علیرضا شکیبایی؛ زین العابدین صادقی؛ زهرا سلمانی
چکیده
هدف این مقاله بررسی اثر اشتغال صنعتی بر نابرابری درآمد در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته است. نمونه مورد بررسی شامل 18کشور توسعه یافته و 19 کشور درحال توسعه از سال 1999 تا2017 با استفاده از روش اقتصاد سنجی پنل پویا میباشد. بررسی نتایج نشان میدهد که اشتغال صنعتی به طور قابل توجهی با نابرابری درآمد مرتبط است. به عبارت دیگر کاهش اشتغال ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی اثر اشتغال صنعتی بر نابرابری درآمد در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته است. نمونه مورد بررسی شامل 18کشور توسعه یافته و 19 کشور درحال توسعه از سال 1999 تا2017 با استفاده از روش اقتصاد سنجی پنل پویا میباشد. بررسی نتایج نشان میدهد که اشتغال صنعتی به طور قابل توجهی با نابرابری درآمد مرتبط است. به عبارت دیگر کاهش اشتغال صنعتی منجر به تشدید نابرابری شده است. بر اساس نتایج حاصل از تخمین مدل این موضوع برای کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته میباشد.
سامان قادری؛ شنو دبیری
چکیده
هدف این مطالعه، بررسی نقش بهرهوری کل عوامل تولید در هزینههای تعدیل هزینههای تعدیل نیروی کار در صنایع کارخانهای استان کردستان است. بدین منظور، بهرهوری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص دیویژیا در بخش صنعت استان، به تفکیک کدهای چهار رقمی آیسیک، اندازهگیری و مورد تحلیل قرار میگیرد. برای محاسبه هزینه تعدیل از شاخصهای ...
بیشتر
هدف این مطالعه، بررسی نقش بهرهوری کل عوامل تولید در هزینههای تعدیل هزینههای تعدیل نیروی کار در صنایع کارخانهای استان کردستان است. بدین منظور، بهرهوری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص دیویژیا در بخش صنعت استان، به تفکیک کدهای چهار رقمی آیسیک، اندازهگیری و مورد تحلیل قرار میگیرد. برای محاسبه هزینه تعدیل از شاخصهای متفاوتی استفاده میشود. در این پژوهش برای برآورد هزینههای تعدیل از دو شاخص اثر تخصیص مجدد کل و قدر مطلق تغییرات اشتغال استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل برای دوره زمانی 92-1383 و با استفاده از روش دادههای ترکیبی، نشان میدهد که شاخص دیویژیای بهرهوری کل عوامل سبب کاهش هزینههای تعدیل در صنایع کارخانهای شده است. هم چنین نتایج نشان میدهد که سرمایه انسانی نیز تأثیر منفی و معنی‌دار بر هزینههای تعدیل دارد. بنابراین پیشنهاد میشود که در بکارگیری سیاست‌های افزایش تولید، جهت جلوگیری از افزایش هزینههای تعدیل ناخواسته، بر افزایش بهرهوری کل عوامل تاکید گردد.
رضا یوسفی حاجی اباد
چکیده
هدف این مقاله، مطالعه تأثیررفتاروعملکرد برسطح رقابت در بازار لوازم آرایشی و بهداشتی است، برای این منظوراز (VAR) و دادههای سالهای 1389-1375 استفاده میشود. در مجموع نتایج حاکی از وجود رابطه معنی‌دار بین سطح تمرکز و سودآوری و تبلیغات به عنوان شاخصهای عملکردی و رفتاری در این صنعت بوده است. نتایج حاصل از بررسی ارتباط متقابل عناصر ساختاری، ...
بیشتر
هدف این مقاله، مطالعه تأثیررفتاروعملکرد برسطح رقابت در بازار لوازم آرایشی و بهداشتی است، برای این منظوراز (VAR) و دادههای سالهای 1389-1375 استفاده میشود. در مجموع نتایج حاکی از وجود رابطه معنی‌دار بین سطح تمرکز و سودآوری و تبلیغات به عنوان شاخصهای عملکردی و رفتاری در این صنعت بوده است. نتایج حاصل از بررسی ارتباط متقابل عناصر ساختاری، رفتاری و عملکردی بازار با استفاده از توابع واکنش، در این صنعت نشان میدهد که در اثر یک واحد تکانه در سودآوری و تبلیغات، سطح تمرکز بازار افزایش می‌یابد، اگر چه از شدت آن طی زمان کاسته میشود. همچنین، نتایج تجزیه واریانس سطح تمرکز و رقابت در صنعت مورد بررسی حاکی از آن است که بیش از 50 درصد تغییرات سطح تمرکز بازار در این صنعت به علت تغییر عناصر ساختاری و رفتاری بنگاههای فعال در صنعت مورد بررسی بوده است.
علی نوروزی؛ محمدنبی شهیکی تاش
چکیده
هدف از این پژوهش تجزیۀ شدّت برق براساس رهیافت پارامتریک (تابع هزینۀ ترانسلوگ) و بررسی ارتباط تغییر فناوری و شدّت برق در صنایع کارخانهای در سالهای 1384 تا 1391 است. نتایج محاسبۀ شدّت برق حاکی از آن است که 18 صنعت دارای مقادیر شدّت برق کمتر و برابر با مقدار متوسط بخش صنعت (40/0 درصد) بوده و شدّت برق مرتبط با این صنایع در دامنة 33/0 تا 40/0 درصد ...
بیشتر
هدف از این پژوهش تجزیۀ شدّت برق براساس رهیافت پارامتریک (تابع هزینۀ ترانسلوگ) و بررسی ارتباط تغییر فناوری و شدّت برق در صنایع کارخانهای در سالهای 1384 تا 1391 است. نتایج محاسبۀ شدّت برق حاکی از آن است که 18 صنعت دارای مقادیر شدّت برق کمتر و برابر با مقدار متوسط بخش صنعت (40/0 درصد) بوده و شدّت برق مرتبط با این صنایع در دامنة 33/0 تا 40/0 درصد قرار دارد. در این گروه، "صنعت تولید وسایل نقلیه و موتوری" با سهم تولید نسبی 81/33 درصد و "صنعت تولید فلزات اساسی" با سهم نسبی مصرف برق 09/46 درصد، بهترتیب بیشترین سهم تولید و مصرف برق صنعت را در اختیار دارند. بررسی روند سالانه تغییرات فناوری و تغییرات شدّت برق کل صنعت، حاکی از آن است که هر دو شاخص در طول دوره روندی افزایشی داشته و با توجه به اثر مثبت و بزرگ جانشینی، رشد فناوری (اثر فناوری) فاکتوری مهم در تعیین شدّت برق به شمار نمیرود. تجزیۀ شدّت برق، موید آن است که اثر فناوری و بودجهای موجب افزایش کارایی مصرف برق و اثر جانشینی و تولیدی سبب کاهش کارایی نهادة برق مصرفی صنعت میشوند.
