با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : مدل سازی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

هدف از این پژوهش تجزیۀ شدّت برق براساس رهیافت پارامتریک (تابع هزینۀ ترانسلوگ) و بررسی ارتباط تغییر فناوری و شدّت برق در صنایع کارخانه­ای در سال­های 1384 تا 1391 است. نتایج محاسبۀ شدّت برق حاکی از آن است که 18 صنعت دارای مقادیر شدّت برق کمتر و برابر با مقدار متوسط بخش صنعت (40/0 درصد) بوده و شدّت برق مرتبط با این صنایع در دامنة 33/0 تا 40/0 درصد قرار دارد. در این گروه، "صنعت تولید وسایل نقلیه و موتوری" با سهم تولید نسبی 81/33 درصد و "صنعت تولید فلزات اساسی" با سهم نسبی مصرف برق 09/46 درصد، به­ترتیب بیشترین سهم تولید و مصرف برق صنعت را در اختیار دارند. بررسی روند سالانه تغییرات فناوری و تغییرات شدّت برق کل صنعت، حاکی از آن است که هر دو شاخص در طول دوره روندی افزایشی داشته و با توجه به اثر مثبت و بزرگ جانشینی، رشد فناوری (اثر فناوری) فاکتوری مهم در تعیین شدّت برق به شمار نمی­رود. تجزیۀ شدّت برق، موید آن است که اثر فناوری و بودجه­ای موجب افزایش کارایی مصرف برق و اثر جانشینی و تولیدی سبب کاهش کارایی نهادة برق مصرفی صنعت می­شوند.

کلیدواژه‌ها

جهانگرد، اسفندیار و هدیه تجلی (1390)، "تجزیه شدّت انرژی­بری در صنایع کارخانه­ای ایران"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، دوره 8، صص 58- 25.
خداداد کاشی، فرهاد (1389)، اقتصاد صنعتی (نظریه و کاربرد)، تهران: مرکز تحقیق‌وتوسعه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها.
دشتی، نادر؛ یاوری، کاظم و مجید صباغ کرمانی (1388)، "تجزیه رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در صنعت ایران با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی"، فصلنامه اقتصاد مقداری (فصلنامه بررسی­های اقتصادی سابق)، دوره 6، صص 128-101.
زراء­نژاد، منصور و ابراهیم انواری (1384)، "کاربرد داده­های ترکیبی در اقتصادسنجی"، فصلنامه اقتصاد مقداری (فصلنامه بررسی­های اقتصادی سابق)، دوره 2، صص 53-21.
شهیکی تاش، محمدنبی و علی نوروزی (1393)، "تخمین تابع تقاضای صنعتی گاز طبیعی و سنجش شدّت مصرف گاز طبیعی در صنایع انرژی­بر ایران"، فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 3، صص 130-93.
شهیکی تاش، محمدنبی؛ نوروزی، علی و غلامعلی رحیمی (1392)، "صرفه­های مقیاس، سطح تولید بهینه و کشش جانشینی در صنایع انرژی­بر ایران"، فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 2، صص 105- 75.
صادقی، سیدکمال و سکینه سجودی (1390)، "مطالعه عوامـل مؤثـر بـر شـدّت انـرژی در بنگاه­های صنعتی ایران"، فصلنامه مطالعات اقتصـاد انـرژی، دوره 8، صص180- 163.
فرج­زاده، زکریا (1394)، "شدّت انرژی در اقتصاد ایران: اجزا و عوامل تعیین کننده"، فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 4، صص 86-43.
فریـدزاد، علی (1394)، "تحلیـل تجزیـه شدّت انرژی در صنایع انرژی بر ایران با استفاده از روش شاخص لگاریتم میانگین دیویژیا بـا تأکید بر رویکرد زمانی دو دوره­ای و زنجیره­ای"، فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره4، صص 117-87.
گلی، زینت و یکتا اشرفی (1389)، "بررسی شدّت انرژی کشور و تجزیه آن با استفاده از شاخص ایده­آل فیشر در ایران"، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، دوره 18، صص 54- 35.
یاوری، کاظم و نادر دشتی (1388)، "تحلیل روند تغییر تکنولوژی در صنعت سیمان ایران"، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، دوره 9، صص 157- 137.
 
 
 
Akkemik, K. A. (2009), "Cost function Estimates, Scale Economies and Technological Progress in the Turkish Electricity Generation Sector", Energy Policy, No. 37, pp. 204-213.
Berndt, E. R. and M.S. Khaled (1979), "Parametric Productivity Measurement and Choice among Flexible Functional Forms", Journal of Political Economy, No.87, pp. 1220-1245.
Christensen, L.R. and W.H. Greene (1976), “Economies of Scale in U.S. Electric Power Generation”, Journal of Political Economy, No.84, pp.655-676.
Christensen, L.R.; Jorgenson, D.W. and L.J. Lau (1973), “Transcendental Logarithmic Production Function”, The Review of Economics and Statistics, No.55. pp. 28-45.
Hicks, J. R. (1932), “Marginal Productivity and the Principle of Variation”, Economica, No.12. pp.79-88.
Kant, S. and J.C. Nautiyal (1997), “Production Structure, Factor Substitution, Technical Change and Total Factor Productivity in the Canadian Logging Industry”, Canadian Journal of Forest Research, No.27, pp. 701–710.
Li, J. (2009), Master Thesis, University of Toronto (Canada).
Ma, H.; Oxley, L. and J. Gibson (2009), “Substitution Possibilities and Determinants of Energy Intensity for China”, Energy Policy, No. 37, pp. 1793-1804.
Ma, H.; Oxley, L.; Gibson, J. and B. Kim (2009), “Modeling China's Energy Consumption Behavior and Changes in Energy Intensity”, Environmental Modeling & Software, No. 24, pp. 1293-1301.
Ma, H.; Oxley, L.; Gibson, J. and B. Kim (2008), “China's Energy Economy: Technical Change Factor Demand and Inter-factor/Inter-fuel Substitution”, Energy Economy, No. 30, pp. 2167-2183.
Shephard, R. S. (1970), Theory of Cost and Production Functions. Princeton University Press,  Princeton, N.J.
Steir, J. C. (1980), “Technological Adaptation to Resource Scarcity in the U.S. Lumber Industry”, Western Journal of Agricultural Economics, No.5, pp.165-175.
Welsch, H. and C. Ochsen (2005), “The Determinants of Aggregate Energy Use in West Germany: Factor Substitution, Technological Change and Trade”, Energy Economics, No. 27, pp. 93-111.
Zha, D.; Zhou, D. and N. Ding (2012), “The Determinants of Aggregated Electricity Intensity in China”, Applied Energy, No. 97, pp. 150-156.
Okajima, S. and H. Okajima (2013), “Analysis of Energy Intensity in Japan”, Energy Policy, No. 61, pp.574-586.
Zellner, A. (1962), “An Efficient Method of Estimating Seemingly Unrelated Regressions and Tests for Aggregation Bias”, Journal of the American Statistical Association, No. 58, pp. 977-992.