با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران

3 استاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

4 عضو هیات علمی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تجزیه و تحلیل معیارهای اولویت‌گذاری و انتخاب پروژه‌های صنعتی است. جامعة آماری پژوهش حاضر مدیران، خبرگان و کارشناسان صنعت می‌باشد و ابزار مورد استفاده مصاحبه و پرسشنامه است که تعداد 50 پرسشنامه بین خبرگان توزیع و در نهایت 21 پرسشنامه جمع‌آوری گردید و در بخش مصاحبه با 19 نفر از خبرگان و صاحب نظران صنعت مصاحبه شد. جهت تبیین معیارهای اولویت‌گذاری صنعت از نظریة برخاسته از داده‌ها و برای تحلیل روابط علی میان شاخص‌ها از تکنیک دیمتل فازی استفاده شد. نتایج نظریة برخاسته از داده‌ها، بیانگر این است که دانش ضمنی خبرگان برای مقولات فنی، فرهنگی اجتماعی و مالی اهمیت بیشتری قائل هستند. شاخص فنی در نظریة برخاسته از داده‌ها واجد بیشترین میزان اهمیت بوده است. این به معنای آن است که متخصصان اهمیت بیشتری را به شاخص فنی می‌دهند. خروجی تکنیک دیمتل فازی مؤید آن است که معیار زیست محیطی از میزان تعامل بیشتری برخوردار است. براساس نتایج معیارهای فرهنگی–اجتماعی، زیست محیطی، مالی، زیر بنایی و سیاسی قانونی علی و معیارهای فنی، اقتصادی و بازار در گروه معلول هستند. از نظر اهمیت به ترتیب معیار زیست محیطی، فرهنگیـ اجتماعی، زیربنایی و سیاسی قانونی میزان دارای بیشترین اهمیت هستند. معیار فرهنگیـ اجتماعی، معیار تأثیرپذیرتر و معیار فنی از میزان تأثیرگذاری بیشتری برخوردار است. معیار مالی از همه معیارها به غیر از معیار زیست محیطی تأثیر می‌پذیرد.

کلیدواژه‌ها

اشتریان، کیومرث (1376). "رهیافت نهادی در سیاستگذاری نوآوری تکنولوژیک"، فصلنامه سیاست : مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره38، شماره 1، صص 17.
الفت، لعیا؛ خسروانی، فرزانه و رضا جلالی (1389)، "شناسایی و اولویت‌بندی ریسک پروژه بر مبنای استانداردPMBOK با رویکرد فازی (مورد مطالعه: پروژه‌های ساخت تقاطع غیرهم­سطح در استان بوشهر)"، مطالعات مدیریت صنعتی، 8(19)،صص 147-163.
انواری رستمی، علی اصغر و محسن ختن لو (1385)، "بررسی مقایسه‌ای رتبه­بندی شرکت­های برتر براساس نسبت‌های سودآوری و شاخص­های بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره 43، صصص 43-25.
بازرگان هرندی، عباس (1387)، "روش تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای مطالعات مدیریت"، دانش مدیریت، سال 21 ، شماره 81.
بختیاری، صادق؛ ایروانی، محسن و نیره السادات دانشور حسینی (1381)، "تحلیلی ازساختار صنعت دراستان اصفهان"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، صص 44-50.
پورزندی، محمد ابراهیم و هدایت اله منصوری (1379)، " نقش گزارشگری مالی در بازار سرمایه"، حسابدار، صص30 -33.
تاری، فتح اله و فرانک جلیلیان (1381)، "سیاست‌گذاری صنعتی منطقه­ای ازطریق شناخت توانمندی‌ها"، پژوهشنامه اقتصادی، شماره اول ، صص204-205.
تفضلی، فریدون (1373)، اقتصاد کلان نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصادی، تهران: نی.
تمسکی بیدگلی، مسعود؛ باباخانی، مسعود و سیامک نوری (1391)، "تعیین اولویت­های سرمایه­گذاری با تأکید بر تخمین بهره­وری رشتة فعالیت­های صنعتی"، اقتصاد و تجارت نوین، شماره‌های 29 و 30 ، صص27-1.