یونس گلی؛ سهراب دل انگیزان
دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1397، ، صفحه 71-86
چکیده
یکی از عوامل موثر بر پویایی اقتصاد، پرداخت دستمزد متناسب با بهرهوری است. درصورتی که نابرابری دستمزد ناشی از عواملی غیر از بهرهوری باشد، زیان‌هایی بر اقتصاد تحمیل میشود. به همین دلیل،مطالعة حاضر با استفاده از دادههای بودجه-خانوار مرکز آمار برای دورة زمانی 1384 تا 1393 و مدلهای تجزیه اکساکا-بلیندر و ماچادو-متا به تحلیل نابرابری ...
بیشتر
یکی از عوامل موثر بر پویایی اقتصاد، پرداخت دستمزد متناسب با بهرهوری است. درصورتی که نابرابری دستمزد ناشی از عواملی غیر از بهرهوری باشد، زیان‌هایی بر اقتصاد تحمیل میشود. به همین دلیل،مطالعة حاضر با استفاده از دادههای بودجه-خانوار مرکز آمار برای دورة زمانی 1384 تا 1393 و مدلهای تجزیه اکساکا-بلیندر و ماچادو-متا به تحلیل نابرابری دستمزد و تعیین سهم تبعیض و تفاوت بهرهوری در شکاف دستمزد بخش صنعت میپردازد. شواهد نشان میدهد که نابرابری دستمزد کاهش یافته ولی سهم تبعیض دستمزد افزایش و سهم تفاوت بهرهوری کاهش یافته است. نتایج نشان میدهدکه رانت موجود در بنگاهها تعیین کنندة دستمزد بوده و بهرهوری نقش چندانی در تعیین دستمزدنداشته است.درواقع، کاهش نقش سرمایة انسانی در تعیین نابرابری دستمزد به سه دلیل رخ داده است:کاهش کیفیت سرمایة انسانی، متناسب نبودن تحصیلات با فعالیت‌های تولیدی در بخش صنعت، و نبود ارتباط مؤثر دانشگاه با صنعت.
حسن تحصیلی؛ یوسف محنت فر؛ محمد جواد گرجی پور
چکیده
تأمین انرژی یکی از مهمترین زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشور است و به عنوان یکی از اجزای اصلی برنامه‌ریزی توسعه مطرح گردیده است. تابع تقاضای گازوییل نیز در بخش حمل ونقل بازتاب و نمایانگر احتیاجات مصرفکنندگان انرژی از این سیستم میباشد. لذا در این تحقیق با استفاده از روش رگرسیون حداقل مربعات جزئی(PLSR) به برآورد و پیشبینی ...
بیشتر
تأمین انرژی یکی از مهمترین زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشور است و به عنوان یکی از اجزای اصلی برنامه‌ریزی توسعه مطرح گردیده است. تابع تقاضای گازوییل نیز در بخش حمل ونقل بازتاب و نمایانگر احتیاجات مصرفکنندگان انرژی از این سیستم میباشد. لذا در این تحقیق با استفاده از روش رگرسیون حداقل مربعات جزئی(PLSR) به برآورد و پیشبینی تقاضای گازوییل و بررسی میزان آثار متغیرها (یارانه گازوییل، تولید ناخالص داخلی، جمعیت و نرخ شهر نشینی) در بخش حمل ونقل پرداخته شد. خلاصه یافتهها در این مطالعه، بیان میدارد، تولید ناخالص داخلی، جمعیت، نرخ شهرنشینی ویارانه گازوییل اثر مثبت و معنیداری بر روی تقاضای گازوییل در بخش حمل نقل دارد، نتایج نشان میدهد که نرخ شهرنشینی بیشترین و یارانه انرژی کمترین اثر را دارا می باشد. همچنین برآورد تابع تقاضای گازوییل در بخش حمل ونقل و پیشبینی آن در سال 1400 بیانگر آن است که میزان تقاضای گازوییل به طور متوسط 2/5 درصد در سال رشد خواهد داشت.
علی فلاحتی؛ محمد حسن فطرس؛ الهام رضائی؛ عبدالرضا کرانی
چکیده
براساس نظریه‌های اقتصادی می‌توان اظهار داشت با کاهش قیمت کالای وارداتی و افزایش تقاضا برای کالاهای وارداتی خارجی، تولید و اشتغال داخلی کاهش یابد که این اثر بیانگر وجود رقابت وارداتی و تأثیر رقابت وارداتی بر سطح اشتغال است. بنابراین، برای سیاستگذاری اقتصادی، درک چگونگی واکنش اشتغال به قیمت کالاهای وارداتی دارای اهمیت است. مقالة ...
بیشتر
براساس نظریه‌های اقتصادی می‌توان اظهار داشت با کاهش قیمت کالای وارداتی و افزایش تقاضا برای کالاهای وارداتی خارجی، تولید و اشتغال داخلی کاهش یابد که این اثر بیانگر وجود رقابت وارداتی و تأثیر رقابت وارداتی بر سطح اشتغال است. بنابراین، برای سیاستگذاری اقتصادی، درک چگونگی واکنش اشتغال به قیمت کالاهای وارداتی دارای اهمیت است. مقالة حاضر با استفاده از روش دادههای تابلویی، این فرضیه را که اشتغال در صنایع کارخانهای ایران در سالهای 1390-1374 تحت تأثیر رقابت وارداتی قرار گرفته است را بررسی میکند. در این مطالعه، براساس مبانی نظری مطرح شده، میزان اشتغال بهعنوان متغیر وابسته و شاخص قیمت کالاهای وارداتی، اثر متقابل رقابت وارداتی و سهم واردات ، دستمزد، سهم واردات، هزینة به‌کارگیری سرمایه و ارزش مصرف انرژی بهعنوان متغیرهای مستقل درنظرگرفته شده‌اند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که متغیرهای سهم واردات، قیمت کالای وارداتی و اثر متقابل قیمت کالای وارداتی و سهم واردات، اثرات مثبت و معناداری بر سطح اشتغال دارند. این نتایج بیانگر تأثیرپذیری سطح اشتغال صنایع کارخانهای ایراناز رقابت وارداتی است
جواد هراتی؛ حامد پرنده
چکیده
امروزه تبلیغات یکی از مهمترین ابزارها درجهت افزایش سود و تقاضای محصولات و نیز تدوین استراتژیهای بازاریابی محسوب میشود. هدف اصلی این مقاله بررسی ﺗﺄثیر تبلیغات و قیمت بر میزان تقاضا و سود در صنعت نساجی و پوشاک ایران با استفاده از یک الگوی پانل است. برای این منظور، از دادههای سالانه 1386-1374 مربوط به 12 کد چهار رقمی در زیربخشهای ...
