نوع مقاله : کاربردی
نویسنده
استادیار گروه اقتصاد بازرگانی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، ایران
چکیده
کالاهای سرمایهای عناصر اصلی خلق و انتشار فن‌آوری، افزایش بهره‌وری و بهبود فن‌آوری در بخش‌های تولیدی و غیرتولیدی هستند اما از آنجا که تولید این کالاها در اکثر اقتصادهای در حال توسعه هزینه‌بر است یا در دسترس نمی‌باشد، دانش سرریز جهانی، جایگزین مناسبی برای تحقیق و توسعه داخلی مطرح می‌شود. بنابراین واردات کالاهای سرمایهای از کشورهای پیشرفته این سرریزهای فناوری منجر به کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت صادراتی بنگاه‌های داخلی می‌شود. بر این اساس در این مقاله اثر واردات کالاهای سرمایهای به همراه سایر عوامل موثر بر صادارت صنعتی در طی سال‌های 1391 تا 1398 با استفاده از داده‌های صنایع ایران در سطح کدهای دو رقمی ویرایش چهارم ISIC و مدل داده‌های تابلویی پویا و روش GMM تفاضلی و سیستمی بررسی شده‌است. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد که واردات کالاهای سرمایهای با احتمال 009/0 درصد تأثیر مثبت و معنا‌داری بر صادرات صنعتی ایران دارند به‌طوری‌که یک درصد افزایش واردات کالاهای سرمایهای منجر به 05/0 درصد افزایش در صادرات صنعتی کشور می‌شود.
کلیدواژه‌ها
منابع
آقایی، مجید، کوهبر، محمدامین، احمدی‌نژاد، حسین (1397)، ثبات مالی و عملکرد اقتصادی: مطالعه موردی کشورهای عضو اوپک، فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، 9(2)، 65-29.
اژدری، علی‌اصغر، حیدری، حسن، عبداللهی، محمدرضا (1396)، بررسی عوامل مؤثر بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن در ایران با استفاده از روش همجمعی یوهانسن، فصلنامه مجلس و راهبرد، 24(89)، 132-105.
پورعبدالهان کویچ، محسن، رهنمای قراملکی، غلامحسین، حجت‌خواه، رسول (1390)، بررسی نقش مخارج R&D داخلی و واردات کالاهای سرمایهای- واسطه‌ای بر روی تولید در صنایع ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، 46(2)، 30-1.
پورمند بخشایش، طیبه، سلمانی، بهزاد، برقی اسکویی، محمدمهدی (1399)، بررسی تأثیر سرریز فناوری و سرمایه انسانی بر رشد بهره‌وری کل عوامل بخش نفت و گاز ایران، مجله رشد فناوری، شماره 64، 81-72.
تقوی، مهدی، خلیلی عراقی، مریم، مهربان‌فر، زهرا (1392)، تأثیر واردات کالاهای سرمایهای، واسطه‌ای و مصرفی بر رشد اقتصادی منطقه منا، مجله اقتصادی، شماره‌های 3 و 4، 76-65.
جعفری صمیمی، احمد، میلاعلمی، زهرا، زروکی، شهریار (1392)، بررسی اثربخشی ابزارهای سیاست مالی دولت در استان‌ها با داده‌های ترکیبی پویا و روش GMM سیستمی، مجله تحقیقات اقتصادی، 48(1)، 79-61.
حیدری، حسن و سنگین‌آبادی، بهرام (1392)، تأثیر تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، 48(2)، 23-1.
حیدری مطلق، راضیه (1390)، الزامات مدیریت واردات در کشور، مجله اقتصادی-ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، شماره های 1 و 2، 90-63.
خلیلی اصل، مریم، خداداد کاشی، فرهاد، شاه‌حسینی، سمیه، راسخی، سعید (1399)، تأثیر صرفه‌های مقیاس و تنوع محصول بر تجارت خارجی و بررسی رابطه علیت بین آن‌ها؛ مطالعه موردی صنایع کارخانه‌ای ایران، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 28(95)، 411-381.
شاکری، عباس (1395)، مقدمه‌ای بر اقتصاد ایران، ایران، تهران، نشر رافع.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و ثمری، هانیه (1396)، عوامل مؤثر بر صادرات مبتنی بر فناوری برتر با استفاده از روش سیستم معادلات همزمان، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 27، 122-85.
شاه‌حسینی، سمیه، آملی جلودار، زهرا، خلیلی اصل، مریم (1397)، تأثیر ویژگی‌های بنگاه و صنعت بر شدت صادرات بنگاه‌های صنعتی ایران؛ رویکرد داده‌های تابلویی پویا (GMM)، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 18(71)، 154-127.
عزیزنژاد، صمد و مهری پرگو، وجیهه (1384)، الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی و آثار بر واردات کالاهای سرمایهای در اقتصاد ایران، مجلس و پژوهش، 12(49 و 50)، 143-162.
