نوع مقاله : مدل سازی
نویسندگان
1 عضو هیات علمی و استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشکده اقتصاد، تهران
چکیده
در این پژوهش با مبنا قرار دادن آخرین جدول داده-ستانده رسمی منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران سال 1390 و با استفاده از روش ISM که قابلیت محاسبه شدت اثرات مستقیم و اثرات غیرمستقیم را تا آخرین حلقه دارد، تعامل بخشهای صنعت تحلیل شده و سپس از ماتریس اثرات کل ISM جهت ارائه بهترین نتایج استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که بالاترین تعامل را بهترتیب بخشهای «ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیمتریلر»، «ساخت کک، فرآوردههای حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هستهای» و «ساخت فلزات اساسی» دارا هستند. بالاترین اثرگذاری خالص نیز بهترتیب در بخشهای «ساخت کک، فرآوردههای حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هستهای»، «ساخت فلزات اساسی» و «ساخت چوب و محصولات چوبی» مشاهده میشود. در مرحله بعد، از ماتریس اثرات کل، به عنوان دادههای مدلسازی ساختاری-تفسیری استفاده شده است تا با آنالیز آنها نمودار تحلیل میکمک استخراج شود. نتایج نمودار تحلیل میکمک بیانگر آن است که 8 بخش از صنعت خودمختار، یک بخش وابسته، 11 بخش پیوندی و دو بخش مستقل هستند..
کلیدواژه‌ها
ابونوری، اسمعیل و عزیزاله فرهادی (1395)، "آزمون فروض تکنولوژی در محاسبه جدول داده ستانده متقارن ایران یک رهیافت اقتصاد سنجی"، پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 69، صص 117-146.
امیریان، سعید (1383). "تجزیه و تحلیل روابط متقابل صنعت حمل و نقل ریلی با سایر بخشهای اقتصادی با استفاده از جدول داده- ستانده"، پژوهش‌های اقتصادی، شماره 13، صص 113-128.
آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه و رضا جلالی (1395)، تحقیق در عملیات نرم: رویکردهای ساختاردهی مسئله، چاپ دوم، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
بختیاری، صادق و مجید دهقانی‌زاده (1392)، "نقش فعالیت‌های صنعتی در توسعه اقتصادی؛ رهیافت مدل داده - ستانده (مناطق شهری)"، برنامه ریزی و بودجه، شماره 121، صص 59–80.
برادران شرکا، حمیدرضا و بیژن صفوی (1376)، "بررسی روند رشد صنعت در اقتصاد ایران با تأکید بر نقش تجارت خارجی"، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 5، صص 30-1.
بزازان، فاطمه و ندا خسروانی (1395). "سنجش میزان انتشار دی‌اکسیدکربن توسط بخشهای مختلف تولیدی و خانوارها ناشی از مصرف انرژی در ایران (رویکرد داده-ستانده زیست محیطی)"، اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی، شماره 1، صص25-1.
بزازان، فاطمه و پریسا محمدی (1395). "مدلسازی خسارت اقتصادی منطقه‌ای ناشی از فجایع طبیعی مطالعه موردی زلزله تهران". پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 68، صص 99-127.
بزازان، فاطمه و نفیسه محمدی (1387). "تعیین جایگاه راهبرد توسعه صادرات در رشد تولید صنعتی ایران (با استفاده از روش داده-ستانده)". اقتصاد مقداری، 19(5)، صص 131–156.
بزازان، فاطمه و نفیسه محمدی (1387)، "تعیین جایگاه راهبرد توسعه صادرات در رشد تولید صنعتی ایران (با استفاده از روش داده-ستانده)"، اقتصاد مقداری، 5(4)، صص131-155.
جمشیدی، یاسمن و فاطمه بزازان (1395). "اثر رشد بخش صنعت استان سمنان بر اقتصاد ملی، رویکرد داده-ستانده دو منطقه‌ای"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س).
جهانگرد، اسفندیار (1395)، تحلیل‌های داده- ستانده فناوری- برنامه‌ریزی و توسعه. تهران: نشر آماره.
جهانگرد، اسفندیار؛ طائی، حسن و فاطمه قاسمی (1392)، "تأثیر فناوری بر اشتغال در ایران: رویکرد داده-ستانده + اقتصادسنجی"، پژوهش‌های پولی بانکی، شماره 16، صص80-59.
حکیمی‌پور، نادر و حجت اکبریان (1395). "تعیین بخشهای کلیدی اقتصاد ایران با بکارگیری روش بردار ویژه بر اساس نتایج جدول داده-ستانده سال 1390"، نظریههای کاربردی اقتصاد، شماره 8، صص139-160.
خرمی، احمدرضا (1396). "تحقق توسعه اقتصادی از طریق اشتغال بخش کشاورزی (مطالعه موردی استان همدان)"، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 97، صص 53-25.
صادقی شاهدانی، مهدی (1394). مدلسازی داده-ستانده، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام.
عرب‌مازار‌یزدی، علی؛ بانوئی، علی‌اصغر و نگار اکبری (1395). "محاسبه لایه پنهان مبادلات بین بخشی و ضرایب فزاینده مصرف آب در بخشهای مختلف اقتصاد ایران"، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 62، صص 28-1.
عیسیزاده، سعید و راضیه علمیان (1394)، "تأثیر حداقل دستمزد بر قیمت کالاها و خدمات در بخش صنعت: مطالعه موردی ایران"، پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 74، صص 30-5.
قاسمی، عبدالرسول؛ بانویی، علی اصغر و فاطمه آقایی (1391). "کاربرد تلفیقی مدل های داده - ستانده و شبکه عصبی در پیش بینی تولید کل و تقاضای نهایی"، تحقیقات اقتصادی، 47(4)، صص137-154.