جوانشیر، حسن؛ فضلعلی، امیر و محمد خزاعی (1387)، "اولویت­بندی گزینه­های سرمایه­گذاری با معیارهای اقتصادی و غیراقتصادی با به­کارگیری تکنیک TOPSIS فازی"، تهران: ششمین کنفرانس بین المللی مهندسی صنایع.
حاجی حسنی، وحیده (۱۳۹۲)، تصمیم­گیری سرمایه‌گذاری بهینه در صنعت سیمان براساس مدل یاگر، اولین همایش داخلی مدیریت و حسابداری، نظنز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نظنز، معاونت پژوهشی.
حسینی، سیدمحمود و داریوش روزبهانه (1390)، "توسعه الگوی مزیت رقابتی پورتر و کاربرد آن در صنعت پتروشیمی ایران"، مطالعات مدیریت راهبردی، دوره 2، شماره  5، صص 82 - 63.
حیدرپور، فرزانه و فرهاد اسدی (1389)، "بررسی استفاده از معیارهای مالی در ارزیابی طرح‌های سرمایه‌ای در صنعت نفت ایران"، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار (مطالعات مالی)، دوره  3، شماره  7 ، صص 46ـ19.
ختن لو، محسن (1384)، "بررسی مقایسه­ای رتبه­بندی شرکت­ها براساس نسبت‌های سودآوری و شاخص­های بورس اوراق بهادار تهران"،  پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
دلاور، علی( 1385)، مبانی نظری و عملی پژوهش درعلوم انسانی و اجتماعی، تهران: رشد،چاپ پنجم.
 رمضانیان، محمد رحیم و ابوالقاسم زارعی دودجی (1391)، "انتخاب استاد نمونه براساس مدل تاسیس سلسله مراتبی در محیط فازی"، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره 66، صص 49- 73.
رئیس دانا، فریبرز؛ بهاری جوان؛ معصومه و رضا آذری محبی (1382)، "رتبه­بندی صنایع کشورباتوجه به ظرفیت تجارت خارجی هرصنعت"، پژوهشنامه اقتصادی، سال سوم، شماره 9، صص82-81.
زالی، محمدرضا (1386)، معرفی دیده­بان جهانی کارآفرینی، انتشارات دانشکده کارآفرینی، تهران: دانشگاه تهران.
سلیمی فر، مصطفی و زهرا شیرزورعلی آبادی (1387)، "تحلیل مزیت­های رتبه­ای صنایع استا­ن‌های خراسان"، بررسی‌های اقتصادی، دوره 5، شماره 1، صص65-87.
شرفی، سیده مهدیه؛ مخدوم فرخنده، مجید و مهدی غفوریان بلوری مشهد (1387)، "ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث کارخانه خودروسازی به روش روی‌هم‌گذاری (مطالعة موردی: احداث کارخانه خودروسازی در غرب تاکستان)"، علوم محیطی، دوره 5، شماره 4، صص 42 - 27.
شریف زاده، ابوالقاسم ؛ محبوبی، محمدرضا و ابوالقاسم عربیون (1388)، تبیین مؤلفه‌های توسعه کسب و کارهای کشاورزی در استان گلستان،  فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره چهارم، صص85 –112.
شهرکی، علیرضا (1393)، ارزیابی وضعیت توسعة صنعتی استان‌های کشور، مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 17، صص 19-38.
شریف زاده، ابوالقاسم ؛ محبوبی، محمدرضا و ابوالقاسم عربیون (1388)، "تبیین مولفه­های توسعه کسب و کارهای کشاورزی در استان گلستان"، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره چهارم، صص 85 –112.
صارمی، محمود؛ صفری، حسین؛ فتحی، حبیبه و فرشید حسینی (1385)، "ارائه مدلی برای رتبه‌بندی شرکت‌های انفورماتیکی"، پژوهشنامه بازرگانی، دوره 10، شماره (40)، صص127 -154.