بیشتر
امروزه تبلیغات یکی از مهمترین ابزارها درجهت افزایش سود و تقاضای محصولات و نیز تدوین استراتژیهای بازاریابی محسوب میشود. هدف اصلی این مقاله بررسی ﺗﺄثیر تبلیغات و قیمت بر میزان تقاضا و سود در صنعت نساجی و پوشاک ایران با استفاده از یک الگوی پانل است. برای این منظور، از دادههای سالانه 1386-1374 مربوط به 12 کد چهار رقمی در زیربخشهای صنعت منسوجات و پوشاک استفاده شده است. نتایج تخمین الگوی دورفمن- اشتاینر بیانگر ﺗﺄثیر مثبت و معنی‌دار هزینههای تبلیغات، درآمد و میزان تقاضای دوره قبل و ﺗﺄثیر منفی شاخص قیمت بر میزان تقاضای محصولات صنعت نساجی و پوشاک است. مقدار کشش قیمتی تقاضا بیانگر بیکشش بودن تقاضا و مقدار کشش درآمدی بیانگر ضروری بودن کالاهای صنعت نساجی و پوشاک در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی است. نتایج تخمین تابع سود چمبرلین بیانگر وجود ارتباط مثبت بین سود و هزینههای تبلیغات در صنعت مورد نظر است. بدین گونه که افزایش هزینههای تبلیغات، هرچند با نرخ ناچیز، موجب افزایش سودآوری در این صنعت میگردد. این نتیجه از نقطه نظر طراحی استراتژیهای بازاریابی و تدوین آمیزه بازاریابی برای بنگاههای فعال در این صنعت اهمیت دارد.
محمدعلی فیض‌پور؛ علی شمس اسفندآبادی
چکیده
پژوهش حاضر می‌کوشد تا با استفاده از عوامل موثر بر بهرهوری صنعتی در استان‌های ایران که در این مطالعه به ویژگی‌های بنگاه، ویژگی‌های شاغلان و ویژگی‌های مخارج تقسیم شده است، تمایزات مکانی در بهرهوری صنعتی را در دوره زمانی 1393-1382 بررسی نماید. در همین راستا، برای محاسبه بهرهوری صنعتی استان‌ها از شاخص بهرهوری دیویژیا و برای سنجش ...
بیشتر
پژوهش حاضر می‌کوشد تا با استفاده از عوامل موثر بر بهرهوری صنعتی در استان‌های ایران که در این مطالعه به ویژگی‌های بنگاه، ویژگی‌های شاغلان و ویژگی‌های مخارج تقسیم شده است، تمایزات مکانی در بهرهوری صنعتی را در دوره زمانی 1393-1382 بررسی نماید. در همین راستا، برای محاسبه بهرهوری صنعتی استان‌ها از شاخص بهرهوری دیویژیا و برای سنجش عوامل مؤثر بر آن از الگوی اقتصادسنجی دادههای تابلویی با ضرایب تصادفی استفاده شده است. نتایج دلالت بر آن دارد که بهرهوری صنعتی استان‌ها از ویژگی‌های بنگاه، ویژگی‌های شاغلان و ویژگی‌های مخارج تأثیر میپذیرد. بنابراین و از بعد سیاستگذاری، این نتایج مبین ضرورت توجه به عوامل بازدارنده و پیشبرنده بهرهوری صنعتی در راهبردهای توسعه صنعتی استان‌ها است.
فاطمه ژولانزاد؛ وحید بخردی نسب؛ مهدی عرب صالحی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش رقابت و راهبری شرکتی بر سرعت تعدیل اهرم مالی در بازار سرمایه است. بدین منظور نمونه‌ای مشتمل بر 175 شرکت از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی پنج ساله (1394- 1390) انتخاب گردید. شرکت‌های مذکور نخست بر اساس شاخص هرفیندال- هیرشمن (HHI) به دو گروه کلی (شرکت‌هایی با رقابت زیاد و کم) و سپس هر یک ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش رقابت و راهبری شرکتی بر سرعت تعدیل اهرم مالی در بازار سرمایه است. بدین منظور نمونه‌ای مشتمل بر 175 شرکت از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی پنج ساله (1394- 1390) انتخاب گردید. شرکت‌های مذکور نخست بر اساس شاخص هرفیندال- هیرشمن (HHI) به دو گروه کلی (شرکت‌هایی با رقابت زیاد و کم) و سپس هر یک از این دو گروه کلی، براساس شاخص راهبری شرکتی، به دو گروه فرعی (راهبری شرکتی قوی و ضعیف) تقسیم شدند. پس از آن، سرعت تعدیل اهرم مالی در هر چهار پرتفوی برازش و نتایج تخمین با یکدیگر مقایسه شد. برای آزمون فرضیه از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره با استفاده از روش دادههای پانلی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که شرکت‌های مورد بررسی در هر چهار پرتفوی با سرعتهای مختلفی به سمت اهرمهای هدفشان حرکت میکنند. ولی هزینههای این تعدیل به مدیران اجازه نداده تا در شرایطی که بازار رقابتی است، نسبت اهرم مالی شرکت را تغییر دهند. تاخیر در سرعت تعدیل اهرممالی و تأخیر در تغییر به موقع اهرم مالی به مدیریت ضربه وارد کرده است. در واقع، رقابت در بازار باعث تشدید مشکل ضعف مدیریتی شرکتها شده است.
مجتبی بهمنی؛ معصومه حسن خانی؛ علیرضا شکیبایی
چکیده
براساس نظر بسیاری از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه بین کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه ناشی از شکاف بزرگ فناوری بین آنها است. نتایج مطالعات تجربی بیان میکنند، اگر کشورهای درحالتوسعه با محدودیت توسعه فناوری مواجهاند، میتوانند از کانال جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اقدام به کاهش شکاف فناوری ...
