احمد صدرائی جواهری؛ پروین مهبودی
چکیده
این مقاله ارتباط اندازه با رشد بهره‌وری بنگاه های فعال در صنعت داروسازی ایران را بررسی می‌کند. نمونة مورد مطالعه شامل 23 بنگاه تولیدکننده داروهای شیمیایی فعال در بورس اوراق بهادار است. جهت بررسی اثر اندازة بنگاه بر بهره‌وری عوامل تولید، بنگاه‌ها بر اساس تعداد نیروی کار به دو دستة بزرگ، کوچک و متوسط تقسیم شده‌اند. در این دسته‌‌بندی، ...
بیشتر
این مقاله ارتباط اندازه با رشد بهره‌وری بنگاه های فعال در صنعت داروسازی ایران را بررسی می‌کند. نمونة مورد مطالعه شامل 23 بنگاه تولیدکننده داروهای شیمیایی فعال در بورس اوراق بهادار است. جهت بررسی اثر اندازة بنگاه بر بهره‌وری عوامل تولید، بنگاه‌ها بر اساس تعداد نیروی کار به دو دستة بزرگ، کوچک و متوسط تقسیم شده‌اند. در این دسته‌‌بندی، اثر نوع مالکیت بنگاه بر رشد بهره‌وری نیز بررسی شده است. روش تحلیل پوششی دادهها (DEA)برای اندازهگیری تغییرات بهره‌وری و کارایی طی سالهای 1380 تا 1386 استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد در صنعت داروسازی ارتباط معنیداری بین اندازة بنگاه و رشد بهره‌وری کل در بنگاههای منتخب وجود ندارد
باقر درویشی؛ نادیه کرمی
چکیده
سؤال مطرح در مقاله حاضر این است که آیا روشهای مختلف برآورد زیان رفاهی، رتبهبندی یکسانی از صنایع مختلف براساس میزان زیان رفاهی و درجة انحصار آنها ارائه میکنند؟ پاسخگویی به این سؤال از منظر تدوین سیاست‌های ضد انحصار در صنایع مختلف بسیار با ارزش است. از اینرو، برای پاسخ به سؤال مذکور، زیان رفاهی ده صنعت منتخب در ایران، ...
بیشتر
سؤال مطرح در مقاله حاضر این است که آیا روشهای مختلف برآورد زیان رفاهی، رتبهبندی یکسانی از صنایع مختلف براساس میزان زیان رفاهی و درجة انحصار آنها ارائه میکنند؟ پاسخگویی به این سؤال از منظر تدوین سیاست‌های ضد انحصار در صنایع مختلف بسیار با ارزش است. از اینرو، برای پاسخ به سؤال مذکور، زیان رفاهی ده صنعت منتخب در ایران، براساس سه رویکرد نظری متفاوت (مدلهای ساختار- رفتار- عملکرد، رهبری قیمت و انحصار چندجانبه در سطح صنعت)، در دورة 1374 تا 1386 برآورد شده است. نتایج نشان میدهد که رتبهبندی صنایع با توجه به درجة انحصاری بودن آنها، نوع رویکرد نظری و شاخصهای مورد استفاده برای محاسبه زیان رفاهی، متفاوت از هم هستند. بنابراین، در هدف گذاری صنایع برای سیاستگذاریهای ضد انحصار باید احتیاط لازم بهعمل آید. در واقع، صرف تکیه بر نتایج یک مدل، بدون توجه به ساختار صنعت، عملکرد بنگاه‌ها و انطباق مدل با شرایط صنایع، میتواند گمراهکننده باشد.
ابراهیم انواری؛ منصور زراءنژاد؛ هانیه اسکندری
چکیده
بهدلیل سهم بالای ارزش افزودة صنعت سیمان در تولید ملی و نقش آن در پروژههای عمرانی، تحلیل نوع روابط نهادهها در تولید آن دارای اهمیت است. در این مقاله با استفاده از تابع هزینة ترکیبی و رهیافت دوگانه هزینه، بازدهی نسبت بهمقیاس، کششهای جانشینی، ضرایب تابع و صرفههای ناشی از مقیاس در شرکت سیمان فارس برآورد و تحلیل شده ...