قرنجیک، معصومه و زمانیان، غلامرضا (1400)، بررسی اثر سرریزهای مستقیم و غیرمستقیم تحقیق و توسعه خارجی بر شاخص رقابتپذیری جهانی و رشد اقتصادی: رویکرد پانل ARDL، اقتصاد و تجارت نوین، 16(1)، 153-131.
کازرونی، سید علیرضا و خضری، اوین (1397)، بررسی اثر تحریم‌های اقتصادی بر واردات کالاهای سرمایهای، واسطه‌ای و مصرفی ایران طی دوره 1392-1360، فصلنامه مجلس و راهبرد، 25(93)، 420-393.
کریمی تکانلو، زهرا، حقیقت، جعفر، بخشی‌پور، جواد (1395)، بررسی اثر رقابت وارداتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید صنایع ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، 51(4)، 927-909.
محمدزاده، پرویز و رهنمای قراملکی، غلامحسین (1391)، بررسی تأثیر حجم سرمایه R&D داخلی و موجودی سرمایه خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران، پژوهشهای اقتصادی (پژوهشهای رشد و توسعه پایدار)، 12(4)، 124-103.
محمدزاده اصل، نازی و محمدی، فرناز (1391)، بررسی عوامل مؤثر بر صادرات غیرنفتی ایران با تأکید بر جهانی‌شدن، فصلنامه علوم اقتصادی، ویژه شماره 1، 30-7.
محمدی، حسین و ظریف، شیرین (1397)، بررسی تأثیر کارایی انرژی بر شاخص عملکرد محیط زیست در کشورهای منتخب اوپک و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 7(28)، 156-133.
مهرگان، علی و کردبچه، حمید (1396)، بررسی آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت تحریم کالاهای سرمایهای وارداتی بر تولید ناخالص داخلی، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 6(22)، 209-197.
مهری تلیابی، فریبا، فطرس، محمدحسن، مولائی، محمد و حسینی روست، سید احسان (1401)، بررسی اثر تحقیق و توسه خارجی بر شاخص رفاه اجتماعی در کشورهای تحریم‌شده، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، 12 (46)، 66-47.
هادیان، ابراهیم، دهقان شبان، زهرا و شجاعیان، محبوبه (1397)، بررسی نقش واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایهای بر صادرات غیرنفتی در کشورهای عضو اوپک: رویکرد داده‌های تابلویی فضایی، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 6(24)، 189-171.
Aghion P, & Howitt P. (1992). “A model of growth through creative destruction”. Econometrica, 60(2), 323–51.
Almeida, R., & Fernandes, A. M. (2008). “Openness and technological innovations in developing countries: Evidence from firm-level surveys”. Journal of Development Studies, 44(5), 701–727.
Amiti, M., & Konings, J. (2007). “Trade liberalization, intermediate inputs, and productivity: Evidence from Indonesia”. American Economic Review, 97(5), 1611–1638.
Arellano, M., & S. Bond (1991). “Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations”. Review of Economic Studies, 58, 277–297.
Arellano, M., & O. Bover. (1995). “Another look at the instrumental variable estimation of error-components models”. Journal of Econometrics, 68, 29–51.
Baark, E. (1991). “The Accumulation of technology: Capital goods production in developing countries revisited”. World Development, 19(7), 903–914.
Barney, J. (2001). “Is the Resource-based View a useful perspective for Strategic Management research? Yes”. Academy of Management Review, 26, 41-56.
Bas, M. (2012). “Input-trade liberalization and firm export decisions: Evidence from Argentina”. Journal of Development Economics, 97(2), 481–493.
Bas, M., & Strauss-Kahn, V. (2014). “Does importing more inputs raise exports? Firm-level evidence from France”. Review of World Economics, 150(2), 241–275.
Blundell, R., & Bond, S. (1998). “Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models”. Journal of Econometrics, 87, 115–143.
Busse, M., & Groizard, J. L. (2008). “Technology trade in economic development”. World Economy, 31(4), 569–592.
Caselli, F., & Wilson, D. J. (2004). “Importing technology”. Journal of Monetary Economics, 51(1), 1–32.
Chandra, V., & Kolavalli, S. (2006). “Technology, adaptation, and exports—How some developing countries got it right”? In V. Chandra (Ed.), Technology, adaptation, and exports—How some developing countries got it right, The World Bank. (Chapter 1), 1–47.
Coe, D.T. & E. Helpman (1995). “International R&D spillovers”. NBER Working Paper, No. W4444, (http://ssrn.com/abstract=227321).
Coe, D. T., Helpman, E., & Hoffmaister, A. W. (1997). “North-South R&D spillovers”. The Economic Journal, 107(440), 134–149.
