژی به کار رفته در فرآیند تولید یک بنگاه مستلزم اندازه مطلوب بنگاه در یک صنعت است. از این‌رو، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر سطح تکنولوژی بر فاصله تولید بنگاه از اندازه مطلوب آن در صنعت انجام ...
بیشتر
اندازه بنگاه تولیدی تحت تأثیر سطح تکنولوژی متغیر بوده و کارایی در تولید یک بنگاه بستگی به وضعیت مطلوب این دو با یکدیگر دارد. بر این اساس سطح تکنولوژی به کار رفته در فرآیند تولید یک بنگاه مستلزم اندازه مطلوب بنگاه در یک صنعت است. از این‌رو، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر سطح تکنولوژی بر فاصله تولید بنگاه از اندازه مطلوب آن در صنعت انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از شاخص شدت R&D بنگاههای تولیدی ایران به لحاظ سطح تکنولوژی به سه سطح بالا، متوسط و پایین دسته‌بندی شده و همچنین برای تعیین اندازه مطلوب بنگاههای تولیدی از روش کومانور- ویلسون و معیار ارزش تولید استفاده شده است. در این تحقیق از الگوهای اقتصاد سنجی مبتنی بر دادههای تابلویی (پانل) مربوط به 547 بنگاه از صنایع تولیدی ایران در قالب سری زمانی پنج سالانه از 1374 الی 1384 استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که فاصله تولید بنگاهها از اندازه مطلوب تولید در صنعت، در سطح معنیداری 5 درصد، با سطح تکنولوژی رابطه معنیداری دارد. از طرفی نتایج تحقیق حاکی از آن است که هر چه سطوح تکنولوژی افزایش یابد، فاصله تولید بنگاهها از سطح مطلوب آن در صنعت کاهش یافته و بنگاههای تولیدی کاراتر عمل می‌کنند. از نظر سیاست‌گذاری، این یافته مبین اهمیت سطح تکنولوژی در نزدیک شدن فعالیت بنگاهها به اندازه مطلوب آن در صنعت بوده و باعث بقا و جلوگیری از خروج احتمالی آن از صنعت خواهد بود.
محمدعلی فیض‌پور؛ ابوطالب کاظمی؛ سید نظام الدین مکیان؛ مهدی حاج امینی
چکیده
عوامل زیادی بر خروج بنگاهها از بخش صنعت موثر هستند. در این خصوص، نقش عوامل کلان اقتصادی به دلیل تاثیر آنها بر محیط رشد و فعالیت بنگاه از اهمیت بالای برخوردار است. ازاینرو،هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل کلانِ اقتصادی بر خروج بنگاههای صنایع تولیدی استان‌های کشور (کدهای آیسیک 15 تا 37) طی سالهای 1375-93 با استفاده از روش اقتصادسنجی ...
بیشتر
عوامل زیادی بر خروج بنگاهها از بخش صنعت موثر هستند. در این خصوص، نقش عوامل کلان اقتصادی به دلیل تاثیر آنها بر محیط رشد و فعالیت بنگاه از اهمیت بالای برخوردار است. ازاینرو،هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل کلانِ اقتصادی بر خروج بنگاههای صنایع تولیدی استان‌های کشور (کدهای آیسیک 15 تا 37) طی سالهای 1375-93 با استفاده از روش اقتصادسنجی تابلویی فضایی است. نتایج پژوهش تأثیر عوامل تورم، جمعیت، رشد اقتصادی و شاخص صنعتی شدن اقتصاد هر استان بر خروج بنگاههای آن استان و استان‌های مجاور را تأیید میکند. خروج بنگاههای هر استان نیز بر خروج بنگاههای استان‌های مجاور تأثیر منفی دارد. با توجه به نقش عوامل کلان اقتصادی بر خروج بنگاهها از استان و استان‌های مجاور، توصیه می‌شود سیاستهای منطقهای که در راستای همافزایی تولیدات صنعتی درون و بیناستانی باشد، اجرا شوند.
مسعود باقری قهفرخی؛ فرزاد کریمی
چکیده
یکی از محرکهای توسعه بخش کشاورزی، توسعه تولید و صادرات صنعت مواد غذایی به عنوان رشته فعالیت پایین‌دستی این بخش میباشد. بر این اساس، در مطالعه حاضر سعی شده است با کمک دو نظریه پیچیدگی اقتصادی و فضای محصول، محصولات زیرمجموعه صنعت مواد غذایی اولویتبندی شوند. برای این منظور با استفاده از دادههای صادرات محصولات صنعت مواد غذایی ...
