با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

2 استادیار اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

قانون دوم ترمودینامیک یا قانون آنتروپی هشداری است به فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران اقتصادی که هدف رشد اقتصادی نامحدود را بدون توجه به ظرفیت محیط‌زیست دنبال می‌کنند. هدف محوری این مقاله پاسخ به این سؤال است که آیا نهاده انرژی با سرمایه و سایر نهاده‌ها در صنایع خودرو، شیمیایی و خوراکی جانشین است. برای این‌منظور ضمن استفاده از داده‌های شرکت‌های نمایه‌شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی ۱۳۸۶-۱۴۰۰، تابع هزینه ترانسلوگ تخمین زده شد. جانشینی نهاده‌ها در صنایع مورد نظر براساس کشش‌های قیمتی و همچنین کشش جانشینی آلن مورد قضاوت قرار گرفت. برخلاف انتظارات نظری  نتایج نشان داد که کشش‌های قیمتی و کشش‌های جانشینی آلن بین برق و سایر حامل‌های انرژی منفی است و لذا این نهاده‌ها جانشین برق نیستند. به‌عبارت دیگر در فرایند تولید صنایع فوق‌الذکر نهاده برق و سایر شقوق انرژی مورد نیاز می‌باشند. همچنین یافته‌های این پژوهش نشان داد کشش جانشینی آلن بین برق و سرمایه منفی است و لذا این دو نهاده مکمل یکدیگر می‌باشند. باتوجه به اینکه در صنایع منتخب امکان جانشینی برق با سایر نهاده نیست می‌توان نتیجه گرفت که رشد این صنایع بدون توجه به ظرفیت محیط‌زیست، آثار مخرب زیست‌محیطی فراورانی را به‌واسطه تأمین انرژی برای این صنایع به همراه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

منابع و مآخذ
انصاری فرد، محمد. (۱۳۹۱). تحلیل رابطه بین جهانی‌شدن و آنتروپی اقتصادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد توسعه و برنامه‌ریزی اقتصادی دانشگاه اصفهان.
سلاطین، پروانه؛ اسلامبولچی؛ سحر. (1395). تأثیر کیفیت محیط‌زیست بر اقتصاد سلامت در گروه کشورهای منتخب. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، (1)18، 121-107.
 
