با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار اقتصاد، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

چکیده

در مدیریت معادن، جذب و بکارگیری سرمایه های مالی در جهت خرید ماشین آلات و تجهیزات نو و جایگزینی ‏ماشین های فرسوده، اهمیت زیادی دارد. با ‏توجه به محدودیت سرمایه در بخش معدن، بلااستفاده بودن آن حکایت از ضعف مدیریت و سطح تولید بالفعل کمتر  از سطح بالقوه  می­کند. بر این اساس، مطالعه حاضر قصد دارد عوامل موثر بر بهره وری متوسط سرمایه در بخش معدن ایران را در دوره زمانی 1396-1362 مورد بررسی قرار دهد. سرمایه در این بخش به فرم تجهیزات و ماشین­­آلات و سرمایه مالی است. مطابق نتایج ، بهره وری متوسط سرمایه با تغییرات زیادی همراه بوده است و کمترین مقدار آن در سال های جنگ تحمیلی مشاهده می­شود. تخمین مدل اقتصاد سنجی نشان داد که معکوس سرمایه سرانه، شاخص قیمت مواد معدنی، کارایی مصرف انرژی و سهم بخش خصوصی از مالکیت بر بهره وری سرمایه اثر ات معنی­داری در سطح 5%  دارند. بنابراین، افزایش کارایی مصرف انرژی و کاهش سرمایه سرانه، بهره وری متوسط سرمایه را افزایش  می­دهد. از طرف دیگر افزایش قیمت مواد معدنی، بهره وری سرمایه را افزایش می­دهد.

کلیدواژه‌ها

اسمعیلی, عادله, مهرابی بشرآبادی, حسین. (1389). تاثیر اندازه ی دولت بر بهره وری نیروی کار و سرمایه در بخش های کشاورزی و صنعت در ایران. فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی 2(5): 54-35.
امینی علیرضا. اندازه گیری و تحلیل عوامل موثر در بهره وری کل عوامل در بخش صنعت و معدن. پیک نور- علوم انسانی زمستان 1383، 2(4 (ویژه اقتصاد)):47-73.
تهرانی، رضا و خجسته، محمد علی(1387). رابطه بهره وری سرمایه با بازده آتی سهام و تاثیر آن بر استراتژی های سرمایه گذاری ارزشی و رشدی. فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران, 3(11), 1-22.
منصور زراء نژاد الهه انصاری(1386)  اندازه گیری بهره وری سرمایه در صنایع بزرگ استان خوزستان. اقتصاد مقداری، (4)4، 26-1.
قلی زاده، حیدر و ذوقی پور، محمدحسین (1399) بررسی بهره وری سرمایه در بخش کشاورزی ایران و تحلیل روند تغییرات آن،همایش ملی کشاورزی و سلامت ،جیرفت ،https://civilica.com/doc/1180150
یاوری, کاظم, مهرگان, نادر. (1380). بهره وری سرمایه تامین شده از خارج و تولید داخلی در اقتصاد ایران. دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی, 0(1), 99-114.
کمالی‌دهکردی پروانه، عبدالهی فرشته، غبیشاوی عبدالخالق(1399). بررسی ﺗﺄثیر اندازه دولت بر بهره‌وری عوامل نیروی کار و سرمایه درکشورهای اسلامی عضو اوپک. نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامی، ۹ (۳۰) :۷۱-۹۵
عطرکار روشن, صدیقه، موسوی, میر حسین، رسولی, فاطمه. (1394). تجزیه تحلیل رشد بهره‌وری، و ارزیابی عملکرد صنعت و زیر بخشهای آن (استان کردستان). سیاست‌های راهبردی و کلان, 3(9), 97-121
Abdel Sabour, S.A. (2002). Mine size optimization using marginal analysis. Resources Policy 28(3): 145–151.ُ
Bradley, C., & Sharpe, A. (2009). A detailed analysis of the productivity performance of mining in Canada. Ottawa, ON: Centre for the Study of Living Standards.
Cobb, C. W.; Douglas, P. H. (1928). A Theory of Production. American Economic Review, 18: 139–165.
de Solminihac, H., Gonzales, L. E., & Cerda, R. (2018). Copper mining productivity: lessons from Chile. Journal of Policy Modeling, 40(1), 182-193.
Downes, P. M., Hanslow, K., & Tulip, P. (2014). The effect of the mining boom on the Australian economy. Reserve Bank of Australia research discussion paper, (2014-08).
Gamtessa, S., & Olani, A. B. (2018). Energy price, energy efficiency, and capital productivity: Empirical investigations and policy implications. Energy Economics, 72, 650-666.
Hosseinzadeh, A., Smyth, R., Valadkhani, A., & Moradi, A. (2018). What determines the efficiency of Australian mining companies?. Australian Journal of Agricultural and Resource Economics, 62(1), 121-138.
Ilboudo, P. S. (2014). Foreign Direct Investment and Total Factor Productivity in the Mining Sector: the Case of Chile.
Neingo, P. N., Tholana, T., & Nhleko, A. S. (2018). A comparison of three production rate estimation methods on South African platinum mines. Resources Policy, 56, 118-124.
Pesaran, M. H., & Shin, Y. (1996). Cointegration and speed of convergence to equilibrium. Journal of econometrics, 71(1-2), 117-143.
Stollery, K. R. (1985). Productivity change in Canadian mining 1957–1979. Applied Economics, 17(3), 543-558.
Suh, D. H. (2018). Exploring the US mining industry's demand system for production factors: Implications for economic sustainability. Resources Policy, In press.
Sun, S., & Anwar, S. (2015). R&D status and the performance of domestic firms in China's coal mining industry. Energy Policy, 79, 99-103.
Syed, A., Grafton, R. Q., Kalirajan, K., & Parham, D. (2015). Multifactor productivity growth and the Australian mining sector. Australian Journal of Agricultural and Resource Economics, 59(4), 549-570.
Tilton, J., & Landsberg, H. H. (1997). Innovation, Productivity Growth, and the Survival of the US Copper Industry (No. 10534). Resources for the Future.