با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد گروه مدیریت دانشگاه پیام نور، تهران ، ایران

3 کارشناس ارشد گروه مدیریت بودجه و مالیه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف محوری پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر مارک‌آپ و شیوه حکمرانی شرکتی بر اجتناب مالیاتی بنگاه‌‌های بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور از داده‌های 100 بنگاه فعال تولیدی در بازه زمانی 1398-1390 استفاده شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که مدیران بنگاه‌های دارای قدرت بازاری به دلیل قرار گرفتن در حاشیه امن و مصونیت از رقبا نگرانی برای کاهش سود ندارند. همچنین، مدیران به‌منظور برخورداری از پاداش پرداختی و طرح‌های تشویقی سهامداران در جهت حداکثرسازی ثروت و ارزش بنگاه تلاش نموده و فعالیت اجتناب مالیاتی را به شدت افزایش می‌دهند. به­علاوه، نتایج تاثیر شیوه حکمرانی شرکتی موید آن است که سرمایه‌گذاران نهادی به‌دلیل نفع مالی حاصل از سرمایه‌گذاری و دستیابی به قدرت بازاری، انگیزه نظارت بالاتر بر فعالیت مدیران برای کاهش هزینه نمایندگی و افزایش اجتناب مالیاتی خواهند داشت. در مجموع مدیران و سهامدارن تلاش دارند از طریق کاهش تضاد منافع، میزان اجتناب مالیاتی را افزایش دهند.
 
 