بیشتر
براساس نظر بسیاری از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه بین کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه ناشی از شکاف بزرگ فناوری بین آنها است. نتایج مطالعات تجربی بیان میکنند، اگر کشورهای درحالتوسعه با محدودیت توسعه فناوری مواجهاند، میتوانند از کانال جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اقدام به کاهش شکاف فناوری کنندکه اینکار منجر به انتقال فناوری و در نتیجه افزایش بهرهوری میشود. انتقال فناوری با این شیوه را سرریز فناوری مینامند. سرریز فناوری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، واردات فناوری و مخارج تحقیق‌وتوسعه داخلی، علاوه بر نهادههای سنتی تولید (نیروی کار و موجودی سرمایه) میتوانند از طریق توسعة فناوری، بهرهوری نیروی کار و در نتیجه عملکرد بخش صنعت را تحت تأثیر قرار دهند. با توجه به نقش تعیینکنندة بخش صنعت در اقتصاد ایران، هدف مطالعة حاضر، بررسی اثر سرریز فناوری ناشی از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر بهرهوری نیروی کاردر صنایع کارخانهای ایران در سالهای 1390-1376 است. این پژوهش با استفاده از روش دادههای تابلویی به این نتیجه میرسد که سرریز فناوری ناشی از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تأثیر مثبت و معنیداری بر بهرهوری نیروی کار دارد. همچنین، تأثیر مخارج تحقیق‌وتوسعه داخلی و واردات فناوری بر بهرهوری نیروی کار مثبت و معنی‌دار است
مهدی زینالی؛ فرزاد رحیم زاده؛ سیامک شکوهی فرد
چکیده
این مقاله قصد دارد تا تأثیر سهم بازاری بانک‌ها و تعداد شعب آن بر سودآوری بانک‌های منتخب ایران را مطالعه کند. برای این کار داده‌ها و اطلاعات مربوط به 11 بانک منتخب کشور در دوره زمانی 1394-1386 از پایگاه اطلاعاتی بانک مرکزی و ترازنامههای آنها استخراج شده و مدل مدنظر با استفاده از روش دادههای تابلویی برآورد شده است. در این تحقیق از دو ...
بیشتر
این مقاله قصد دارد تا تأثیر سهم بازاری بانک‌ها و تعداد شعب آن بر سودآوری بانک‌های منتخب ایران را مطالعه کند. برای این کار داده‌ها و اطلاعات مربوط به 11 بانک منتخب کشور در دوره زمانی 1394-1386 از پایگاه اطلاعاتی بانک مرکزی و ترازنامههای آنها استخراج شده و مدل مدنظر با استفاده از روش دادههای تابلویی برآورد شده است. در این تحقیق از دو شاخص نرخ بازدهی حقوق صاحبان سهام و نرخ بازدهی داراییها بهعنوان متغیر سودآوری استفاده شده و لذا دو مدل جداگانه برآورد شده است. نتایج برآورد مدلها نشان میدهد که متغیرهای نسبت تسهیلات به کل دارایی، تعداد شعب، رشد اقتصادی و متغیر سهم بازاری بانک بر سودآوری بانک‌های مورد مطالعه تأثیر مثبت داشته و این اثرات به لحاظ آماری معنادار میباشند. اثر متغیر هزینه عملیاتی به کل دارایی بر سودآوری بانک‌ها نیز منفی بوده و به لحاظ آماری در سطح 5 درصد معنادار است. اهرم مالی نیز بر سودآوری بانک‌های مورد مطالعه تأثیر مثبت دارد اما در سطح معناداری 5 درصد، به لحاظ آماری معنادار نیست.
خسرو علی نژاد؛ رحیم دباغ
دوره 2، شماره 4 ، تیر 1397، ، صفحه 29-44
چکیده
هدف این تحقیق، سنجش و ارزیابی بهرهوری کل (کارایی و اثربخشی) در شرکت آبفار استان آذربایجان غربی در دورة 1395-1388 است. اثربخشی با استفاده از ابزار پرسشنامه و آزمون ANOVA اندازهگیری و کارایی از طریق انواع هزینه‌ها ارزیابی شده، سپس با مدلAHP فازی اولویت‌بندی و وزن‌دهی شده‌اند. درنهایت با ترکیب این دو شاخص، میزان بهرهوری کل محاسبه ...
بیشتر
هدف این تحقیق، سنجش و ارزیابی بهرهوری کل (کارایی و اثربخشی) در شرکت آبفار استان آذربایجان غربی در دورة 1395-1388 است. اثربخشی با استفاده از ابزار پرسشنامه و آزمون ANOVA اندازهگیری و کارایی از طریق انواع هزینه‌ها ارزیابی شده، سپس با مدلAHP فازی اولویت‌بندی و وزن‌دهی شده‌اند. درنهایت با ترکیب این دو شاخص، میزان بهرهوری کل محاسبه شده است. نتایج نشان داد که در ابعاد اثربخشی بهترتیب خدمات ارائه شده، ادراک و رضایت مشتری، کاهش نتایج ناخواسته، به‌کارگیری فناوری اطلاعات، سطح دانش، بهبود و ارتقاء شرکت بیشترین سهم را داشتهاند. همچنین، آنها تفاوت معناداری در بین واحدهای مختلف شرکت آبفار نداشتهاند. در رتبهبندی عوامل مؤثر بر میزان کارایی، متغیرهای هزینههای آب (باوزن1458/0) و هزینههای تجهیزات (باوزن 1446/0)در اولویت قرار گرفتهاند. بهرهوری در این دوره، نوسانات زیادی داشته که متوسط آن 52 واحد بوده که از دلایل پایین بودن آن، کاهش میزان کارایی انرژی و نیروی کار بوده است. درحالیکه شاخصهای کارایی سرمایه و اثربخشی نسبت به سایر شاخصها از وضعیت مطلوبتری بهرهمند بوده و روند رو به بهبودی داشتهاند.
محمد کلامی؛ حسن شکاری؛ صابر خداوردیزاده
چکیده
در این مطالعه با استفاده از آمارهای هفتگی قیمت در سالهای 1393-1392، چگونگی انتقال قیمت و رابطة علیت میان سطوح مختلف بازار گوشت گوسفند و گاو در استان آذربایجانشرقی بررسی شده است. مطابق نتایج آزمون ریشة واحد دیکی فولر تعمیمیافته، هر دو سری قیمت خرده فروشی و سرمزرعه انباشته از درجة یک هستند و نتایج آزمون همانباشتگی جوهانسن جوسیلیوس ...
