سعید راسخی
چکیده
شناسایی و تحلیل مولفه‌های مصرف انرژی می‌تواند فرصت‌هایی را برای بهینه‌سازی مصرف انرژی فراهم کند به‌ویژه اگر همراه با تحلیل فضایی باشد. هدف اصلی تحقیق حاضر تحلیل تابلویی فضایی عوامل تعیین‌کننده مولفه‌های مصرف انرژی (فعالیتی، شدتی و ساختاری) برای 31 استان ایران می‌باشد. برای این منظور، نخست با رویکرد تحلیل عاملی، مصرف انرژی با ...
بیشتر
شناسایی و تحلیل مولفه‌های مصرف انرژی می‌تواند فرصت‌هایی را برای بهینه‌سازی مصرف انرژی فراهم کند به‌ویژه اگر همراه با تحلیل فضایی باشد. هدف اصلی تحقیق حاضر تحلیل تابلویی فضایی عوامل تعیین‌کننده مولفه‌های مصرف انرژی (فعالیتی، شدتی و ساختاری) برای 31 استان ایران می‌باشد. برای این منظور، نخست با رویکرد تحلیل عاملی، مصرف انرژی با به‌کارگیری آخرین داده های قابل دسترس طی دوره زمانی 1396-1390 تجزیه شده و سپس، با استفاده از رگرسیون داده های تابلویی فضایی، عوامل تعیین‌کننده مولفه‌های مصرف انرژی استانهای کشور بررسی شده است. براساس یافته‌های این مطالعه، اولاً مدل دوربین فضایی به‌عنوان مدل فضایی مطلوب انتخاب شده است. ثانیاً ارزش افزوده (شاخص فعالیت)، سهم صنعت (شاخص ساختار) و سهم شهرنشینی دارای اثرات مستقیم و سرریز معنادار بر مولفه‌های مصرف انرژی هستند. اثر مثبت سهم صنعت بر مولفه‌های ساختاری و شدتی می‌تواند ناشی از تغییر ساختار اقتصادی در جهت فعالیت‌های انرژی بر و با تکنولوژی پایین باشد. کارایی فنی نیز طبق انتظار اثر منفی و معنادار بر مولفه شدتی مصرف انرژی دارد و در این رابطه اثرات فضایی نیز اثر مستقیم را تقویت کرده است، براساس نتایج به‌دست آمده توصیه میشود اولاً در برنامه‌ریزی انرژی به ساختار فضایی استان‌ها توجه شود. ثانیاً توصیه میشود کارایی فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه انسانی ارتقاء یابد. تاکید بر مولفه‌های شدتی و ساختاری در جهت کاهش مصرف انرژی می‌تواند اثرات مثبت متغیرهایی نظیر شهرنشینی را خنثی کند.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
احمد تشکینی؛ افسانه شفیعی
چکیده
هدف این مقاله تحلیل وضعیت زنجیره ارزش صنعت نساجی و پوشاک به تفکیک اجزا، استخراج چالش‌های صنعت نساجی و پوشاک برحسب زیربخش‌های مختلف آن و ارائه راهکارهای توسعه و تکمیل زنجیره ارزش صنعت نساجی و پوشاک به‌منظور بهبود توان رقابت‌پذیری این صنعت می‌باشد. سهم 8.2 درصدی از بنگاه‌های صنعتی (10 نفر کارکن به بالا)، سهم 7.3 درصدی از اشتغال صنعتی ...
بیشتر
هدف این مقاله تحلیل وضعیت زنجیره ارزش صنعت نساجی و پوشاک به تفکیک اجزا، استخراج چالش‌های صنعت نساجی و پوشاک برحسب زیربخش‌های مختلف آن و ارائه راهکارهای توسعه و تکمیل زنجیره ارزش صنعت نساجی و پوشاک به‌منظور بهبود توان رقابت‌پذیری این صنعت می‌باشد. سهم 8.2 درصدی از بنگاه‌های صنعتی (10 نفر کارکن به بالا)، سهم 7.3 درصدی از اشتغال صنعتی و سهم 3.5 درصدی از تشکیل سرمایه ثابت نشان می‌دهد این صنعت را میتوان در زمره صنایع مهم با سرمایهبری پایین برشمرد که همزمان قادر است هر سه هدف تولید صنعتی، توسعهای (اشتغالزایی) و ارزآوری کشور را تامین نماید. نتایج مطالعه نشان می‌دهد مهمترین چالش صنعت نساجی و پوشاک ایران را باید در ضعف زنجیره ارزش و همچنین نقایص ناظر بر قوانین و مقررات پشتیبان ارتقای زنجیره ارزش در این صنعت جستجو کرد. در این راستا سیاستها و سازوکارهای اجرایی برای توسعه صنایع نساجی و پوشاک در ایران شامل بازمهندسی ساختار زنجیره ارزش صنایع نساجی و پوشاک با حداکثر بهرهمندی از محتوای داخلی، حمایت از انتقال فناوری و تجهیزات به این حوزه و تجهیز آن با خدمات جانبی و پشتیبان پیشنهاد شده است.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
محمد مهدی بهاء الدینی؛ زین العابدین صادقی؛ سلیم کریمی تکلو
چکیده
در حال حاضر فعالیت‌های اقتصادی از طریق برداشت بی‌رویه منابع زیست‌محیطی و انتقال پسماند فعالیت‌های تولیدی و مصرفی به محیط‌زیست موجب تخریب آن می‌شوند. هدف این تحقیق ارزیابی تاثیر مقررات زیست‌محیطی بر بهره‌وری سبز در ایران است. برای این منظور ضمن استفاده از اطلاعات مربوط به سرمایه، نیروی کار، تولید ناخالص داخلی، آلودگی و تنظیم‌گری ...