کلیدواژه‌ها

پورقربان، محمدرضا (1400). "کاربرد مدل هال – راجرز در سنجش حاشیه سود  صنعت تولید فلزات پایه". فصلنامه پژوهش‌های اقتصاد صنعتی، 5 (16)، 34-25.
حمیدیان، محسن (1396)."بررسی ابعاد مختلف راهبری شرکتی با اجتناب مالیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه دانش سرمایه‌گذاری، 6 (23)، 229-243.
خدامی‌پور، احمد، بزرایی، یونس (1394). "تاثیر رقابت در بازار محصول بر اجتناب از پرداخت مالیات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". پژوهشنامه مالیات،  75 (27)، 211-227.
خیرخواه، رزیتا؛ اسعدی، عبدالرضا، زنده‌دل، احمد (1398). "ارتباط تمرکز و قدرت بازاری محصول با سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه پژوهشنامه بازگانی، 92، 113-139. 
فرجی، امید؛ سجادپور، رضا، رفیعی، مرتضی، برجی، پریسا (1399). "قابلیت مقایسه صورت‌های مالی، رقابت بازار محصول و اجتناب مالیاتی". پژوهشهای حسابداری مالی، 3 (45)، 23-43.
مدرس، احمد؛ حسینی، سیدمجتبی، رییسی، زهره (1388). "بررسی اثر سهامداران نهادی به عنوان یکی از معیارهای حاکمیت شرکتی بر بازده سهامداران شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". پژوهشنامه اقتصادی، 5، 223-250.
مردانی، مهدی؛ صفری گرایلی، مهدی، ولیان، حسن (1396). "تمرکز مشتری و اجتناب مالیاتی: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه دانش حسابرسی، 18 (73)، 123-137.
میکاییلی، سیده‌وجیهه؛ نورانی‌آزاد، سمانه، کریم، محمدحسین (1399). "اندازه‌گیری مارک‌آپ و قدرت بازاری در بخش صنعت ایران: رویکرد مرز تصادفی". فصلنامه پژوهش‌های اقتصاد صنعتی، 4 (13)، 46-27.
Abdelfattah, T., & Aboud, A. (2020). “Tax avoidance, corporate governance, and corporate social responsibility: The case of the Egyptian capital market”. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 38, 1-16.
Armstrong, C. S., Blouin, J. L., Jagolinzer, A. D., & Larcker, D. F. (2015). “Corporate governance, incentives, and tax avoidance”. Journal of Accounting and Economics, 60(1), 1-17.
Bayar, O., Huseynov, F., & Sardarli, S. (2018). “Corporate governance, Tax avoidance, and financial constraints”. Financial Management, 47(3), 651-677.
Cai, H., & Liu, Q. (2009). “Competition and corporate tax avoidance: Evidence from Chinese industrial firms”. The Economic Journal, 119(537), 764-795.
Chen, C., Li, L., & Ma, M. L. (2014). “Product market competition and the cost of equity capital: evidence from China”. Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 21(3), 227-261.
Chytis, E., Tasios, S., Georgopoulos, I., & Hortis, Z. (2019). “The relationship between tax avoidance, company characteristics and corporate governance: Evidence from Greece”. Corporate Ownership and Control, 16(4), 77-86.
Desai, M. A., & Dharmapala, D. (2006). “Corporate tax avoidance and high-powered incentives”. Journal of financial Economics, 79(1), 145-179.
Dyreng, S. D., Jacob, M., Jiang, X., & Müller, M. A. (2017). “Tax avoidance and tax incidence”. Unpublished Working Paper. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3070239
Hou, K., & Robinson, D. T. (2006). “Industry concentration and average stock returns”. The Journal of Finance, 61(4), 1927-1956.
Jiang, Y., Zheng, H., & Wang, R. (2021). The effect of institutional ownership on listed companies’ tax avoidance strategies. Applied Economics, 53(8), 880-896.
Kerr, J. N., Price, R. A., Román, F. J., & Romney, M. A. (2021). “Corporate governance and tax avoidance: Evidence from governance reform”. Available at SSRN 3861965.
Kim, J. B., Li, Y., & Zhang, L. (2011). “Corporate tax avoidance and stock price crash risk: Firm-level analysis”. Journal of financial Economics, 100(3), 639-662.
Kovermann, J., & Velte, P. (2019). “The impact of corporate governance on corporate tax avoidance—A literature review”. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 36, 100270.
Kubick, T. R., Lynch, D. P., Mayberry, M. A., & Omer, T. C. (2015). “Product market power and tax avoidance: Market leaders, mimicking strategies, and stock returns”. The Accounting Review, 90(2), 675-702.
Martin, J., Parenti, M., & Toubal, F. (2020). “Corporate tax avoidance and industry concentration”. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3661403
McGuire, S. T., Omer, T. C., & Wilde, J. H. (2014). “Investment opportunity sets, operating uncertainty, and capital market pressure: Determinants of investments in tax shelter activities?”. The Journal of the American Taxation Association, 36(1), 1-26.
Mills, L. (2017). “Barriers to improving tax capacity”. K4D Helpdesk Report; Institute of Development Studies: Brighton, UK.
PENG, X.-r., & XU, H.-r. (2016). “The Influence of Product Market Power on the Company's Tax Avoidance”. Journal of Shanxi University of Finance and Economics.
Peress, J. (2010). “Product market competition, insider trading, and stock market efficiency”. The Journal of Finance, 65(1), 1-43.
Pesaran, M. H. (2012). “On the interpretation of panel unit root tests”. Economics Letters, 116(3), 545-546.
Richardson, G., Wang, B., & Zhang, X. (2016). Ownership structure and corporate tax avoidance: Evidence from publicly listed private firms in China. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 12(2), 141-158.
Sharma, V. (2011). “Stock returns and product market competition: Beyond industry concentration”. Review of Quantitative Finance and Accounting, 37(3), 283-299.
Shin, I., & Park, S. (2019). “The relation between product market competition and corporate tax avoidance: evidence from Korea”. Investment Management and Financial Innovations, 16(2), 313-325.
Shleifer, A., & Vishny, R. W. (1986). Large shareholders and corporate control. Journal of political economy, 94(3, Part 1), 461-488.
Widyastuti, T. (2018). “The effect of corporate governance mechanism on tax avoidance: Evidence from manufacturing industries listed in the Indonesian stock exchange”. The International Journal of Social Sciences and Humanities Invention, 5(10), 5003-5007.
Yee, C. S., Sapiei, N. S., & Abdullah, M. (2018). “Tax avoidance, corporate governance and firm value in the digital era”. Journal of Accounting and Investment, 19(2), 160-175.