Cohen, W. M., & Levinthal, D. A. (1990). “Absorptive capacity: A new perspective on learning and innovation”. Administrative Science Quarterly, 35(1), 128–152.
Damijan, J. P., Konings, J., & Polanec, S. (2014). “Import churning and export performance of multi‐product firms”. The World Economy, 37(11), 1483–1506.
Ding, S., Jiang, W., & Sun, P. (2016). “Import competition, dynamic resource allocation and productivity dispersion: Micro-level evidence from China”. Oxford Economic Papers, 68(4), 994–1015.
Eaton, J., & Kortum, S. (1996). “Trade in ideas patenting and productivity in OECD”. Journal of International Economics, 1996, 40(3-4), 251-278.
Eaton, J., & Kortum, S. (2001). “Trade in capital goods”. European Economic Review, 45(7), 1195–1235.
Edwards, S. (1998). “Openness, productivity and growth: what do we really know”? The Economic Journal, 108(447), 383–398.
Feenstra, R. C. & Taylor, A.M. (2014). “International economics”, 3th edition, Worth publishers, New York.
Goldberg, P. K., Khandelwal, A. K., Pavcnik, N., & Topalova, P. (2010). “Imported intermediate inputs and domestic product growth: Evidence from India”. The Quarterly Journal of Economics, 125(4), 1727–1767.
Grossman, G.M., & Helpman, E. (1991). “Innovation and growth in the global economy”. The MIT Press, Massachusetts.
Habiyaremye, A. (2013). “Imported capital goods and manufacturing productivity: Evidence from Botswana’s manufacturing sector”. South African Journal of Economics, 81(4), 581–604.
Hall, J. & Scobie, G.M. (2006). “The Role of R&D in Productivity Growth: The Case of Agriculture in New Zealand: 1927 to 2001”. New Zealand Treasury Working Paper, No. 06/01.
Hansen, L. P. (1982). “Large sample properties of generalized method of moments estimators”. Econometrica, 50, 1029–1054.
Herrerias, M. J., & Orts, V. (2011). “Imports and growth in China”. Economic Modelling, 28(6), 2811–2819.
Herrerias, M. J., & Orts, V. (2013). “Capital goods imports and long-run growth: Is the Chinese experience relevant to developing countries”? Journal of Policy Modeling, 35(5), 781–797.
Iranyakul, K. (2012). “The Predictive Role of Stock Market Return for Real Activity in Thailand”. MPRA Paper, 45670, University Library of Munich, Germany.
Kasahara, H., & Rodrigue, J. (2008). “Does the use of imported intermediates increase productivity? Plant-level evidence”. Journal of development economics, 87(1), 106–118.
Keller, W. (1998). “Are international R&D spillovers trade-related? Analyzing spillovers among randomly matched trade partners”. European Economic Review, 42, 1469–1481.
Keller, W. (2004). “International technology diffusion”. Journal of Economic Literature, 42(3), 752–782.
Krugman, P. R. & Obstfeld, M. (2009). “International economics: Theory and Policy”, 8th edition, Pearson Addison Wesley, Boston.
Lall, S. (1992). “Technological capabilities and industrialization”. World Development, 20(2), 165–186.
Lee, J. W. (1995). “Capital goods imports and long-run growth”. Journal of Development Economics, 48(1), 91–110.
Lucas, R. E. (1988). “On the Mechanics of Economic Development”. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
Mazumdar, J. (2001). “Imported machinery and growth in LDCs”. Journal of Development Economics, 65(1), 209–224.
Mody, A., & Yilmaz, K. (2002). “Imported machinery for export competitiveness”. The World Bank Economic Review, 16(1), 23–48.
Mutreja, P., Ravikumar, B., & Sposi, M. (2018). “Capital goods trade, relative prices, and economic development”. Review of Economic Dynamics, 27, 101–122.
Rebelo, S. (1991). “Long-run policy analysis and long-run growth”. Journal of Political Economy, 99(3), 500–521.
Rijesh, R. (2015). “Technology import and manufacturing productivity in India: Firm level analysis”. Journal of Industry, Competition and Trade, 15(4), 411–434.
Rijesh, R. (2021). “Liberalization, import of capital goods, and industrial exports: evidence from Indian manufacturing sectors”. Global Journal of Emerging Market Economies, 13(1), 81-103.
Rivera-Batiz, L. A., & Romer, P. M. (1991). “Economic integration and endogenous growth”. The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 531–555.
Romer, P. M. (1989). “Increasing returns and new developments in the theory of growth”. NBER Working Paper, 3098.
Romer, P.M. (1990). “Endogenous technical change”. Journal of Political Economy, 98, 71-102.
Roodman, D.M. (2009). “How to Do xtabond2: An Introduction to Difference and System GMM in Stata”. The Stata Journal, 9, 86-136.
Shi, Y., (1998). “Chinese firms and technology in the reform era”. Routledge.
)