بیشتر
در این مطالعه با استفاده از آمارهای هفتگی قیمت در سالهای 1393-1392، چگونگی انتقال قیمت و رابطة علیت میان سطوح مختلف بازار گوشت گوسفند و گاو در استان آذربایجانشرقی بررسی شده است. مطابق نتایج آزمون ریشة واحد دیکی فولر تعمیمیافته، هر دو سری قیمت خرده فروشی و سرمزرعه انباشته از درجة یک هستند و نتایج آزمون همانباشتگی جوهانسن جوسیلیوس بیانگر همجمعی میان دو سری قیمت است. نتایج آزمون علیت برای گوشت گوسفند حاکی از آن است که هیچ علیتی میان قیمت سرمزرعه و خرده فروشی گوسفند وجود ندارد. از طرفی علیت یک طرفهای از طرف قیمت سرمزرعه به قیمت عمده فروشی وجود دارد. ازسویی میان قیمت عمدهفروشی و خرده فروشی رابطة علیت یک سویه ازسمت قیمت عمده فروشی به خرده فروشی وجود دارد. نتایج تخمین علیت گرنجر برای بازار گوشت گاو نشانگر آن است که علیت یکطرفهای از طرف قیمت سرمزرعه به قیمت خردهفروشی وجوددارد. همچنین میان قیمت عمدهفروشی و سرمزرعه شاهد رابطه علیت دوسویهای هستیم. از طرفی میان قیمت عمدهفروشی و خردهفروشی علیت یکطرفهای از طرف عمدهفروشی به خردهفروشی وجود دارد.
یونس گلی؛ یوسف محنت‌فر
چکیده
رقابت در سیستم بانکی به واسطه ورود بانک‌های جدید در سالهای اخیر افزایش یافته است. بنابراین، بانک‌ها برای افزایش سهم بازاری خود سیاست‌های متفاوتی را در پیش می‌گیرند. تنوع سازی درآمدی و رشد اعتبارات از جمله سیاست‌هایی هستند که ممکن است بر کارایی بانک‌ها تاثیرگذار باشند. در همین راستا، مطالعة حاضر با استفاده از اطلاعات بانکی برای ...
بیشتر
رقابت در سیستم بانکی به واسطه ورود بانک‌های جدید در سالهای اخیر افزایش یافته است. بنابراین، بانک‌ها برای افزایش سهم بازاری خود سیاست‌های متفاوتی را در پیش می‌گیرند. تنوع سازی درآمدی و رشد اعتبارات از جمله سیاست‌هایی هستند که ممکن است بر کارایی بانک‌ها تاثیرگذار باشند. در همین راستا، مطالعة حاضر با استفاده از اطلاعات بانکی برای دورة زمانی 1385 تا 1393 و رگرسیون توبیت به بررسی اثر اعتبارات و تنوع سازی منابع درآمدی بر کارایی هزینه سیستم بانکی میپردازد. یافته‌های مطالعه حاضر نشان میدهد که بانک سینا و بانک ملی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین کارایی هزینه هستند. نتایج برآورد توبیت نشان میدهد که اعتبارات و تنوع سازی منابع درآمدی باعث بهبود کارایی هزینة بانک‌ها میشود.
پروانه کمالی دهکردی؛ عبدالخالق غبیشاوی؛ فرشته عبدالهی؛ داوود فرهادی سرتنگی
چکیده
در بسیاری از کشورها، سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی و ارتقا کیفیت آن، بیشترین نقش را در افزایش بهرهوری و رشد اقتصادی داشته است. از سوی دیگر تأثیر توسعه بازارهای مالی در افزایش بهرهوری و توسعه اقتصادی قابل توجه است. بر همین اساس در پژوهش حاضر، چارچوب نظری به منظور بررسی تأثیر توسعه بازارهای مالی بر بهرهوری نیروی کار با استفاده از ...
بیشتر
در بسیاری از کشورها، سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی و ارتقا کیفیت آن، بیشترین نقش را در افزایش بهرهوری و رشد اقتصادی داشته است. از سوی دیگر تأثیر توسعه بازارهای مالی در افزایش بهرهوری و توسعه اقتصادی قابل توجه است. بر همین اساس در پژوهش حاضر، چارچوب نظری به منظور بررسی تأثیر توسعه بازارهای مالی بر بهرهوری نیروی کار با استفاده از روش خود رگرسیون برداری پانل برای دوره 2017-1998 در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا معرفی شده است. در کنار بررسی توسعه بازارهای مالی، سایر عوامل تأثیرگذار مانند مخارج دولت ، مخارج بهداشتی و سرمایه سرانه (متغیرکلان ) به عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر بهرهوری نیروی کار بخش صنعت مورد توجه واقع شده است. بر اساس یافته ها ی این پژوهش توسعه بازارهای مالی موجب افزایش بهرهوری نیروی کار در بخش صنعت شده است . با در نظر گرفتن مازاد عرضه نیروی کار در این کشورها و از طریق بهبود خدمات مالی، تخصیص مجدد منابع به بخش‌های با بهرهوری بالا و تشویق ورود سرمایه می‌توان بهرهوری را به سطوح بالاتری رساند.سرمایه سرانه و مخارج بهداشتی تأثیر منفی بر بهرهوری نیروی کار در بخش صنعت داشته است که می‌تواند به دلیل فاصله زمانی بین سرمایه‌گذاری در فرد تا ورود به بازار کار ، مخارج بهداشت و درمان سرانه بالا به دلیل عدم پیشگیری به موقع و آلودگی محیطی که باعث شیوع انواع بیماری ها و افزایش هزینههای مراقبت‌های بهداشتی میشود.
سمانه نورانی آزاد؛ مرضیه اسحاقی گرجی
چکیده
در این مقاله ضمن معرفی معیار کشش تغییرات حدسی تلاش میشود که با بهرهگیری از دادههای فصلی صنعت چاپ ایران طی سالهای 1393- 1375 در سطح کد دورقمی ISIC مرکز آمار ایران نسبت به سنجش و اندازهگیری پویای قدرت بازاری در این صنعت اقدام شود. بنابراین با استفاده از اطلاعات بخش تقاضا، عرضه و فرایند بهینهسازی رفتار تولید کننده، تابع سنجش پویای ...
