با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسنده

موسسه مطالعات و پژهش های بازرگانی

چکیده

هدف از این مقاله تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر صادرات و قدرت رقابت‌پذیری صنایع کوچک و متوسط ایران در راستای توسعه صادرات است. رقابت‌پذیری برای بنگاه‌های کوچک و متوسط یک موضوع مهم و محوری است که به‌عنوان ابزاری برای رسیدن به رشد مطلوب اقتصادی و توسعه پایدار است. این مقاله با استفاده از داده‌های بنگاه‌های صنعتی به تفکیک کدهای ISIC سه رقمی دارای 10 تا 149 نفر کارکن به تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر صادرات و قدرت رقابت‌پذیری این صنایع و رتبه‌بندی قدرت رقابت‌پذیری آن‌ها در دوره 96-1381 می‌پردازد. در این مطالعه، چهار شاخص قیمت نسبی، دستمزد واحد نیروی کار، نسبت تشکیل سرمایه به تغییرات فروش و ارزش افزوده سرانه شاغلین بنگاه‌های صنعتی به‌عنوان عوامل موثر بر تغییرات رقابت‌پذیری در نظر گرفته شده‌اند. در این مطالعه از روش اقتصادسنجی پانل دیتا استفاده شده‌ که نتایج نشان می‌دهد کشش صادرات بنگاه‌های کوچک و متوسط نسبت به تولید، دستمزد نیروی کار و ارزش افزوده هر واحد نیروی کار به ترتیب برابر است با 48/0، 55/0- و 67/0 است و صنعت فراوری و نگهداری ماهی، سخت‌پوستان و نرم‌تنان، دارای بالاترین و صنعت ساخت ملزومات و وسایل پزشکی و دندانپزشکی پایین‌ترین رتبه رقابت‌پذیری صادراتی هستند.

کلیدواژه‌ها

احمدیان، علی‌اشرف و پارسامنش، مهرداد (1395). شناسایی عوامل موثر بر حضور موفق شرکت‌های صادرکننده ایرانی در بازارهای خارجی. بررسی‌های بازرگانی، شماره 77 .
بهرامی، جاوید و حسن‌پور، یوسف (1396). پیچیدگی صادرت غیرنفتی ایران و عوامل تعیین‌کننده آن در کشورهای در حال توسعه، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 82.
جانی، سیاوش (1397). بررسی تاثیر پذیری عملکرد صنایع از سیاست‌های رقابتی با تاکید بر درجه رقابتی آنها (مطالعه موردی صنایع ایران)، پژوهش‌های اقتصاد صنعتی، دوره 2، شماره 5.
کمیجانی، اکبر و حاجی،‌ غلامعلی (1391).  نقش صادرات در بهره‌وری و رشد اقتصادی: شواهد تجربی از ایران، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال دوم، شماره هفتم.
پو‌رعبادالهان‌کویچ، محسن و همتی، مجتبی (1394). سنجش موقعیت مکانی و بررسی تاثیر آن بر تصمیم صادراتی ایران،‌ فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، سال دوم شماره اول.
مرکز آمار ایران، نتایج آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی دارای 10 نفر کارکن و بیشتر، سال‌های مختلف، https://www.amar.org.ir
محمدزاده، پرویز و سجودی، سکینه (1390). بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد صادراتی بنگاه های صنعتی ایران. پژوهشنامه مدیریت اجرایی، دوره 3 شماره 6.
موسی‌خانی، مرتضی و شهروان‌مهر، امیرحسین (1394). بررسی عوامل موثر بر توسعه صادرات در بنگاه‌های کوچک و متوسط صنایع غذایی استان قزوین با رویکرد MADA . مجله مدیریت توسعه و تحول شماره 23 .
نعمت‌الهی، سمیه و گرشاسبی، علی‌رضا (1393). بررسی تغییرات تنوع‌پذیری صادرات غیرنفتی در شرایط تحریم‌های بین‌المللی با تاکید بر دوره 1391-1383، فصلنامه ‌پژوهش‌های رشدو توسعه اقتصادی، سال چهارم، شماره چهاردهم.
 
 
 
Arus. J. R. (1970). The Short-Run Effects of Domestic Demand Pressure on British Export Performance. IMF Staff Papers, Vol. XVII,
PP. 247-275.
Asian Development Bank, (2004). Industrial Competitiveness The Challenge for Pakistan.
Francois, J. and Keith H. (2003).  Global Simulation Analysis of Industry-Level Trade Policy, Mimeo, The World Bank
Lall, S. (2000). Comparing National Competitive Performance: an Economic Analysis of the World Economic Forum’s Competitiveness Index, Working Paper No. 61, Oxford University.
Lazonick, W. (2008). Entrepreneurial Ventures and the Developmental State: Lessons from Advanced Economies, UNU-WIDER Discussion Paper No. 2008/01.
Porter, M. (1998). Clusters and the New Economics of Competition. Harvard Business Review
Report No. 22803-AR (2002). Small and Medium-Sized Enterprises in Argentina: A Potential Engine for Economic Growth and mployment
UNCTAD (2003). Small and Medium-Sized Enterprise Sector to Industrial and Economic Development in the Islamic Republic of  Iran.
UNIDO (2019).Competitive Industrial Performance Report 2018, Vienna.
UNIDO, (2019). Industrial Development Report.