محمودی، علی؛ کشاورز حداد، غلامرضا و مجید فقیه جویباری (1384)، "تحلیل اهمیت صنعت حمل و نقل در اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک داده- ستانده"، پژوهشنامه بازرگانی، شماره34، صص 87-116.
مسیبی، زهرا و نورالدین شریفی (1395). "بکارگیری پیوندهای خالص در تبیین جایگاه بانک در اقتصاد ایران"، پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 69، صص 147-172.
مؤمنی، فرشاد؛ کمال، الهام و رقیه محمدخان‌پوراردبیل (1395). "بررسی وضعیت توسعه پایدار در ایران با استفاده از شاخص ردپای کربن"، اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی، شماره 1، صص65-93.
مهاجری، پریسا؛ بانوئی، علی‌اصغر؛ جلوداری‌ممقانی، محمد؛ شاکری، عباس و منوچهر عسگری (1394). "به‌کارگیری الگوریتم ریاضی آلمن در حذف عناصر منفی جدول متقارن داده- ستانده با فرض تکنولوژی کالا"، پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، شماره 55، صص 26-1.
مهاجری، پریسا؛ بانوئی، علی‌اصغر؛ فراست، زهره و لیلا مؤمنی (1395). "سنجش وابستگی بخشهای اقتصادی به واردات از بعد مبدأ، مقصد و سیاستی با استفاده از جدول داده-ستانده تک‌منطقه‌ای؛ مطالعه موردی استان مازندران"، سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی، شماره 12، صص 40-9.
نجاری، فاطمه و احمد جعفری صمیمی (1397)، تغییرات آلایندگی بخش صنعت ایران با استفاده از روش داده – ستانده، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
نصراللهی، زهرا و مهران زارعی (1396)، "اولویت‌بندی فعالیت‌های صنعتی استان یزد با تأکید بر اهمیت منابع آب: تلفیق مدل‌های داده-ستانده و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی"، پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 71، صص 27-64.
Akita T. and A. Hermawan (2000). The Sources of Industrial Growth in Indonesia, 1985-1995: An Input-Output Analysis. ASEAN Economic Bulletin, 1(7), p. 3.
Carvalho, Ariovaldo and Antunes, Carlos & Freire, Fausto & Henriques, Carla. (2015). A hybrid input-output multi-objective model to assess economic-energy-environment trade-offs in Brazil. Energy. 82. 10.1016/j.energy.2015.01.089.
Celasun M. (1983). Sources of industrial growth and structural change: The case of Turkey. World Bank.
Chenery H.B., Robinson S., Syrquin M. and S. Feder (1986). Industrialization and Growth. New York: Oxford University Press.
Haq A.N., Aerath K. and K. Mathiyazhagan (2017). “Study of Mutual Influence Drivers in the Indian Plastic Industry for Green Supply Chain Management using Interpretive Structural Modelling”. International Journal of Business Performance and Supply Chain Modelling, 9(1), pp. 42-65.
Heinzl B., Raich P., Preyser F. and W. Kastner (2018). Simulation-based Assessment of Energy Efficiency in Industry: Comparison of Hybrid Simulation Approaches. IFAC-Papers On Line. No. 51. pp. 689-694. 10.1016/j.ifacol.2018.03.117.
Hirschman Albert Otto. (1959). the Strategy of Economic Development (No. 338.1). Yale University Press.
Iyengar V., Pillai S., Pednekar J. and M. Abhyankar (2017). “Enablers for Digital Empowerment in Technology using Interpretive Structural Modeling (ISM) and MICMAC Analysis”. International Journal of Applied Business and Economic Research, 15(2), pp. 161-176.
Lin C.J. and W.W. Wu (2008). A Causal Analytical Method for Group Decision-making under Fuzzy Environment. Expert Systems with Applications, 34(1), pp. 205-213.
Miller R.E. and P.D. Blair (2009). Input-output Analysis: Foundations and Extensions. Cambridge University Press.
Opricovic S. and G.H. Tzengv (2004). “Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS”. European journal of operational research, 156(2), pp. 445-455.
Rashid Z.A. and A.E. Elameer (1999). “Sources of Industrial Growth using the Factor Decomposition Approach: Malaysia, 1978-87”. Developing Economies, 37(2), pp. 162-196.
Rodrigues João & Amores, Antonio & Paulo, Rui. (2019). “Bayesian Selection of Technology Assumptions for the Transformation from Supply-use to Input–output Tables”. Economic Systems Research. pp. 1-23. 10.1080/09535314.2019.1583171.
Roland G. (2016). Development Economics. Second edition Routledge.
Sarmah B. and Z. Rahman (2018). “Customer Co-creation in hotel Service Innovation: an Interpretive Structural Modeling and MICMAC Analysis Approach”. Benchmarking: An International Journal, 25(1), pp. 297-318.
Szirmai A. and B. Verspagen (2015). “Manufacturing and Economic Growth in Developing Countries, 1950–2005”. Structural Change and Economic Dynamics, No.34, pp.46-59.
Tsai W.H., Chou W.C. and W. Hsu (2009). “The Sustainability Balanced Scorecard as a Framework for Selecting Socially Responsible Investment: an Effective MCDM model”. Journal of the Operational Research Society, 60(10), pp. 1396-1410.
Venkatesh V.G., Rathi S. and S. Patwa (2015). “Analysis on Supply Chain Risks in Indian Apparel Retail Chains and Proposal of Risk Prioritization Model using Interpretive Structural Modeling”. Journal of Retailing and Consumer Services, No. 26, pp. 153-167.
Warfield J.N. (1974). Developing Interconnection Matrices in Structural Modeling. IEEE Transactions on Systems, Man and Cybernetics, No. 1, pp. 81-87.
)