بیشتر
یکی از محرکهای توسعه بخش کشاورزی، توسعه تولید و صادرات صنعت مواد غذایی به عنوان رشته فعالیت پایین‌دستی این بخش میباشد. بر این اساس، در مطالعه حاضر سعی شده است با کمک دو نظریه پیچیدگی اقتصادی و فضای محصول، محصولات زیرمجموعه صنعت مواد غذایی اولویتبندی شوند. برای این منظور با استفاده از دادههای صادرات محصولات صنعت مواد غذایی در سطح کدهای چهار رقمی HS، فضای محصول صنعت مواد غذایی تشکیل و شاخصهای منتج از دو نظریه مذکور شامل پیچیدگی محصول، چگالی محصول، منفعت فرصت محصول و ارزش دلاری واردات جهانی محصول محاسبه و استفاده شده است. در قالب سه سناریوی مجزا (که در هر یک به شاخصهای برشمرده شده وزنهای مختلف داده شده است)، محصولات دارای اولویت بـرای تـوسعه صادرات صنعت مـواد غـذایی اولویتبندی شدهاند. یافته های این تحقیق می تواند راهنمای خوبی برای مدیران بخش دولتی باشد که در تلاش برای تهیه برنامه توسعه صنعتی هستند.
نرگس خاکی؛ مرتضی خورسندی؛ تیمور محمدی؛ علی فریدزاد؛ زهرا عزیزی
چکیده
کاهش انتشار آلودگی به‌ویژه گازهای آلاینده یکی از اهداف مهم سیاستهای انرژی و زیست‌محیطی جهان است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ساختار مصرف انرژی بر میزان انتشار گازهای آلاینده در برخی کشورهای جهان ازجمله کشورهای توسعهیافته صنعتی و کشورهای درحال توسعه در بازه زمانی 1995 تا 2019 با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی (PSTR) است. در ...
بیشتر
کاهش انتشار آلودگی به‌ویژه گازهای آلاینده یکی از اهداف مهم سیاستهای انرژی و زیست‌محیطی جهان است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ساختار مصرف انرژی بر میزان انتشار گازهای آلاینده در برخی کشورهای جهان ازجمله کشورهای توسعهیافته صنعتی و کشورهای درحال توسعه در بازه زمانی 1995 تا 2019 با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی (PSTR) است. در این پژوهش متغیرهای ساختار مصرف انرژی، شاخص پیچیدگی اقتصادی، میزان جمعیت شهری کشورهای نمونه و درجه باز بودن اقتصاد به‌عنوان عوامل مؤثر بر انتشار گازهای آلاینده درنظر گرفته شدهاند. نتایج آزمون خطیبودن، وجود رابطه غیرخطی بین متغیرهای پژوهش را تأیید میکند. همچنین درنظر گرفتن یک تابع انتقال با یک پارامتر آستانهای که بیانگر یک مدل دو رژیمی است برای تصریح رابطه غیرخطی بین متغیرهای الگو کافی میباشد. پارامتر شیب (سرعت انتقال) برابر 1964/3 است. نتایج آزمونها حاکی از آن است که در هر دو رژیم (اول و دوم) در کشورهای صنعتی و توسعهیافته ساختار مصرف انرژی تأثیر مثبتی بر میزان انتشار گازهای آلاینده دارد.
سهیلا میرزابابازاده؛ سمیه شاه حسینی
چکیده
در سالهای اخیر کیفیت سبد صادراتی که با محتوای فنآوری صادرات ارتباط دارد، مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفتهاست. صادرات متکی بر صنایع فناوری محور، به علت ارزش افزوده بالا و مؤثر بودن بر دیگر بخشهای اقتصادی از مهمترین عوامل محرک رشد اقتصادی بویژه در کشورهای توسعهیافته است. ایران نیز به منظور توسعه صادرات صنعتی، نیازمند ...
بیشتر
در سالهای اخیر کیفیت سبد صادراتی که با محتوای فنآوری صادرات ارتباط دارد، مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفتهاست. صادرات متکی بر صنایع فناوری محور، به علت ارزش افزوده بالا و مؤثر بودن بر دیگر بخشهای اقتصادی از مهمترین عوامل محرک رشد اقتصادی بویژه در کشورهای توسعهیافته است. ایران نیز به منظور توسعه صادرات صنعتی، نیازمند ارتقاء محتوای فناوری صادرات در جهت پیشبرد اهداف اقتصادی خود میباشد. محتوای فناوری صادرات متأثر از کیفیت محصول، تحقیق و توسعه و سهم صادراتی صنایع میباشد و مطابق با تعریف انجام گرفته توسط OECD بر اساس شدت تحقیق و توسعه ساخته شدهاست. با توجه به نقش مؤثری که محتوای فناوری در توسعه صادرات و رشد اقتصادی دارد، لذا هدف اصلی این مقاله تحلیل عوامل مؤثر بر محتوای فناوری صادرات در سطح کدهای ISIC دو رقمی با استفاده از تکنیک دادههای تابلویی طی دوره زمانی 1390 تا 1394 است. نتایج حاصل از این مطالعه دلالت بر این دارد که متغیرهای سرمایه انسانی، تولید ناخلص داخلی سرانه، باز بودن تجاری و شاخص تجارت درون صنعتی همگی دارای تأثیر مثبت و معنادار بر محتوای فناوری صادرات صنایع کدهای ISIC دو رقمی هستند. همچنین سرمایهانسانی در بین متغیر های مورد بررسی بیشترین تأثیر را بر محتوای فناوری صادرات دارد.