صفایی موحد، سعید و حسین فلاحی نیا (1395)، "تدوین برنامه توسعه حرفه‌ای کارشناسان و مدیران آموزش در شرکت ملی نفت ایران: یک پژوهش کیفی"، فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال سوم، شماره 8، صص97-122.
طالبیان، سید امیر و عبداله عمرانی مجد (1387)، "ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه‌های صنعت نفت و گاز"، فصلنامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت موسسه مطالعات بین المللی انرژی؛ شماره 1.
علی­نژاد، علیرضا و کاووس سیمیاری (1392)، "انتخاب سبد بهینه پروژه با استفاده از رویکرد تلفیقی"DEA/DEMATEL ،  فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی، سال یازدهم، شماره 28 ، صص41 - 60.
فتحی وارجارگاه، کوروش ( 1385)، نیازسنجی پژوهشی، تهران: انتشارات آییژ.
قاسمی، احمدرضا (1392)، ارایه مدل تعالی عملکرد H3SE در صنعت پتروشیمی، رساله دکتری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
قلی زاده، محمدحسن (1383)، طراحی مدل رتبه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تحلیل پوششی داده­ها (مورد صنعت مواد غذایی و آشامیدنی)، رساله دکتری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
کاظمی، فاطمه و مهسا ادیب (1393)، بررسی تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یک توسعه صنعتی و ارائه مناسب­ترین گزینه مکانی جهت توسعه (نمونه موردی: کارخانه فولاد سیرجان)، Interntional conference in green economics , 2014-05-12
کدخدائی، حسین (1374)، "بررسی مقایسه­ای مقررات حاکم بر بازار سرمایه ایران و ارائه پیشنهاداتی برای رفع نقایص آن"، رساله دکترا. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران .
گال، مردیت؛ بورگ،والتر و گال جویس (1382)، روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی و سمت، چاپ اول، ج1.
مجیدیان، داوود (1394)، ارزیابی طرح‌های صنعتی، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
محقر، علی؛ مهرگان، محمدرضا؛ آذر، عادل و ناصر فریمانی مطهری (1393)، "طراحی مدلی برای انتخاب پروژه‌های عمرانی در بخش عمومی"، مدیریت صنعتی دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران، زمستان، دورۀ 6، شمارۀ 4، صص 847-831.
محمدی بلبان آباد، صالح و سید محسن ایرانمنش (1388)، "انتخاب و مدیریت پورتفولیوی پروژه با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی مطالعه موردی: مجموعه هلدینگ ساختمان ایران"، مدیریت صنعتی، دوره4، شماره 7 ، صص 79-92.
مزیتی، امیرحسین؛ شمس اردکانی، علی؛ کاووسی، امیر و محمد حسین ماجدی (1378)، " بررسی مزیت‌های صنعت فولاد ایران در مقایسه با سایر رقبا برای ورود به بازار جهانی"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع).
معصوم زاده، سید محسن و اقدس تراب زاده (1383)، "رتبه­بندی تولیدات صنعتی کشوربه روش تحلیل سلسله مراتبی"AHP پژوهشنامه بازرگانی، صص13-17.
مهرگان، محمدرضا؛ صفری، حسین و عبدالحسین جعفرزاده (1394)، "ارزیابی شرکت سهامی بیمة ایران با استفاده از نسبت‌های مالی و مدل سازی ریاضی"، تحقیقات مالی، دورة 17، شمارة 2، صص 93 – 414.
میرزایی، ابراهیم؛ صباحی، احمد و اکبر باقری (1388)، "ارزیابی اقتصادی و بررسی منافع حاصل از احداث راه‌های جدید ترانزیتی(مطالعه موردی پروژه سربیشه به بازارچه مرزی میل 78 کشور)"، دانش و توسعه، سال شانزدهم، شمارة 28 ، صص 23-44.