بیشتر
در این مقاله ضمن معرفی معیار کشش تغییرات حدسی تلاش میشود که با بهرهگیری از دادههای فصلی صنعت چاپ ایران طی سالهای 1393- 1375 در سطح کد دورقمی ISIC مرکز آمار ایران نسبت به سنجش و اندازهگیری پویای قدرت بازاری در این صنعت اقدام شود. بنابراین با استفاده از اطلاعات بخش تقاضا، عرضه و فرایند بهینهسازی رفتار تولید کننده، تابع سنجش پویای کشش تغییرات حدسی استخراج شده است. در واقع، این تحقیق با استفاده از معیار کشش تغییرات حدسی، میزان قدرت بازاری در وضعیت ایستا با تکنیک حداقل مربعات دو مرحلهای (2SLS) و در حالت پویا با مدل تصحیح خطای بردای(VECM) مورد ارزیابی و مقایسه قرار میدهد. نتایج محاسبه الگوی ایستای کشش تغییرات حدسی بیانگر آن است که این شاخص از نظر آماری ناچیز اما معنی‌دار بوده و فرضیه وجود رفتار رقابتی در این صنعت تایید میشود. علاوه بر این نتایج حاصل از تخمین مدل پویا دلالت برآن دارد که در کوتاهمدت هرچند بنگاهها در وضعیت رقابتی فعالیت میکنند اما در بلندمدت درجهای از همکاری و تبانی بین بنگاهها ایجاد شده که این امر منجر به قدرت بازاری بنگاهها و ساختار غیررقابتی انحصار چندجانبه در این زیر بخش صنعتی شده است.
کوثر نبوی نژاد؛ باقر درویشی
چکیده
بانک‌ها مهمترین نهاد بازار مالی یک کشور به شمار می‌روند و هرگونه انحرافی در نقش بانک‌ها در جهت تأمین مالی فعالیت‌های تولیدی، آثار زیان‌باری بر رشد اقتصادی خواهد داشت. در راستای بررسی عملکرد نظام بانکداری ایران، هدف اصلی این مقاله، تحلیل عملکرد رفاهی (کاهش مازاد رفاه مصرف‌کننده) خدمات وام‌دهی در صنعت بانکداری ایران با تأکید ...
بیشتر
بانک‌ها مهمترین نهاد بازار مالی یک کشور به شمار می‌روند و هرگونه انحرافی در نقش بانک‌ها در جهت تأمین مالی فعالیت‌های تولیدی، آثار زیان‌باری بر رشد اقتصادی خواهد داشت. در راستای بررسی عملکرد نظام بانکداری ایران، هدف اصلی این مقاله، تحلیل عملکرد رفاهی (کاهش مازاد رفاه مصرف‌کننده) خدمات وام‌دهی در صنعت بانکداری ایران با تأکید بر قدرت بازاری و کارایی است. برای انجام این کار روش تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) و حداقل مربعات دومرحلهای (2SLS) برای پانلی شامل 15 بانک خصوصی و دولتی در طی دوره 1385-1396 بکار گرفته شد. نتایج تحقیق نشاندهنده تأثیر مثبت و معنادار کارایی، قدرت بازاری و میزان سرمایه‌گذاری و تأثیر منفی و معنادار توسعه بخش بانکی بر عملکرد رفاهی بانک‌ها است، علاوه بر این نتایج نشاندهنده عدم تأثیر معنادار ریسک نقدینگی بر عملکرد رفاهی بانک‌های کشور است؛ بنابراین پیشنهاد میشود که دولتها و ناظران بانک‌ها نسبتهای سرمایه بانک‌ها را زیر نظر داشته باشند، زیرا بانک‌ها ممکن است سرمایه کم را با از دست دادن بیشتر رفاه مصرف‌کننده جبران کنند.
سجاد جان محمدی؛ جواد حسین زاده؛ مینا حسینی
چکیده
یکی از رفتارهای ضد رقابتی در صنعت خودرو سوء استفاده از وضعیت اقتصادی مسلط است. سوءاستفاده ای که می‌تواند منتهی به انحصاری شدن بازار خودرو، تضعیف قیمت‌های رقابتی، تحمیل شروط قراردادی غیرمنصفانه و افزایش قدرت بازاری تعداد محدودی از شرکت‌های خودروساز گردد. این مطالعه با روشی توصیفی-تحلیلی در صدد است تا به این سؤال پاسخ دهد که سوء ...
بیشتر
یکی از رفتارهای ضد رقابتی در صنعت خودرو سوء استفاده از وضعیت اقتصادی مسلط است. سوءاستفاده ای که می‌تواند منتهی به انحصاری شدن بازار خودرو، تضعیف قیمت‌های رقابتی، تحمیل شروط قراردادی غیرمنصفانه و افزایش قدرت بازاری تعداد محدودی از شرکت‌های خودروساز گردد. این مطالعه با روشی توصیفی-تحلیلی در صدد است تا به این سؤال پاسخ دهد که سوء استفاده از وضعیت اقتصادی مسلط در صنعت خودرو ایران و اتحادیه اروپا دارای چه مبانی و مصادیقی است و چه راهکارهایی جهت محدودیت و جلوگیری از آن وجود دارد؟یافته های این تحقیق نشان می دهد که حمایتهای مالی بیشائبه و غیرهدفمند دولتی، عدم امکان حضور جدی بخش خصوصی در صنعت خودرو، وجود موانع تعرفهای و غیرتعرفهای برای فعالیت شرکت‌های خودروساز خارجی از جمله عوامل به وجودآورنده ی وضعیت اقتصادی مسلط هستند. استفاده از تجارب موفق نظام رقابت اتحادیه ی اروپا می تواند به عنوان الگویی برای بهبود وضعیت کنونی بازار خودرو ایران به کار رود.
محسن پورعبادالهان کویچ؛ الهام شبانلویی؛ زهرا احمدلو
چکیده
در آموزش عالی کشورهای توسعه یافته از صرفه های مقیاس به به خوبی بهره برداری شده است . دانشگاه ها با فعالیت درسطح بهینه ضمن برخورداری از صرفه های مقیاس کمترین هزینه متوسط را خواهند داشت. با توجه به کاهش میزان تخصیص اعتبارت مالی دولت ایران به دانشگاه ها در ایران، فعالیت در سطح بهینه ، برای دانشگاه های ایران حیاتی است. با ...
