با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی ارومیه.

2 دانشیار گروه مهندسی صنایع-دانشکده مهندسی صنایع- دانشگاه صنعتی ارومیه- ارومیه- ایران

چکیده

هدف این تحقیق، سنجش و ارزیابی بهره‌وری کل (کارایی و اثربخشی) در شرکت آبفار استان آذربایجان غربی در دورة 1395-1388‌ است. اثربخشی با استفاده از ابزار پرسشنامه و آزمون ANOVA اندازه­گیری و کارایی از طریق انواع هزینه‌ها ارزیابی شده، سپس با مدلAHP  فازی اولویت‌بندی و وزن‌دهی شده‌اند. درنهایت با ترکیب این دو شاخص، میزان بهره‌وری‌ کل محاسبه شده است. نتایج نشان داد که در ابعاد اثربخشی به­ترتیب خدمات ارائه شده، ادراک و رضایت ‌مشتری، کاهش نتایج ناخواسته، به­کارگیری فناوری اطلاعات، سطح دانش، بهبود‌ و ارتقاء شرکت بیشترین سهم را داشته‌اند. همچنین، آن­ها تفاوت معناداری در بین واحدهای مختلف شرکت آبفار نداشته‌اند. در رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر میزان کارایی، متغیرهای هزینه‌های آب (با‌وزن1458/0) و هزینه‌های تجهیزات (با‌وزن 1446/0)در اولویت‌ قرار گرفته‌اند. بهره‌وری در این دوره، نوسانات زیادی داشته که متوسط آن 52 واحد بوده که از دلایل پایین بودن آن، کاهش میزان کارایی انرژی و نیروی کار بوده است. درحالی‌که شاخص‌های کارایی سرمایه و اثربخشی نسبت به سایر شاخص‌ها از وضعیت مطلوب‌تری بهره‌مند بوده و روند رو‌ به بهبودی داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