عابدی، زهرا؛ ریاحی، مهدی؛ صالحی، صالح. (1393). تجزیه و تحلیل اقتصادی جرایم زیست‌محیطی در ایران و مشکلات اجرایی آن فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، (4)16، 187-175.
جهانگرد، اسفندیار. (1397). محیط‌زیست و برنامه‏‌ها‌‌ی توسعه در ایران. فصلنامه اقتصاد محیط‌زیست و منابع طبیعی، (2)2، 142-105.
صادقی عمروآبادی، بهروز ؛ رنانی، محسن. (1399). طبقه‌بندی شاخص آنتروپی اقتصادی در یک مدل کلان اقتصادی  فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، (52)14، 24-1.
رستمی، علی اصغر انواری؛ تهرانی، رضا؛ سراجی، حسن. (1383). بررسی ارتباط میان ارزش افزوده اقتصادی. سود قبل از بهره و مالیات. جریان نقدی فعالیت‌ها‌‌ی عملیاتی با ارزش بازار سهام شرکت‌ها‌‌ی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، (3)11.
شهیکی تاش، محمد نبی؛ موسوی، هانیه؛ خواجه حسنی، مصطفی. (1399). برآورد پارامتریک تابع تقاضای شرطی آب در صنایع کارخانه‌ای ایران. فصلنامه پژوهش‌ها‌‌ی اقتصاد صنعتی. (11)4، 38-25.
Bjørner T.B., M. Togeby H.H. Jensen (2001) “Industrial companies’ demand for electricity: evidence from a micro panel”. Energy Economics. 595–617.
Berndt, E.R.; Wood, D.O(1975(. Technology, prices, and the derived demand for energy. Rev. Econ. Stat. 57, 259–268.
Berndt, E.R. (1990). Energy use, technical progress and productivity growth: A survey of economic issues. J. Product. Anal. 2, 67–83.
Couix, Q. (2018). The role of natural resources in production: Georgescu-Roegen/Daly versus Solow/Stiglitz.
Couix, Q. (2019). Natural resources in the theory of production: the Georgescu-Roegen/Daly versus Solow/Stiglitz controversy. The European Journal of the History of Economic Thought. 26(6), 1341-1378.
Warr, B., Ayres, R., (2010). Evidence of causality between the quantity and quality of energy consumption and economic growth. Energy. 35, 1688–1693.
Sorrell, S. (2007). The Rebound Effect: An Assessment of the Evidence for Economy-Wide Energy Savings from Improved Energy Efficiency; UK Energy Research Centre: London, UK.
Broadstock, D.; Hunt, L.; Sorrell, S. (2007). UKERC Review of Evidence for the Rebound Effect:Technical Report 3—Elasticity of Substitution Studies; UK Energy Research Centre: London,UK,.
Ayres, R. U., Van den Bergh, J. C., Lindenberger, D., & Warr, B. (2013). The underestimated contribution of energy to economic growth. Structural Change and Economic Dynamics. 27, 79-88.
Kim, J., Heo, E., (2013). Asymmetric substitutability between energy and capital: Evidence from the manufacturing sectors in 10 OECD countries. Energy Economics. 40, 81-89.
Haller Stefanie A. and, Marie Hyland (2014). Capital–energy substitution: Evidence from a panel of Irishmanufacturing firms. Energy Economics 45.501–510
Costantini V., Mazzanti, M., (2013). The Dynamics of Environmental and Economic Systems. Innovation, Environmental Policy and Competitiveness, Springer-Verlag, Berlin, pp. 3-24.
Tovar, M.A., Iglesias, E.M., (2013). Capital-Energy Relationships: An Analysis when Disaggregating by Industry and Different Types of Capital. The Energy Journal. 34 (4), 129-150.
Karimi Rahjerdi, Abazar. And Mohammad Nofaresti. (1395). Estimation of energy input substitution elasticities in macroeconomic function of Iran's economy by two-step CES method. Economics and Modeling. (26) 7. 96-71. (in persian)
Meran, G. (2019). Thermodynamic constraints and the use of energy-dependent CES-production functions A cautionary comment. Energy Economics. 81, 63-69.
Mayumi, K. T. (2017). Thermodynamics: Relevance, implications, misuse and ways forward. Routledge Handbook of Ecological Economics, 89-98.
Saunders, H.D. (2013). Historical evidence for energy efficiency rebound in 30 US sectors and a toolkit for rebound analysts. Technol. Forecast. Soc. Chang. 80, 1317–1330.
Turner, K. (2009). Negative rebound and disinvestment effects in response to an improvement in energy efficiency in the UK economy. Energy Econ. 31, 648–666.
Grepperud, S.; Rasmussen, I. (2004). A general equilibrium assessment of rebound effects. Energy Econ. 26, 261–282.
Skorek-Osikowska, A., Martin-Gamboa, M., Iribarren, D., García-Gusano, D., & Dufour, J. (2020). Thermodynamic, economic and environmental assessment of energy systems including the use of gas from manure fermentation in the context of the Spanish potential. Energy. 117452.
Kennedy, C. (2020). Energy and capital. Journal of Industrial Ecology, 24(5), 1047-1058.
Couix, Q. (2019). Natural resources in the theory of production: the Georgescu-Roegen/Daly versus Solow/Stiglitz controversy. The European Journal of the History of Economic Thought, 26(6), 1341-1378.
Dong, J., Jeswani, H. K., Nzihou, A., & Azapagic, A. (2020). The environmental cost of recovering energy from municipal solid waste. Applied Energy. 267, 114792.
Hogan, W.W.; Manne, A.S. (1970). Energy-the Economy Interactions: A Fable of the Elephant and the Rabbit; Energy and the Economy: Report 1 of the Energy Modelling Forum; Stanford University: Palo Alto, CA, USA,.
Vozna, L. Y. (2016). The Notion of Entropy in an Economic Analysis: the Classical Examples and New Perspectives. Journal of Heterodox Economics. 3(1), 1-16.
Smulders, S. (1995). “Entropy, Environment and Endogenous Economic Growth. Journal of International Tax and Public Finance. No.2, PP. 317-338.
Saunders, H.D. (2000). A view from the macro side: Rebound, backfire, and Khazzoom–Brookes. Energy Policy. 28, 439–449.
Xuan, W., Jieqiong, S., Shan, S., & Yan, Z. (2012). Urban ecological regulation based on information entropy at the town scale A case study on Tongzhou district, Beijing City. Procedia Environmental Sciences. 13, 1155-1164.
Harris J. M. (2013) « Population, Resources, and Energy in the Global Economy: A Vindication of Herman Daly’s Vision", Global Development And Environment Institute, Working Paper No. 13-03.
Islamluyan, K. And Ostadzad, A. (1393). Estimation of substitution elasticity between energy and other inputs in Iran using CES multi-stage production function. Iranian Journal of Applied Economic Studies. (9) 3. 47-25. (in persian)
Samadi, S. Sharifi, A. Ahmadzadeh, A. And Azad Khanzadi (1388). Substitution between energy input and capital in the base metals sector. Journal of Economic Research, 89. 155-130. (in persian)
Shakibaei, A., Sadeghi, Z. And Hassan Ammi Bandeh Qarai (1388). The effect of realizing energy prices on the elasticity of energy demand and estimating the elasticity of energy institution substitution in the industrial sector in the long run. Bi-Quarterly Journal of Economic Research. (11) 6. 155-133. (in persian)
Meran, G. (2019). Thermodynamic constraints and the use of energy-dependent CES-production functions A cautionary comment. Energy Economics, 81, 63-69.
Stöckl, F. (2020). Is substitutability the new efficiency? Endogenous investment in the elasticity of substitution between clean and dirty energy.
Lecca, P.; Swales, K.; Turner, K. (2012). An investigation of issues relating to where energy should enter the production function. Econ. Model. 28, 2832–2841.
Stern, D.; Kander, A. (2012). The role of energy in the industrial revolution and modern economic growth. Energy J., 33, 125–152.