بیشتر
در آموزش عالی کشورهای توسعه یافته از صرفه های مقیاس به به خوبی بهره برداری شده است . دانشگاه ها با فعالیت درسطح بهینه ضمن برخورداری از صرفه های مقیاس کمترین هزینه متوسط را خواهند داشت. با توجه به کاهش میزان تخصیص اعتبارت مالی دولت ایران به دانشگاه ها در ایران، فعالیت در سطح بهینه ، برای دانشگاه های ایران حیاتی است. با توجه به نکات فوق ، در این مقاله تلاش می شود تا میزان برخورداری دانشگاه های دولتی غیر پزشکی ایران از صرفه های مقیاس ارزیابی شود.برای این منظور از داده های مربوط به ۸۳ دانشگاه دولتی غیرپزشکی طی سال تحصیلی 95 -1394استفاده شد تا صرفه های مقیاس "ویژه یک محصول" و همچنین" صرفه های مقیاس کلی" برای صنعت آموزش عالی ایران برآورد شود. برای اندازه گیری “صرفه های مقیاس کلی” از تابع هزینه متوسط شعاعی استفاده شد. در این مطالعه، اعضای هیأت علمی، کارکنان غیر هیأت علمی و سرمایه فیزیکی به عنوان نهاده و دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و درآمد پژوهشی دانشگاه‌ها به عنوان ستاده در نظر گرفته شدند. یافته‌های مطالعه حاکی از وجود "صرفههای مقیاس خاص محصول" برای کارشناسی و دکتری تخصصی است. برای فعالیت پژوهشی دانشگاه ها تحقق صرفه های مقیاس تائید نشد. همچنین نتایج دلالت بر وجود صرفه های مقیاس کلی در آموزش عالی ایران دارد.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
علی فلاحتی؛ الهام رضائی؛ شهرام فتاحی؛ عبدالرضا کرانی
چکیده
در این مقاله باتوجه به دادههای فصلی دوره زمانی 1375-1399 و با استفاده از مدل انحصار چندجانبه قیمت- ماشه‌ای گرین و پورتر اثر شوک‌های منفی تقاضا بر رفتار و ساختار بازار گوشت قرمز ایران ارزیابی شد. برای این‌منظور یک سیستم معادلات متشکل از سه تابع تقاضا، عرضه و شکاف قیمت- هزینه[1] به‌صورت همزمان تصریح شد تا براساس آن شوک‌های بزرگ و منفی ...
بیشتر
در این مقاله باتوجه به دادههای فصلی دوره زمانی 1375-1399 و با استفاده از مدل انحصار چندجانبه قیمت- ماشه‌ای گرین و پورتر اثر شوک‌های منفی تقاضا بر رفتار و ساختار بازار گوشت قرمز ایران ارزیابی شد. برای این‌منظور یک سیستم معادلات متشکل از سه تابع تقاضا، عرضه و شکاف قیمت- هزینه[1] به‌صورت همزمان تصریح شد تا براساس آن شوک‌های بزرگ و منفی تقاضا با استفاده از پسماندهای تابع تقاضا و رویکرد جستجوی شبکهای شناسایی شوند. نتایج دلالت بر آن دارد که بازار ستاده گوشت قرمز بهدنبال کاهش غیرمنتظره تقاضا، رقابتیتر شده است و اما ساختار بازار عوامل (دام زنده) تغییر نکرد. با استفاده از آزمونهای کمکی، نتایج این تحقیق مبنی بر قیمتپذیر بودن عوامل مجددا تأیید شد. با استفاده از نتایج این تحقیق می‌توان سیاست‌هایی جهت ارتقای رقابت در صنعت نهاده و ستاده گوشت قرمز تدوین کرد.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
علی اصغر سالم؛ معصومه عزیزخانی
چکیده
شیوع مصرف دخانیات در سطح خرد باعث تغییر ترکیب و سهم گروه‌های کالایی در سبد مصرفی خانوار شده و به تبع آن میزان تقاضا برای اقلام ضروری و ارزشمند کاهش می‌یابد. با عنایت به نرخ پایین مالیات بر دخانیات و بی‌تأثیر بودن آن در میزان مصرف طی سالهای گذشته، طبق لایحه مصوب بودجه، از ابتدای سال 1402برخلاف سنوات قبل، مالیات برای هر نخ سیگار در نظر ...
بیشتر
شیوع مصرف دخانیات در سطح خرد باعث تغییر ترکیب و سهم گروه‌های کالایی در سبد مصرفی خانوار شده و به تبع آن میزان تقاضا برای اقلام ضروری و ارزشمند کاهش می‌یابد. با عنایت به نرخ پایین مالیات بر دخانیات و بی‌تأثیر بودن آن در میزان مصرف طی سالهای گذشته، طبق لایحه مصوب بودجه، از ابتدای سال 1402برخلاف سنوات قبل، مالیات برای هر نخ سیگار در نظر گرفته میشود. از این‌رو در مطالعه حاضر با به‌کارگیری مدل سیستم تقاضای EASI و استخراج کشش‌های قیمتی و درآمدی، به بررسی تأثیر اجرای سیاست مذکور بر رفاه خانوار مناطق شهری ایران بر اساس اطلاعات سال 1399-1398 همراه با شبیه‌سازی این اطلاعات در سال1401و لحاظ برخی متغیرهای جمعیت‌شناختی در ابعاد فردی و اجتماعی پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد، سیگار داخلی و خارجی از نظر قیمتی، اقلامی کم‌کشش هستند و استفاده از سیاست‌های قیمتی(مانند مالیات) به لحاظ کاهش مصرف، اثر زیادی ندارند؛ از جانب دیگر، کشش درآمدی کمتر از یک، آنها را را جزء کالاهای ضروری خانوار قرار داده و اجرای سیاست مذکور با افزایش هزینه مربوط به دخانیات، سبب کاهش رفاه خانوار به میزان 1،448،939 ریال میشود. همچنین متغیرهایی مانند حضور نوجوان در خانواده، تعداد بزرگسالان، جنسیت، تأهل، بیوه و مطلقه بودن سرپرست خانوار) تأثیر معنادار و مثبت بر تقاضای سیگار داخلی و خارجی و متغیرهای حضور کودک در خانواده، شاغل و درآمد ن سرپرست خانوار و سالهای تحصیل سرپرست خانوار و همسر وی تأثیر منفی بر تقاضای مصرف سیگار داخلی و خارجی داشته است.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
سحر بشیری؛ حسن حیدری
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت صرفههای مقیاس و تحولات آن در صنایع کارخانهای ایران است. صرفههای ناشی از مقیاس، مزیت‌های هزینه‌ای است که بنگاهها به‌دلیل مقیاس عملیاتی به‌دست می‌آورند و کاهش هزینه به ازای هر واحد محصول باعث افزایش صرفههای مقیاس میشود. در این مقاله، صرفههای مقیاس در صنایع ایران با رویکرد مبتنی بر مدلهای ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت صرفههای مقیاس و تحولات آن در صنایع کارخانهای ایران است. صرفههای ناشی از مقیاس، مزیت‌های هزینه‌ای است که بنگاهها به‌دلیل مقیاس عملیاتی به‌دست می‌آورند و کاهش هزینه به ازای هر واحد محصول باعث افزایش صرفههای مقیاس میشود. در این مقاله، صرفههای مقیاس در صنایع ایران با رویکرد مبتنی بر مدلهای اقتصادسنجی و با استفاده از برآورد تابع هزینه ترانسلوگ برای دوره زمانی 1399-1381 بر حسب کدهای دو رقمی ISIC بررسی و تحلیل شده است. نتایج نشان داد که روند کشش مقیاس بر حسب هزینه در صنایع کارخانهای ایران برای یک دوره طولانی 19 ساله همواره از 1 کمتر بوده است. چنین نتیجه‌‌ای موید آن است که صنایع ایران در طول تقریبا دو دهه گذشته در دامنه صرفههای ناشی از مقیاس بوده‌‌اند و هنوز از این دامنه خارج نشده‌‌اند. در واقع، صنایع کارخانهای ایران هنوز نتوانسته‌‌اند از منافع صرفههای مقیاس بهره ببرند و از این منظر هنوز اندازه‌‌ها و مقیاس‌‌های کوچکی دارند. همچنین اکثر صنایع بزرگ و سرمایه‌‌بر کشور از مقیاس‌‌های نسبتا بزرگی (در قیاس با اقتصاد ایران) برخوردار هستند و توسعه بیشتر آنها نیازمند ورود به بازارهای صادراتی است. در مقابل، اکثر صنایع کاربر کشور با مقیاس کوچک هستند. این امر نشان میدهد توسعه و رشد اندازه بنگاهها از طریق تقویت صنایع مذکور و رفع مشکلات و موانع تولید سبب شکوفایی بیشتر آنها و بهره‌‌برداری بیشتر از صرفههای ناشی از مقیاس میشود.