بیشتر
در حال حاضر فعالیت‌های اقتصادی از طریق برداشت بی‌رویه منابع زیست‌محیطی و انتقال پسماند فعالیت‌های تولیدی و مصرفی به محیط‌زیست موجب تخریب آن می‌شوند. هدف این تحقیق ارزیابی تاثیر مقررات زیست‌محیطی بر بهره‌وری سبز در ایران است. برای این منظور ضمن استفاده از اطلاعات مربوط به سرمایه، نیروی کار، تولید ناخالص داخلی، آلودگی و تنظیم‌گری زیست‌محیطی در 31 استان طی دوره ۱۳۹۵-۱۴۰۰ و با به‌کارگیری "تابع فاصله جهتدار غیر شعایی" تاثیر مقررات زیست‌محیطی بر خروجیها مطلوب و نامطلوب ارزیابی میشود. نتایج تحقیق دلالت بر آن دارند که مقررا ت زیست‌محیطی موجب ارتقای بهره‌وری سبز در استانهای ایران میشود. علاوه بر این مقررات زیست‌محیطی نسبت به کنترل خروجیهای نامطلوب فعالیت‌های اقتصادی موفقیت کمتری داشته است. همچنین نتایج نشان داد که اثر تولید ناخالص داخلی بر بهره‌وری سبز ناچیز است و نسبت ارزش افزوده بخش صنعت به GDP بر بهره‌وری سبز تاثیر منفی و معناداری دارد.
سیاوش جانی؛ یلدا اخگری؛ مصعب عبدا...آرانی
چکیده
چکیدهبررسی ادبیات نشان می‌دهد که عملکرد اقتصادی و کارآفرینی به کیفیت و سطوح مختلف نهادها وابسته می‌باشند. همچنین سازوکار اثرگذاری نهادها بر کارآفرینی در کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه متفاوت از هم هست. هدف این پژوهش درک تفاوت نوع تاثیرگذاری نهادهای خرد و کلان بر فعالیت‌های کارآفرینی در کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه است. ...
بیشتر
چکیدهبررسی ادبیات نشان می‌دهد که عملکرد اقتصادی و کارآفرینی به کیفیت و سطوح مختلف نهادها وابسته می‌باشند. همچنین سازوکار اثرگذاری نهادها بر کارآفرینی در کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه متفاوت از هم هست. هدف این پژوهش درک تفاوت نوع تاثیرگذاری نهادهای خرد و کلان بر فعالیت‌های کارآفرینی در کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه است. برای این منظور ضمن استفاده از رویکرد پانل پویا از شاخص حکمرانی و شاخص فضای کسب و کار به‌ترتیب به عنوان عوامل نهادی کلان و خرد استفاده میشود. نتایج حاصل از برآورد الگو نشان داد که تقویت نهادهای کلان و ارتقاء حکمرانی خوب به صورت معنی‌دار موجب ارتقاء سطح فعالیت‌های کارآفرینانه در هر دو گروه از کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته میشود. برخلاف انتظار، عوامل نهادی خرد موجب ارتقای سطح فعالیت‌های کارآفرینانه در کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته مورد مطالعه نمی‌شود. درجه آزادی اقتصادی اثر ناچیزی بر کارآفرینی در کشورهای توسعه‌یافته دارد، درحالی‌که در کشورهای درحال توسعه موجب تقویت کارآفرینی میشود. افزایش مخارج دولت بر سطح فعالیت‌های کارآفرینی کشورهای درحال توسعه اثر مثبت دارد اما در کشورهای توسعه‌یافته بی‌اثر است. رشد اقتصادی در هر دو گروه از کشورها تاثیر مثبت بر سطح فعالیت‌های کارآفرینی دارد. اثر نقدینگی بر فعالیت‌های کارآفرینی کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته به ترتیب منفی و مثبت است.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
فرزاد کریمی؛ مهدی جهانبخش پورجباری؛ مصطفی رجبی
چکیده
طی سه دهه اخیر رشد صادرات صنعتی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی(OIC) کند شده است. افزایش هزینه مبادلاتی پنهان در صادرات کالاهای صنعتی از کانال ریسک کشوری یکی از عوامل موثر شناخته میشود. در مطالعات تجربی اخیر عوامل مختلف و تاثیرگذار بر صادرات دوجانبه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی معرفی شده‌اند، ولی مطالعات تجربی که تاثیر ریسک ...