بیشتر
بهدلیل سهم بالای ارزش افزودة صنعت سیمان در تولید ملی و نقش آن در پروژههای عمرانی، تحلیل نوع روابط نهادهها در تولید آن دارای اهمیت است. در این مقاله با استفاده از تابع هزینة ترکیبی و رهیافت دوگانه هزینه، بازدهی نسبت بهمقیاس، کششهای جانشینی، ضرایب تابع و صرفههای ناشی از مقیاس در شرکت سیمان فارس برآورد و تحلیل شده است. برای برآورد تابع هزینه از روش رگرسیونهای به ظاهر نامرتبط تکراری غیرخطی (NLSUR) در دورة 91:12-1381:1 و داده‌های فصلی استفاده شده است. مطابق نتایج کششهای جزئی متقاطع آلن هر جفت از نهادهها، نیرویکار جانشین سرمایه و سایر خدمات است و نهادة سرمایه و سایر خدمات مکمل یکدیگر هستند. بهعلاوه، توابع تقاضای تمامی عوامل تولید نسبت به قیمت آنها بیکشش هستند. نتایج دیگر تحقیق بیانگر این است که تولید سیمان در شرکت سیمان فارس دارای صرفههای ناشی از مقیاس و بازدهی صعودی نسبت بهمقیاس بوده ااست.
سمانه نورانی آزاد؛ مرضیه اسحقی گرجی؛ سمیه شاطری
چکیده
هدف اصلی این مقاله، ارزیابی ساختار بازار حاکم بربخش صنعت موادغذایی و آشامیدنی با استفاده از رویکرد غیرساختاری پانزار- راس و شاخصهای غیرپارامتریک هرفیندال و نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر است. بدینمنظور از داده‌های 22 صنعت فعال کد چهاررقمی ISIC در تولید مواد غذایی و آشامیدنی ایران در سالهای 1386- 1374 استفاده شده است. همچنین در این ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله، ارزیابی ساختار بازار حاکم بربخش صنعت موادغذایی و آشامیدنی با استفاده از رویکرد غیرساختاری پانزار- راس و شاخصهای غیرپارامتریک هرفیندال و نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر است. بدینمنظور از داده‌های 22 صنعت فعال کد چهاررقمی ISIC در تولید مواد غذایی و آشامیدنی ایران در سالهای 1386- 1374 استفاده شده است. همچنین در این تحقیق، با توجه به داده‌های پنل، معادلات درآمد و بازدهی در رویکرد پانزار-راس به روش حداقل مربعات معمولی با اثرات ثابت (LSDV) برآورد شده است. نتایج پژوهش با استفاده از رویکرد پانزار- راس دلالت برآن دارد که بازار صنعت موادغذایی و آشامیدنی ایران رقابتی و دور از انحصار است. علاوه بر این، نتایج شاخصهای هرفیندال - هیرشمن و نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر مؤید آن است که تمرکز در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی طی سالهای مذکور کاهشیافته و بیش از نیمی از صنایع فعال در این صنعت در فضای رقابتی فعالیت میکنند. رقابتیترین صنایع در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی عبارتاند از صنعت «کشتار دام و طیور» کد (1515) و صنعت «نانوایی» کد (1545)، در حالی که متمرکزترین صنایع فعال در آن، صنعت «تولید مالتا و ماءالشعیر» کد (1553) و صنعت «چایسازی» کد (1547) میباشند.
علی نوروزی؛ محمدنبی شهیکی تاش
چکیده
هدف از این پژوهش تجزیۀ شدّت برق براساس رهیافت پارامتریک (تابع هزینۀ ترانسلوگ) و بررسی ارتباط تغییر فناوری و شدّت برق در صنایع کارخانهای در سالهای 1384 تا 1391 است. نتایج محاسبۀ شدّت برق حاکی از آن است که 18 صنعت دارای مقادیر شدّت برق کمتر و برابر با مقدار متوسط بخش صنعت (40/0 درصد) بوده و شدّت برق مرتبط با این صنایع در دامنة 33/0 تا 40/0 درصد ...
