با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 مربی

2 استادیار، گروه اقتصاد بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در سال­های اخیر کیفیت سبد صادراتی که با محتوای فن­آوری صادرات ارتباط دارد، مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته­است. صادرات متکی بر صنایع فناوری محور، به علت ارزش افزوده بالا و مؤثر بودن بر دیگر  بخش­های اقتصادی از مهمترین عوامل محرک رشد اقتصادی بویژه در کشورهای توسعه­یافته ­است. ایران نیز به منظور توسعه صادرات صنعتی، نیازمند ارتقاء محتوای فناوری صادرات در جهت پیشبرد اهداف اقتصادی خود می­باشد. محتوای فناوری صادرات متأثر از کیفیت محصول، تحقیق و توسعه و سهم صادراتی صنایع می­باشد و مطابق با تعریف انجام گرفته توسط OECD بر اساس شدت تحقیق و توسعه ساخته­    شده­است. با توجه به نقش مؤثری که محتوای فناوری در توسعه صادرات و رشد اقتصادی دارد،  لذا هدف اصلی این مقاله تحلیل عوامل مؤثر بر محتوای فناوری صادرات در سطح کدهای ISIC  دو رقمی با استفاده از تکنیک داده­های تابلویی طی دوره زمانی 1390 تا 1394 است. نتایج حاصل از این مطالعه دلالت بر این دارد که متغیرهای سرمایه انسانی، تولید ناخلص داخلی سرانه، باز بودن تجاری و شاخص تجارت درون صنعتی همگی دارای تأثیر مثبت و معنا­دار بر محتوای فناوری صادرات صنایع کدهای ISIC دو رقمی هستند. همچنین سرمایه­انسانی در بین متغیر های مورد بررسی بیشترین تأثیر را بر محتوای فناوری صادرات دارد. 

کلیدواژه‌ها

الهی، ناصر؛ خداداد کاشی، فرهاد و ناصر ثاقب (1395)، محتوای فناوری، پیچیدگی و شدت عوامل تولید آشکار شده در صادرات ایران، فصلنامه پژوهش­های اقتصاد صنعتی، 2(3)، صص 96-83 . 
سالازار خیریناکز، نوبلر، ایرمگارد و ریچارد کوزول رایت (2014)، ایجاد تحول در اقتصاد، سیاست صنعتی در خدمت رشد، اشتغال و توسعه، ترجمه گروه مترجمان (1394)، مؤسسه مطالعات وپژوهش­های بازرگانی، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
نهاوندیان، محمد؛ سیف، اله مراد؛ آل اسحاق، یحیی و ابراهیم محمودزاده (1392)،  ارائه الگوی توسعه صادرات خدمات با فناوری بالا در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهش­های بازرگانی، 68، صص 31-1.
ولی­بیگی، حسن و مهدی رضایی (1392)، عوامل موثر بر صادرات صنایع با فناوری بالا، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 72، صص 82-61.
 
Aboal D., Arza V. and F. Rovira (2017). “Technological Content of Exports”. Economics of Innovation and New Technology, 26(7), pp. 661-682.
An G. and M.F. Iyigun (2004). “The Export Technology Content, Learning by doing and Specialization in Foreign Trade”. Journal of International Economics64(2), pp. 465-483.
Boldrin M. and J.A. Scheinkman (1988). Learning-by-doing, International Trade and Growth: A note. The Economy as an evolving complex system, pp. 285-300
Hausmann R., Hwang J. and D. Rodrik (2007). “What you Export Matters”. Journal of economic growth12(1), pp. 1-25.‏
Lall S. (2000). “The Technological Structure and Performance of Developing Country Manufactured Exports, 1985‐98”. Oxford development studies28(3), pp. 337-369.
Lall S., Weiss J. and J. Zhang (2006). The “sophistication” of Exports: A New Trade Measure. World development34(2), pp. 222-237.
Melitz M.J. (2003). The Impact of Trade on Intra‐Industry Reallocations and Aggregate Industry Productivity. Econometrica71(6), pp.1695-1725.
Pavitt K. (1984). Sectoral Patterns of Technical Change: Towards a Taxonomy and a Theory. Technology, Management and Systems of Innovation, pp. 15-45.‏
Peng J. and Y. Zhang (2020). Impact of Global Value Chains on Export Technology Content of China’s Manufacturing Industry.  Sustainability12(1), p. 432.
Rodrik D. (2006). What's so Special about China's exports?. China & World Economy14(5), 1-19.
Shirotori M., Tumurchudur B. and O. Cadot (2010). Revealed factor intensity indices at the product level (Vol. 44). UN.‏
Xu B. (2006). Measuring the Technology Content of China’s Exports. Manuscript, China Europe International Business School (CEIBS).‏