بیشتر
طی سه دهه اخیر رشد صادرات صنعتی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی(OIC) کند شده است. افزایش هزینه مبادلاتی پنهان در صادرات کالاهای صنعتی از کانال ریسک کشوری یکی از عوامل موثر شناخته میشود. در مطالعات تجربی اخیر عوامل مختلف و تاثیرگذار بر صادرات دوجانبه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی معرفی شده‌اند، ولی مطالعات تجربی که تاثیر ریسک کشوری را در جریان صادرات صنعتی دوجانبه مدنظر قرار دهد، بسیار محدود است. از این‌رو، هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی تاثیر ریسک کشوری و مولفه‌های آن شامل ریسک اقتصادی، مالی و سیاسی بر صادرات صنعتی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی است. برای دستیابی به این هدف، در چارچوب مدل جاذبه و به روش حداکثر درستنمایی شبه پواسن (PPML) به بررسی و معناداری اثر ریسک کشوری و مولفه‌های تشکیل‌دهنده آن بر صادرات صنعتی دوجانبه کشورهای عضو OIC در تجارت با شرکای تجاری پرداخته شد. در این مطالعه از داده‌های تابلویی و برای دوره 2021 تا 2002 مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد ریسک کشوری درکشورهای عضو سازمان و همچنین مقاصد صادراتی آنها تاثیر معناداری بر جریان صادرات صنعتی دوجانبه دارد. این یافته براساس هریک از مولفه‌های تشکیل‌دهنده ریسک کشوری شامل ریسک اقتصادی، مالی و سیاسی نیز صادق می‌باشد. ضمن اینکه ریسک سیاسی در مقایسه با سایر عوامل بیشترین تاثیر بر صادرات صنعتی کشورهای عضو OIC دارد. پیشنهاد میشود سازمان همکاری اسلامی و نهادهای وابسته به آن، سیاست‌های مناسبی را جهت ایجاد و توسعه پوشش بیمه ریسک سیاسی و اقتصادی ارائه نمایند.
اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
مهدی فاطمی؛ محسن زاینده رودی
چکیده
سیاست مالی یکی از ابزار‌های موثر دولت برای دخالت در اقتصاد است. ارتباط بین مداخله دولت در اقتصاد و متغیرهای کلان از جمله رشد اقتصادی و اشتغال همواره یکی از مسائل مورد بحث در علم اقتصاد است و در مطالعات تجربی متعددی اثرات سیاست‌های مالی بر تولید، اشتغال و رشد اقتصادآزمون شده است. هدف اصلی این تحقیق تعیین اندازه بهینه دولت در ایران ...
بیشتر
سیاست مالی یکی از ابزار‌های موثر دولت برای دخالت در اقتصاد است. ارتباط بین مداخله دولت در اقتصاد و متغیرهای کلان از جمله رشد اقتصادی و اشتغال همواره یکی از مسائل مورد بحث در علم اقتصاد است و در مطالعات تجربی متعددی اثرات سیاست‌های مالی بر تولید، اشتغال و رشد اقتصادآزمون شده است. هدف اصلی این تحقیق تعیین اندازه بهینه دولت در ایران است. همچنین با توجه به نقش بخش صنعت در اقتصاد ایران، اثر اندازه بهینه دولت بر اشتغال بخش صنعت ارزیابی میشود. در این مقاله ضمن استفاده از داده‌های دوره زمانی 1360 تا 1398 از روش کنترل بهینه برای تعیین اندازه بهینه دولت استفاده شد و سپس با به‌کارگیری روش خود رگرسیونی با وقفه توزیعی (ARDL) اثر کوتاهمدت و بلندمدت اندازه بهینه دولت بر اشتغال بخش صنعت ارزیابی شد. نتایج تحقیق نشان داد اندازه بهینه دولت هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت اثر مثبت و معنادار بر اشتغال بخش صنعت داشته است. علاوه بر این، نتایج دلالت بر آن داشت که تاثیر اندازه بهینه دولت بر اشتغال بخش صنعت در مقایسه با اندازه فعلی دولت بیشتر است. به عبارت دیگر در صورتی که اندازه دولت بهینه باشد، سیاست‌های مالی تاثیر بیشتری بر رشد اشتغال بخش صنعت خواهند داشت.
