با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 کارشناس ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

3 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

کمبود آب در ایران یکی از عوامل محدود کننده اصلی توسعه فعالیت‌های اقتصادی در دهه‌های آینده به شمار می‌رود. از اینرو هدف اصلی این تحقیق، برآورد تابع تقاضای آب در صنایع کارخانه‌ای ایران است و بدین منظور از تابع هزینه ترانسلوگ استفاده شده است. داده‌های به کار رفته در این تحقیق مربوط به صنایع کارخانه‌ای ایران در طی سال‌های 1383 تا 1396 می‌باشد. نتایج حاصل از برازش مدل نشان می‌دهد که، همه کشش‌های جزیی آلن علامت صحیح و مورد انتظار منفی را دارند. به عبارت دیگر رابطه معکوس بین قیمت و مقدار تقاضا در آن‌ها نشان داده می‌شود. همه کشش‌های قیمتی علامت صحیح و مورد انتظار منفی دارند و مقدار کشش قیمتی تقاضا برای نهاده آب از لحاظ قدرمطلق بیش از بقیه نهاده‌ها است. به عبارت دیگر حساسیت تقاضای نهاده آب به تغییرات قیمت بیشتر از بقیه نهاده‌ها است. نهاده‌های انرژی، سرمایه و نیروی کار در رده‌های بعدی قرار دارند. قدر مطلق مقدار عددی کشش‌های قیمتی خودی همه نهاده‌ها کمتر از یک بوده و بنابراین می‌توان گفت که تقاضا برای همه نهاده‌ها بی­کشش است. مقادیر کشش جانشینی موریشیما (MSE) مثبت  است که دلالت بر جانشینی نهاده‌ها دارد. با توجه به یافته‌های تحقیق و بویژه با در نظر گرفتن این نکته که  کشش قیمتی نهاده آب حدوداً یک است، به نظر می‌رسد سیاست‌های قیمتی تاثیری در کاهش تقاضا و صرفه جویی در مقدار آب نخواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

بابایی نژاد، تجریشی و ابریشم چی، (1381)،"ممیزی و کاهش مصرف آب در کارخانه قند اصفهان"، مجله آب و فاضلاب، شماره 43، صفحه 17 الی 27.
پژویان، جمشید و حسینی،  (1382)، "برآورد تابع تقاضای آب خانگی، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران"، شماره 67، 16-47.
شرکت مهندسین مشاور جاماب، (1381)، "طرح جامع آب کشور".
قادرزاده، حامد و جزایری، آزاده (1397)، "تعیین ارزش اقتصادی و تابع تقاضای آب در تولید محصول یونجه در دشت دهگلان"،  دوره  10 شماره (3) پیاپی 39 ; از صفحه 23 تا صفحه 53.
وزارت نیرو (1385)، "وضعیت منابع و مصارف آب و سیاستهای کلی نظام در بخش آب" (ارائه شده در شورای عالی آب).
Abdol A. (2012). "Determining the economic value of irrigation water with procedures Estimated production function and linear programming model: case study province of hamedan". Hamedan-bahar plain, Master's thesis Agricultural Economics, University of Kurdistan.
Babin, F., Willis, C.E.,  Allen, P.G., (1982). "Estimation of Substitution Possibilities Between Water and Other Production Inputs". American Journal of Agricultural Economics vol.64(1), 179-152.
Blackorby, C. and Russell, R. (1989). "Will the Real Elasticity of Substituton Please Stand Up? A comparison of the Allen/ Uzawa and Morishima Elasticities". American Economic Review, Vol 79, No.4, PP.882-888.
Chambers, R.G. (1988)."Applied production analysis". New York: Cambrige University Press.
Christensen, L.R. and Greene, W.H. (1976). "Economies of Scale in US Electric Power Generation. Journal of political Economy". 84(4, Part 1), pp.655-676.
Christensen, L.R. et al. (1973)."Transcendental Logarithmic Production Frontiers". Review of Economics and Statistics, 55:1 February, 28-45.
De Rooy, J. (1974). "Price Responsiveness of The Industrial Demand for Water". Chapter 5 in the Economics of Industrial Water Use Edited by Steven Renzetti and Edward Elgar Reference collection 2002.
Grebenstein , C.R. and  Field, B.C.  (1979).  "Substituting for Water Inputs in U.S. Manufacturin". Water Resources Research 15(2), 228-232.
Guerrero, G.R.H. (2005). "Industrial Water Demand in Mexico: Econometric Analysis and Implications for Water Management Policy". Université de Toulouse, 1.
Lavin, F., Vargas, O. L., Hernandez, J. I., & Oliva, R. D. P. (2020). "Water demand in the Chilean Manufacturing Industry: Analysis of the Economic Value of Water and Demand Elasticities". Water Resources and Economics, 100159.
Morishima, M. (1967). "A Few Suggestions on the Theory of Elasticity". Keizai Hyoron (Economic Review), 16, pp.144-150.
Renzetti, S. (1988).  "An Econometric Study of Industrial Water Demands in Biritish Columbia, Canada". Water Resource Research, vol. 24(10) p. 1569-1573 October.
Renzetti, S. and Dupont, D. (2003). "The Value of Water in Manufacturing". CSERGE Working Paper ECM 03-03.
Ress, J.A. (1969). "Inter Industy Variation in the Demand for Water". Chapter 3 in the Economics of Industrial Water Use Edited by Steven Renzetti and Edward Elgar Reference collection 2002.
Shephard, R. (1953). "Theory of Cost and Production Functions". Princeton, N.J., Princeton University Press.
Wang, Hua and Lall, Somik (2002). "Valuing Water for Chinese Industries: A Marginal Productivity Analysis". Applied Economics, 34 (6), 759–65.
Williams, M. and Suh, B. (1986)."The Demand for Urban Water by Customer Class". Applied Economics, 18(12), pp.1275-1289.