اقتصاد صنعتی و ساختار، عملکرد و رفتار
سحر بشیری؛ حسن حیدری
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت صرفههای مقیاس و تحولات آن در صنایع کارخانهای ایران است. صرفههای ناشی از مقیاس، مزیت‌های هزینه‌ای است که بنگاهها به‌دلیل مقیاس عملیاتی به‌دست می‌آورند و کاهش هزینه به ازای هر واحد محصول باعث افزایش صرفههای مقیاس میشود. در این مقاله، صرفههای مقیاس در صنایع ایران با رویکرد مبتنی بر مدل‌‌های ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت صرفههای مقیاس و تحولات آن در صنایع کارخانهای ایران است. صرفههای ناشی از مقیاس، مزیت‌های هزینه‌ای است که بنگاهها به‌دلیل مقیاس عملیاتی به‌دست می‌آورند و کاهش هزینه به ازای هر واحد محصول باعث افزایش صرفههای مقیاس میشود. در این مقاله، صرفههای مقیاس در صنایع ایران با رویکرد مبتنی بر مدل‌‌های اقتصادسنجی و با استفاده از برآورد تابع هزینه ترانسلوگ برای دوره زمانی 1399-1381 بر حسب کدهای دو رقمی ISIC بررسی و تحلیل شده است. نتایج نشان داد که روند کشش مقیاس بر حسب هزینه در صنایع کارخانهای ایران برای یک دوره طولانی 19 ساله همواره از 1 کمتر بوده است. چنین نتیجه‌‌ای موید آن است که صنایع ایران در طول تقریبا دو دهه گذشته در دامنه صرفههای ناشی از مقیاس بوده‌‌اند و هنوز از این دامنه خارج نشده‌‌اند. در واقع، صنایع کارخانهای ایران هنوز نتوانسته‌‌اند از منافع صرفههای مقیاس بهره ببرند و از این منظر هنوز اندازه‌‌ها و مقیاس‌‌های کوچکی دارند. همچنین اکثر صنایع بزرگ و سرمایه‌‌بر کشور از مقیاس‌‌های نسبتا بزرگی (در قیاس با اقتصاد ایران) برخوردار هستند و توسعه بیشتر آن‌‌ها نیازمند ورود به بازارهای صادراتی است. در مقابل، اکثر صنایع کاربر کشور با مقیاس کوچک هستند. این امر نشان می‌‌دهد توسعه و رشد اندازه بنگاهها از طریق تقویت صنایع مذکور و رفع مشکلات و موانع تولید سبب شکوفایی بیشتر آن‌‌ها و بهره‌‌برداری بیشتر از صرفههای ناشی از مقیاس میشود.