نگهداری، ابراهیم و مهرزاد ابراهیمی (1389)، "تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری صنعتی استان هرمزگان"، مطالعات اقتصادی، دوره 1، شماره 1، صص85-110.
نوروش، ایرج؛ ذاکری، حامد و هادی سلامی (1389)، "رتبه‌بندی شاخص‌های سنجش شرکت‌های موفق) ارایه رویکردی در انتخاب روش تصمیم‌گیری چندشاخصه مناسب)"، توسعه کارآفرینی، سال دوم، شماره هفتم، صص141 -163.
نوروزی، رضاعلی و محمد بیدهندی (1389)، "عاملیت انسان در رویکرد کیفی پژوهش"، فصلنامه راهبرد، سال نوزدهم، شماره 54، صص206-187.
نیلی، مسعود و همکاران (1382)، استراتژی توسعة صنعتی ایران، تهران: نشر دانشگاه صنعتی شریف.
هاشمی دیزج، عبدالرحیم و اسماعیل صبوری (1391)، "تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری صنعتی در استان گیلان"، مدلسازی اقتصادی، دوره 6، شماره 17، صص127-146  .
هاشمیان، مسعود و یوسف حسن پور (1378)، "راهبردهای توسعه سرمایه گذاری صنعتی در استان خوزستان با توجه به امکانات بالقوه استان"، مجموعه مقالات همایش شناخت استعدادهای بازرگانی- اقتصادی استان خوزستان، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، صص22-21.
 
Arasteh, A.; Aliahmadi, A. and M.M. Omran (2014). "A Multi-stage Multi Criteria Model for Portfolio Management. Arabian", Journal for Science and Engineering, 39(5), pp. 4269-4283.
Babic, Z. and N. Plazibat (1998). "Ranking of Enterprises Based on Multicriterial Analysis", International journal of production economics, No. 56, pp. 29-35.
Ebrahimnejad, S.; Mousavi, S. M. and H. Seyrafianpour (2010), Risk Identification and Assessment for Build–operate–transfer Projects: A Fuzzy Multi Attribute Decision Making Model. Expert Systems with Applications, 37(1), pp. 575-586.
Goldwyn, Rachel and Jason Switzer (2004). Assessments Communities and Peace, A Critique of Extractive Sector Assessment Tools from a Conflict Sensitive Perspective.
Jafari-Eskandari, M.; Roudabr, N. and M.H. Kamfiroozi (2013). "Banks' Performance Evaluation Model Based on The Balanced Score Card Approach, Fuzzy DEMATEL and Analytic Network Process", International Journal of Information, Security and Systems Management, 2(2), 191-200.
Kishore, C. (2004). "Rural non-farm Activities in Specific Regions of Orissa", Journal of Rural Development, No. 16, pp. 457- 464.
Kumaraswamy, M.M. and X.Q. Zhang (2001). "Governmental Role in BOT-led Infrastructure Development. International", Journal of Project Management, 19(4), pp. 195-205.
Kuznets, S. (1966). Modern Economic Growth Rate, Structure and Spread. New Haven and London, Yale University Press.
Lee, J. (1995). “Comparative Advantage in Manufacturing as a Determinant of Industrialization: the Korean case”, World development, 23(7), pp. 1195-1214.
Mahotra, D.K. and R. Malhotra (2008). Analyzing Financial Statements Using Data Envelopment Analysis. Com. Lending Rev., pp. 23- 25.
Piotroski, J.D. (2000). "Value Investing: The Use of Historical Financial Statement Information to Separate Winners from Losers", Journal of Accounting Research, pp.1-41.
Quan Z.; HuangWeila i. and Y. Zhang (2011), “Identifying Critical Success Factors in Emergency Management Using a Fuzzy DEMATEL Method”, Safety Science, pp. 243–252
Strauss, A.L. and J.M. Corbin (1998), Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, 2nd Edition, Thousand Oaks, California.
Teka, Z. (2011). Backward linkages in the Manufacturing Sector in the Oil and Gas Value Chain in Angola. The Open University, accessed April, No.16.