با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 استادیار،گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 استادیار، گروه اقتصاد، حسابداری و مدیریت گردشگری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، رشت، ایران

3 دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

این مقاله قصد دارد تا تأثیر سهم بازاری بانک‌ها و تعداد شعب آن بر سودآوری بانک‌های منتخب ایران را مطالعه کند. برای این کار داده‌ها و اطلاعات مربوط به 11 بانک منتخب کشور در دوره زمانی 1394-1386 از پایگاه اطلاعاتی بانک مرکزی و ترازنامه­های آن‌ها استخراج شده و مدل مدنظر با استفاده از روش داده‌های تابلویی برآورد شده است. در این تحقیق از دو شاخص نرخ بازدهی حقوق صاحبان سهام و نرخ بازدهی دارایی‌ها به‌عنوان متغیر سودآوری استفاده شده و لذا دو مدل جداگانه برآورد شده است. نتایج برآورد مدل‌ها نشان می‌دهد که متغیرهای نسبت تسهیلات به کل دارایی، تعداد شعب، رشد اقتصادی و متغیر سهم بازاری بانک بر سودآوری بانک‌های مورد مطالعه تأثیر مثبت داشته و این اثرات به لحاظ آماری معنادار می‌باشند. اثر متغیر هزینه عملیاتی به کل دارایی بر سودآوری بانک­ها نیز منفی بوده و به لحاظ آماری  در سطح 5 درصد  معنادار است. اهرم مالی نیز بر سودآوری بانک‌های مورد مطالعه تأثیر مثبت دارد اما در سطح معناداری 5 درصد، به لحاظ آماری معنادار نیست.

کلیدواژه‌ها

احمدپور، احمد و معصومه شهسواری (1393). "مدیریت سود و تأثیر کیفیت سود بر سودآوری آتی شرکت‌های ورشکسته بورس و اوراق بهادار تهران"، مطالعات تجربی حسابداری مالی، شماره41، صص 58-37.
بازگیر، محمدرضا (1384). "رابطه بین نرخ بازده دارایی‌ها و نرخ تورم در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
بیگی، مهدی‌مرتضی (1392). "بررسی رابطه بین عوامل استراتژیک مالی و سودآوری بانک رفاه کارگران"، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت و حسابداری، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
پایگاه اطلاعاتی بانک مرکزی ج.ا. ایران، www.cbi.ir.
چاوشی‌راد، رسول؛ دهقان ‌نیستانکی، مهدی و علی اسماعیل‌زاده (1393). "عوامل داخلی مؤثر بر سودآوری شعب در بانک مطالعه موردی: شعب بانک پارسیان استان تهران"، دومین کنفرانس ملی توسعه مدیریت پولی و بانکی، تهران: دبیرخانه دائمی کنفرانس توسعه مدیریت پولی و بانکی.
 حسینی، میرزاحسن و مریم خیبرشکن (۱۳۹۲). "عوامل مؤثر بر نسبت‌های سودآوری در صنعت بانکداری ایران (مطالعه موردی: بانک‌های تجاری ایران)"، نخستین کنفرانس ملی توسعه مدیریت پولی و بانکی، تهران: دبیرخانه دائمی کنفرانس توسعه مدیریت پولی و بانکی.
 رستمی، فریبا (1393). "بررسی عوامل داخلی مؤثر بر سودآوری شعب بانک کشاورزی مطالعه موردی استان کردستان"، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، دانشکده مدیریت و حسابداری، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. صورت‌های مالی بانک‌های مورد مطالعه در سال‌های 1394 -1386.
عزتی، مرتضی؛ عاقلی، لطفعلی و نفیسه کشاورز‌ ساجی (1395). "عوامل مؤثر بر سودآوری بانک‌های اسلامی (کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی)"، نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره 15، صص 153 -139.
مقدم زنجانی، محمد‌ولی و علی پیری (1391). "بررسی تأثیر عوامل کلان اقتصادی بر سودآوری بانک‌های اسلامی". مجموعه مقالات ویژه نامه بیست و سومین همایش بانکداری اسلامی.
نوری بروجردی، پیمان؛ جلیلی، محمد و فاطمه مردانی (1389). "بررسی تأثیر تمرکز و سایر عوامل در صنعت بانکداری بر سودآوری بانک‌های دولتی"، فصلنامه پول و اقتصاد، شماره6، صص 202 -175.
Antonio T.P. )2013). “What Determines the Profitability of banks? Evidence from Spain”. Accounting and Finance. No. 53,  pp.561 – 586.
Athanasoglou P.P.,  Brissimis S.N. and M.D.  Delis (2008). “Bank-specific Industry-specific and Macroeconomic Determinants of bank Profitability”. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money. 18(2), pp. 121-136.
Beccalli E. (2012). “Does It Investment Improve Bank performance? Evidence from Europe”. Journal of Banking & Finance. 31(7), pp.2205- 2230 ·
Cai W., Xu F. and C. Zeng (2016).“ Geographical Diversification and bank Performance: Evidence from China”. Economics Letters. 147(c), pp.96- 98.
Holden K. and M. El-Bannany (2011). “Investment in Information Technology Systems and other Determinants of bank Profitability in the UK”. Applied Financial Economics. 14(5), pp. 361-365.
Olson D. and T. Zoubi (2011). “Efficiency and bank Profitability in MENA Countries”. Emerging Markets Review. 12(2),  pp. 94- 110.