با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 استادیار بخش اقتصاد دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشیار بخش فیزیک دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 دانشیار بخش اقتصاد دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

تجزیه و تحلیل سری­های زمانی بازارهای مالی از جمله مباحث مهم مالی است که برای سرمایه ­گذاران و سیاست­گذاران، بسیار حائز اهمیت است. بخصوص بررسی فرضیه بازار کارا از این نظر، قابل توجه است. برای بررسی فرضیه کارایی از نوع ضعیف در چارچوب فرضیه گام تصادفی، در بیشتر موارد از روش­هایی مانند تحلیل بازده با مقیاس مجدد (R/S) استفاده شده است. این در حالی است که سری­های زمانی مالی، سری­های پیچیده­ای هستند و تحلیل آن­ها نیز نیاز به ابزارهای مناسب دارد. لذا در پژوهش حاضر از تحلیل نوسانات روندزدایی شده چند فرکتالی برای رتبه بندی کارایی بازار در صنایع مختلف بازار بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. بدین منظور از داده­های روزانه ده صنعتی که بیشترین ارزش بازار سهام را دارند، طی فروردین 1387 تا آذرماه 1399 استفاده شده است. برای هر یک از این صنایع، نمای هرست تعمیم یافته، نمای تکینگی و طیف تکینگی محاسبه شده است. سپس با استفاده از معیارهای مختلف کارایی بازار مبتنی بر تحلیل نوسانات روندزدایی شده چندفرکتالی ( پهنای طیف تکینگی)، صنایع مورد مطالعه، رتبه بندی شده­اند. نتایج حاصل از محاسبه ناکارایی صنایع نشان می­دهد که شرکت­های چند رشته­ای صنعتی و فلزات اساسی، کم­ترین ناکارایی و  فرآورده­های نفتی وکانه های فلزی به ترتیب، ناکاراترین صنایع هستند. علاوه بر این، معیار نمای هرست استاندارد نشان می­دهد که همه صنایع مورد بررسی نسبت به بازار سهام سایر کشورهای اسلامی، ناکاراتر هستند.

کلیدواژه‌ها

جعفری، غ. ر.، ایزدی نیا، ن. و ج.، پیروتی. ( 1390)، "تحلیل چند فراکتالی نوسانات روندزدایی شده شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 14، 134-115.
کتابی، س.، فتحی، س.، یوسفان، ن. ( 1394). "رتبه بندی صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران بر اساس عوامل بنیادی صنعت با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها". مدیریت دارایی و تامین مالی، سال سوم، شماره 2 (پیاپی 9).      
Aslam, F., Latif, S., & Ferreira, P. (2020). "Investigating Long-Range Dependence of Emerging Asian Stock Markets Using Multifractal Detrended Fluctuation Analysis". Symmetry, 12(7), 1157.
Bachelier, L. (1900). "Theory of speculation in the random character of stock market prices". MIT Press, Cambridge, Mass. Blattberg, 1018, 17-78.
Caraiani, P. (2012). "Evidence of multifractality from emerging European stock markets". PloS one, 7(7), e40693.
Dutta, S. (2010). "Multifractal detrended fluctuation analysis of SENSEX fluctuation in the Indian stock market". Canadian Journal of Physics, 88(8), 545-551.
Fama, E. (1970). "Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work". The Journal of Finance, 25(2), 383-417. doi:10.2307/2325486.
Horta, P., Lagoa, S., & Martins, L. (2014). "The impact of the 2008 and 2010 financial crises on the Hurst exponents of international stock markets: Implications for efficiency and contagion". International Review of Financial Analysis, 35, 140-153.
Hou, W., Feng, G., Yan, P., & Li, S. (2018). Multifractal analysis of the drought area in seven large regions of China from 1961 to 2012. Meteorology and Atmospheric Physics, 130(4), 459-471.
Jiang, Z. Q., Xie, W. J., Zhou, W. X., & Sornette, D. (2019). "Multifractal analysis of financial markets: a review". Reports on Progress in Physics, 82(12), 125901.
Miloş, L. R., Haţiegan, C., Miloş, M. C., Barna, F. M., & Boțoc, C. (2020). "Multifractal Detrended Fluctuation Analysis (MF-DFA) of Stock Market Indexes. Empirical Evidence from Seven Central and Eastern European Markets". Sustainability, 12(2), 535.
Norouzzadeh, P., & Jafari, G. R. (2005). "Application of multifractal measures to Tehran price index". Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 356(2-4), 609-627.
Oświe, P., Kwapień, J., & Drożdż, S. (2005). "Multifractality in the stock market: price increments versus waiting times". Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 347, 626-638.
Peters, E. E. (1994). "Fractal market analysis: applying chaos theory to investment and economics". (Vol. 24). John Wiley & Sons.
Rizvi, S. A. R., & Arshad, S. (2016). "How does crisis affect efficiency? An empirical study of East Asian markets". Borsa Istanbul Review, 16(1), 1-8.
Rizvi, S. A. R., Dewandaru, G., Bacha, O. I., & Masih, M. (2014). "An analysis of stock market efficiency: Developed vs Islamic stock markets using MF-DFA". Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 407, 86-99.
Tiwari, A. K., Albulescu, C. T., & Yoon, S. M. (2017). "A multifractal detrended fluctuation analysis of financial market efficiency: Comparison using Dow Jones sector ETF indices". Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 483, 182-192.
Yuan, Y., Zhuang, X. T., & Jin, X. (2009). "Measuring multifractality of stock price fluctuation using multifractal detrended fluctuation analysis". Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 388(11), 2189-2197.
Zhuang, X., Wei, Y., & Ma, F. (2015). "Multifractality, efficiency analysis of Chinese stock market and its cross-correlation with WTI crude oil price". Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 430, 101-113.