مریم خلیلی اصل؛ سعید راسخی؛ سمیه شاه حسینی
چکیده
از دیدگاه کروگمن، تنوع محصول نقش اصلی را در مدل های تجارت و رشد ایفا میکند. این پژوهش با استفاده از روش فینسترا (1994) و برودا و وایناشتاین (2006) منافع رفاهی تنوع کالایی واردات را برای کشور ایران در بازه زمانی 1393 تا 1397 مورد بررسی قرار میدهد. میزان تنوع محصول با استفاده از دادههای واردات سطح محصول بر حسب طبقهبندی کد دورقمی سیستم ...
بیشتر
از دیدگاه کروگمن، تنوع محصول نقش اصلی را در مدل های تجارت و رشد ایفا میکند. این پژوهش با استفاده از روش فینسترا (1994) و برودا و وایناشتاین (2006) منافع رفاهی تنوع کالایی واردات را برای کشور ایران در بازه زمانی 1393 تا 1397 مورد بررسی قرار میدهد. میزان تنوع محصول با استفاده از دادههای واردات سطح محصول بر حسب طبقهبندی کد دورقمی سیستم هماهنگ شده (HS)، اندازهگیری میشود. نتایج تجربی نشان میدهد که افزایش (کاهش) تنوع کالایی واردات منجر به افزایش (کاهش) رفاه مصرفکنندگان میشود. با اجرای تحریم های گسترده وکاهش تنوع کالایی واردات کشور ایران در سال های 1393 و 1394 منافع حاصل از تنوع کالایی واردات کاهش می یابد. در سال های 1395 و 1396 با اجرای برجام و رفع تحریم های مؤثر، تنوع کالایی واردات کشور ایران و درنتیجه منافع حاصل از این تنوع افزایش می یابد. در سال 1397 با خروج یکجانبه آمریکا از برجام و شروع دور جدید تحریم ها علیه کشور ایران، منافع حاصل از تنوع کالایی واردات کاهش می یابد و در نتیجه از رفاه مصرفکنندگان کاسته می شود. منافع مثبت در سال 1396 مؤید آن است که در فاصله سال های 1395 تا 1396 به دلیل ایجاد تنوع در محصولات وارداتی، رفاه مصرف کنندگان معادل 1/0 درصد تولید ناخالص داخلی افزایش پیدا کرده است.
سیده وجیهه میکائیلی؛ محسن مهرآرا
چکیده
هدف محوری مطالعه حاضر، بررسی هزینههای اجتماعی انحصار و تعیین عوامل مؤثر بر آن است. جهت اندازهگیری هزینههای اجتماعی از سه روش هاربرگر، پوزنر و کالینگ مولر استفاده میشود و بدین‌منظور، از دادههای 130 صنعت کد چهاررقمی ISIC در طی سالهای 1383 تا 1396 استفاده شد. از طرفی برای تجزیه و تحلیل الگو از روش‌های اقتصاد سنجی پانل دیتا و گشتاورتعمیم‌یافته ...
بیشتر
هدف محوری مطالعه حاضر، بررسی هزینههای اجتماعی انحصار و تعیین عوامل مؤثر بر آن است. جهت اندازهگیری هزینههای اجتماعی از سه روش هاربرگر، پوزنر و کالینگ مولر استفاده میشود و بدین‌منظور، از دادههای 130 صنعت کد چهاررقمی ISIC در طی سالهای 1383 تا 1396 استفاده شد. از طرفی برای تجزیه و تحلیل الگو از روش‌های اقتصاد سنجی پانل دیتا و گشتاورتعمیم‌یافته و نرمافزار ایویوز 10 استفاده میشود. قابل ذکر است که هزینههای اجتماعی در آثار قبلی در ایران اندازهگیری شده است اما در این مطالعه عوامل مؤثر بر هزینههای اجتماعی انحصار نیز ارزیابی میشود. یافته‌های تحقیق مؤید این موضوع است که میزان هزینههای اجتماعی انحصار در دو روش پوزنر و کالینگ-مولر بسیار بیشتر از روش هاربرگر بوده که موجبات اختلال در تخصیص بهینه منابع و کاهش رفاه جامعه را فراهم میکند. همچنین نتایج حاصل از بررسی عوامل مؤثر بر هزینههای اجتماعی انحصار نشان میدهد در هر سه رویکرد تمامی متغیرها با سطح احتمال 5% معنی‌دار و علامت متغیرها مطابق با انتظارات تئوریک است. بطوریکه متغیرهای شاخص تمرکز، شدت تبلیغات و شدت تحقیق و توسعه از مهمترین متغیرهای اثرگذار بر هزینههای اجتماعی بوده و موجب افزایش آن میشوند.