اصغرپور، محمدجواد (1387). " تصمیم‌گیری چند معیاره". انتشارات دانشگاه تهران.  
امیدی، فریما؛ بابازاده، حسین و سرایی تبریزی، مهدی (1392)." ارزیابی بهره‌وری آب با رویکرد استفاده از روش‌های AHP، ANP، FAHP و FANP". اولین همایش ملی بهینه‌سازی آب. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی. گرگان.  
بهمنی، مجتبی؛ حسن خانی، معصومه و شکیبایی، علیرضا (1395). "بررسی تاثیر سرریز تکنولوژی ناشی از سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر بهره وری نیروی کار در صنایع کارخانه ای ایران". پژوهش های اقتصاد صنعتی ایران، دورة1، شمارة2، 115-92.
خشائی، مسعود و داودآبادی، محمد(1388)." رتبه‌بندی بهره‌وری عوامل تولید شرکت‌های آب‌و فاضلاب به منظور کاهش هزینه‌ها با رویکرد مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره". سومین همایش ملی آب و فاضلاب با رویکرد بهره‌برداری. دانشگاه صنعت آب و برق. شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تهران.     
سلاجقه، سنجر و دانش پژوه، آرش(1392)." بررسی مدیریت دانش و بهره‌وری کارکنان مطالعه موردی در شرکت آب و فاضلاب شهر کرمان". دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین. گلستان- گرگان.     
صدرایی جواهری، احمد و مهبودی، پروین(1395)." بررسی ارتباط میان اندازه­گیری و رشد بهره وری در صنعت داروسازی ایران". پژوهش های اقتصاد صنعتی ایران، دورة1، شمارة2. 51-25.
فقیهی، ابوالحسن و موسوی کاشانی، زهره (1389). "مدل سنجش بهره‌وری (اثربخشی و کارآیی)  در بخش خدمات دولتی ایران". نشریه مدیریت دولتی، (4)2، 126-107.
فرج پور خانا پشتانی، قاسم و براتی کشه، محمد. (1393). "شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر افزایش بهره وری در شرکت آب و فاضلاب شهرها و شهرک های غرب تهران با استفاده از تکنیک ANP"،  کنفرانس بین المللی توسعه و تعالی کسب و کار، اقتصاد و مدیریت، تهران.
مدهوشی، مهرداد و نورنژاد ونوش، وحید(1393)." تأثیر توانمندسازهای مدیریت دانش روی توانمندی کارکنان شرکت‌های کوچک و متوسط: با نقش میانجی فرآیند مدیریت دانش". پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی. دورة3، شمارة 2، 110-91. 
سیف برق، مهدی. ضیایی نقش بندی، چرو(1391). "طراحی یک سیستم پشتبانی تصمیم گیری برای ارزیابی مشتریان". فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات صنعتی، سال نهم، شمارة 24، 84-67.
مسموعی، محمد (1394). " بررسی عوامل موثر بر ارتقای بهره‌وری نیروی انسانی در بین کارکنان شرکت آبفا روستایی استان فارس".  دومین کنفرانس بین­المللی پژوهش ­های نوین درمدیریت. اقتصاد و علوم انسانی. دبی. امارات.
Ashton, J. K. (2000) "Total factor productivity growth and technical change in the water and sewerage industry". The Service Industries Journal.20 (4).121-130.   
Asian Productivity Organization (APO). (2016). Databook. 
Ambalangodage, D., Yong Gun Fie, D. (2016). Performance Measurement System and its Contributions to Improve Performance: In the Context of Sri Lankan Water Board.  Global Journal of Contemporary Research in Accounting, Auditing and Business Ethics, 2(1).  2311-3162.
Büyüközkan, G., & Karabulut, Y.(2017). Energy project performance evaluation with sustainability perspective. Energy. 119. 549-560. 
Chan, F. T. (2003). "Performance measurement in a supply chain". The international journal of advanced manufacturing technology. 21(7). 534-548.
Chidambaranathan, K., & Swarooprani, B. S. (2015). "Knowledge management as a predictor of organizational effectiveness: the role of demographic and employment factors". The Journal of Academic Librarianship. 41(6).  758-763.
Fullard, F. (2007)."A model to evaluate the effectiveness of enterprise training programmes". International Entrepreneurship and Management Journal. 3(3). 263-276. 
Guerrini, A., Romano, G., Leardini, C., & Martini, M. (2015). Measuring the efficiency of wastewater services through data envelopment analysis. Water Science and Technology, 71(12), 1845-1851.
Laihonen, H., & Sillanpää. (2014)." What is the Role of Knowledge Management in Establishing the Effectiveness of Public Welfare Services? Knowledge and Process Management. 21(2). 112-121.
Zadeh, L, A. (1965)."Fuzzy Sets". Information and Control. 8, 338-353.
Parhizgari, A. M., & Gilbert, G. R. (2004). Measures of organizational effectiveness: private and public sector performance. Omega, 32(3), 221-229.
Marques, R. C. (2008)." measuring the total factor productivity of the Portuguese water and sewerage services". Economia Aplicada. 12(2). 215-237.   
Mohamad, I. B., & Usman, D. (2013). "Standardization and its effects on k-means clustering algorithm". Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 6(17), 3299-3303.     
Pekkola, S. (2013). "Managing a network by utilizing performance measurement information". Measuring Business Excellence. 17(1). 72-79.   
Pritchard, R. D. (1995)." Productivity measurement and improvement: Organizational case studies". Greenwood Publishing Group.
Rajasulochana, P., & Preethy, V. (2016). "Comparison on efficiency of various techniques in treatment of waste and sewage water–A comprehensive review". Resource-Efficient Technologies2(4), 175-184.
Tang, D., Tang, J., Xiao, Z., Ma, T., & Bethel, B. J. (2017)." Environmental regulation efficiency and total factor productivity—Effect analysis based on Chinese data from 2003 to 2013". Ecological Indicators. 73. 312-318. 
Wang, Y. M., Luo, Y., & Hua, Z. (2008). "On the extent analysis method for fuzzy AHP and its applications". European Journal of Operational Research186(2). 735-747.