بیشتر
هدف از این پژوهش تجزیۀ شدّت برق براساس رهیافت پارامتریک (تابع هزینۀ ترانسلوگ) و بررسی ارتباط تغییر فناوری و شدّت برق در صنایع کارخانهای در سالهای 1384 تا 1391 است. نتایج محاسبۀ شدّت برق حاکی از آن است که 18 صنعت دارای مقادیر شدّت برق کمتر و برابر با مقدار متوسط بخش صنعت (40/0 درصد) بوده و شدّت برق مرتبط با این صنایع در دامنة 33/0 تا 40/0 درصد قرار دارد. در این گروه، "صنعت تولید وسایل نقلیه و موتوری" با سهم تولید نسبی 81/33 درصد و "صنعت تولید فلزات اساسی" با سهم نسبی مصرف برق 09/46 درصد، بهترتیب بیشترین سهم تولید و مصرف برق صنعت را در اختیار دارند. بررسی روند سالانه تغییرات فناوری و تغییرات شدّت برق کل صنعت، حاکی از آن است که هر دو شاخص در طول دوره روندی افزایشی داشته و با توجه به اثر مثبت و بزرگ جانشینی، رشد فناوری (اثر فناوری) فاکتوری مهم در تعیین شدّت برق به شمار نمیرود. تجزیۀ شدّت برق، موید آن است که اثر فناوری و بودجهای موجب افزایش کارایی مصرف برق و اثر جانشینی و تولیدی سبب کاهش کارایی نهادة برق مصرفی صنعت میشوند.
مجتبی بهمنی؛ معصومه حسن خانی؛ علیرضا شکیبایی
چکیده
براساس نظر بسیاری از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه بین کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه ناشی از شکاف بزرگ فناوری بین آنها است. نتایج مطالعات تجربی بیان میکنند، اگر کشورهای درحالتوسعه با محدودیت توسعه فناوری مواجهاند، میتوانند از کانال جریان ورودی سرمایهگذاری مستقیم خارجی اقدام به کاهش شکاف فناوری ...
بیشتر
براساس نظر بسیاری از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه بین کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه ناشی از شکاف بزرگ فناوری بین آنها است. نتایج مطالعات تجربی بیان میکنند، اگر کشورهای درحالتوسعه با محدودیت توسعه فناوری مواجهاند، میتوانند از کانال جریان ورودی سرمایهگذاری مستقیم خارجی اقدام به کاهش شکاف فناوری کنندکه اینکار منجر به انتقال فناوری و در نتیجه افزایش بهره‌وری میشود. انتقال فناوری با این شیوه را سرریز فناوری مینامند. سرریز فناوری سرمایهگذاری مستقیم خارجی، واردات فناوری و مخارج تحقیق‌وتوسعه داخلی، علاوه بر نهادههای سنتی تولید (نیروی کار و موجودی سرمایه) میتوانند از طریق توسعة فناوری، بهره‌وری نیروی کار و در نتیجه عملکرد بخش صنعت را تحت تأثیر قرار دهند. با توجه به نقش تعیینکنندة بخش صنعت در اقتصاد ایران، هدف مطالعة حاضر، بررسی اثر سرریز فناوری ناشی از سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر بهره‌وری نیروی کاردر صنایع کارخانهای ایران در سالهای 1390-1376 است. این پژوهش با استفاده از روش داده‌های تابلویی به این نتیجه میرسد که سرریز فناوری ناشی از سرمایهگذاری مستقیم خارجی تأثیر مثبت و معنیداری بر بهره‌وری نیروی کار دارد. همچنین، تأثیر مخارج تحقیق‌وتوسعه داخلی و واردات فناوری بر بهره‌وری نیروی کار مثبت و معنیدار است
