با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور تهران

2 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

از دیدگاه کروگمن، تنوع محصول نقش اصلی را در مدل های تجارت و رشد ایفا می­کند. این پژوهش با استفاده از روش فینسترا (1994) و برودا و واین­اشتاین (2006) منافع رفاهی تنوع کالایی واردات را برای کشور ایران در بازه زمانی 1393 تا 1397 مورد بررسی قرار می­دهد. میزان تنوع محصول با استفاده از داده­های واردات سطح محصول بر حسب طبقه­بندی کد دورقمی سیستم هماهنگ شده (HS)، اندازه­گیری می­شود. نتایج تجربی نشان می­دهد که افزایش (کاهش) تنوع کالایی واردات منجر به افزایش (کاهش) رفاه مصرف­کنندگان می­شود. با اجرای تحریم های گسترده وکاهش تنوع کالایی واردات کشور ایران در سال های 1393 و 1394 منافع حاصل از تنوع کالایی واردات کاهش می یابد. در سال های 1395 و 1396 با اجرای برجام و رفع تحریم های مؤثر، تنوع کالایی واردات کشور ایران و درنتیجه منافع حاصل از این تنوع افزایش می یابد. در سال 1397 با خروج یکجانبه آمریکا از برجام و شروع دور جدید تحریم ها علیه کشور ایران، منافع حاصل از تنوع کالایی واردات کاهش می یابد و در نتیجه از رفاه مصرف­کنندگان کاسته می شود. منافع مثبت در سال 1396 مؤید آن است که در فاصله سال های 1395 تا 1396 به دلیل ایجاد تنوع در محصولات وارداتی، رفاه مصرف کنندگان معادل 1/0 درصد تولید ناخالص داخلی افزایش پیدا کرده است.

کلیدواژه‌ها

بخشوده، محمد و رهام رحمانی (1388). "بررسی میزان پایداری هزینه واردات و تنوع و تخصص در تولید، صادرات و واردات انواع گوشت در ایران". مجله پژوهش های صنایع غذایی، دوره نوزدهم، شماره 2، صص 68-58.
بخشوده، محمد و زکریا فرج‌زاده (1391). "اثر کاهش تعرفه‌های واردات بر متغیرهای کلان بخش کشاورزی و رفاه روستایی ایران". مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال بیستم، شماره 77، صص 254-217.
سالواتوره، دومینیک (2007). اقتصاد بین­الملل (تجارت بین­الملل). ترجمه: حمیدرضا ارباب (1388). تهران: نشر نی.
کروگمن، پل و اوبیسفیلد، موریس (2000). اقتصاد بین­الملل (تئوری و سیاست). ترجمه: حسین صمصامی (1384). تهران: دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات.
گاندولفو، ژیان کارلو (1937). تجارت بین­الملل. ترجمه: مهدی تقوی و تیمور محمدی (1380). تهران: پژوهشکده امور اقتصادی.
طیبی، کمیل و مصری نژاد، شیرین (1385). "آزادسازی تجاری بخش کشاورزی و کاربرد مدل­های تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE): مطالعه­ موردی خانوارهای ایرانی". فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، دوره چهارم، شماره 1، بهار 86، صص 24-5.
 
 
 
Broda C. and D. Weinstein (2006). “Globalization and the Gains from Variety”. Quarterly Journal of Economics, No. 121, pp. 541-583.
Chen B. and M. Hong (2012). “Import Variety and Welfare Gain in China”. Review of International Economics, 20(4), pp. 807-820.
Cabral S. and C. Manteu (2010). “Gaiks from Import Variety: The Case of Portugal”. Economic Bulletin, pp. 85-102.
Dixit A.K. and J.E. Stiglitz (1977). “Monopolistic Competition and Optimum Product Diversity”. American Economic Review, No. 67, pp.308-297.
Demidova S., Arkolakis C. and P. Klenow (2008). “Firm Heterogeneity and International Trade, Endogenous Variety and the Gains from Trade”. American Economic Review: Paper & Proceedings, 98(2), pp. 450-444.
Funke M. and R. Ruhwedel (2008). “Trade, Product Variety and Welfare: A Quantitative Assessment for Mainland China”. China Economic Journal, 1(2), pp. 203-212.
Funke M. and R. Ruhwedel (2003). “Trade, Product Variety and Welfare: A Quantitative Assessment for Transition Economies in Central and Eastern Europe”. BOFIT Discussion Papers, No. 17.
Feenstra R. (2006). “New Evidence on the Gains from Trade”. Review of World Economics, 142(4), pp. 617-641.
Helpman E. and P.R. Krugman (1999). Market Structure and Foreign Trade: Increasing Returns, Imperfect Competition and the International Economy. Cambridge: The MIT Press.
Helpman E. and P.R. Krugman (1985). Market structure and foreign trade. Cambridge: The
MIT Press.
Krugman P. (1979). “Increasing Returns, Monopolistic Competition and International Trade”. Journal of International Economics, No.9, pp. 479-469.
Krugman P. (1980). “Scale Economies, Product Differentiation, and the Pattern of Trade”. The American Economic Review,70(5), pp.950-959.
Krugman P. (1981). “Intraindustry Specialization and the gains from Trade”. Journal of Political Economy, No. 89, pp. 973-959.
Kancs D. (2010). “Structural Estimation of Variety Gains from Trade Integration in Asia”. The Australian Economic Review, 43(3), pp.270-88.
Klenow P., Arkolakis C., Demidova S. and A. Rodriguez-Clare (2008). “Firm Heterogeneity and International Trade, Endogenous Variety and the Gains from Trade”. American Economic Review: Paper & Proceedings, 98(2), pp.444-450.
Lorz O. and M. Wrede (2009). “Trade and Variety in a Model of Endogenous Product Differentiation”. The B.E. Journal of Economic Analysis & Policy, 9(1), pp. 1-12.
Mohler L. (2011). “Variety Gains from Trade in Switzerland”. Swiss Journal of Economics and Statistics, 147(1), pp. 45-70.
Minondo A. and F. Requena (2010). “Welfare Gains from Imported Varieties in Spain, 1988-2006”. WP-EC, 12.
Mohler L. and M. Seitz (2012). “The Gains from Variety in the European Union”. Review of World Economics, No. 148, pp. 475-500.
Saure P. (2012). “Bounded Love of Variety and Patterns of Trade”. Open Econ Rev, 23, pp.645-674.
Spence M. (1976). “Product Differentiation and Welfare”. American Economic Review, LXVI, pp.407-414.
Sato K. (1976). “The Ideal Log-Change Index Number”. Review of Economics and Statistics, 58(2), pp.223-228.
Suranovic S. (2012). Policy and Theory of International Trade. Washington: Saylor Foundation.
Vartia Y. (1976). “Ideal Log-Change Index Numbers”. Scandinavian Journal of Statistics. 3(3), pp.121-126.