با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسنده

گروه اقتصاد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام ، ایران.‏

10.30473/jier.2024.69541.1419

چکیده

هدف اصلی این مقاله ارائه الگویی برای تدوین و ارزیابی گزارش‌های امکان‌سنجی پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری است. برای این منظور، مبتنی بر تحقیقات به روز جهانی، تجربه‌ سازمان‌های بین‌المللی، دولت‌ها، بازیگران مالی و مدیران پروژه‌ها از سراسر جهان، الگویی استاندارد شامل هفت گام اساسی(اول، توصیف بستر پروژه، دوم، معرفی اهداف پروژه، سوم، معرفی پروژه، چهارم، امکان‌سنجی فنی و پایداری زیست‌محیطی‌، پنجم، ارزیابی مالی، ششم، ارزیابی اقتصادی و هفتم، ارزیابی ریسک پروژه) برای تدوین و ارزیابی گزارش‌های تجزیه و تحلیل هزینه- فایده پروژه‌های سرمایه‌گذاری معرفی و تشریح شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تمرکز اصلی مطالعات داخلی بر بخش‌ها یا پروژه‌های خاص سرمایه‌گذاری بوده است و به دلیل نگاه خاص بخشی- پروژه‌ای ارائه یک دستورالعمل جامع برای تدوین و ارزیابی گزارش‌های امکان‌سنجی اقتصادی پروژه‌ها در دستور کار نبوده است. اما الگوی ارائه شده در این تحقیق یک الگوی عمومی است که مختص پروژه یا بخش اقتصادی خاصی نیست و می‌توان آن را برای انواع پروژه‌های دولتی یا خصوصی و در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به کار گرفت. همچنین در مطالعات داخلی به اصول اساسی تجزیه و تحلیل هزینه- فایده کمتر توجه شده است از این رو، تکیه بر تحقیق حاضر برای نگارش و ارزیابی گزارش‌های ارزیابی اقتصادی و امکان‌سنجی پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (1384)، "راهنمای تشخیص اثرهای اقتصادی، اجتماعی، ارزش‌گذاری و توجیه اقتصادی طرح‌های توسعه منابع آب"، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، نشریه شماره 331، شابک 0-698-425-964.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (1393)، "راهنمای امکان‌سنجی پروژه‌های معدنی"، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، امور نظام فنی، ضابطه شماره 558.
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور (1391)، "دستورالعمل بررسی‌های اقتصادی طرح‌های توسعه منابع آب"، معاونت نظارت راهبردی، امور نظام فنی، نشریه شماره 258.
 
References
Annema, J.A. (2013). The use of CBA in decision-making on mega-projects: Empirical evidence. In: Priemus, H., van Wee, B. (Eds.), International Handbook on Mega-Projects. Edward Elgar, Cheltenham, UK, pp. 291–313.
Arrow, K.J. & Lind R.C. (1997). “Uncertainty and the Evaluation of Public Investment Decisions”. American Economic Review, Vol. 60 (3), pp. 364-378.
Asian Development Bank (1997). Guidelines for the Economic Analysis of Projects. Economics and Development Resource Center (https://www.think-asia.org/bitstream/ handle/11540/4910/eco-analysis-projects. pdf?sequence=1)
Asian Development Bank (2017). Guidelines for the Economic Analysis of Projects. ISBN 978-92-9257-763-6 (Print), 978-92-9257-764-3 (e-ISBN)(https://www.adb.org/sites/default/ files/ institutional-document/32256/ economic- analysis-projects.pdf).
Aymerich, M. & Turro, M. (2010), “Risk analysis, risk management and implementation performance in transport infrastructure projects”. in Nocera, Silvio ed. Feasibility Decisions in Transportation Engineering. Strategies for Transport Evaluation, McGraw-Hill.
 
 
 
 
Barrett, S., Dasgupta, P. & Maler, K. (1999). “Intergenerational Equity, Social Discount Rates, and Global Warming”. in P. Portney and J. Weyant (eds.) Discounting and Intergenerational Equity, Washington DC: Resources for the Future.
Belli, P., Anderson, J.R., Barnum, H.N., Dixon, J.A.&  Tan, J-P (2001). “Economic Analysis of Investment Operations”. Analytical Tools and Practical Applications, WBI, World Bank, Washington D.C.
Boardman, A.E., Greenberg, D.H., Vining, A.R. & Weimer, D.L. (2006). “Cost-Benefit Analysis: Concepts and Practice”. 3rd edition, Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Brooke, B.S., Kaji, A.H. & Itani, K.M.F. (2020). “Practical Guide to Cost-effectiveness Analysis”. JAMA Surg, 1; 155(3):250-251.doi: 10.1001/jamasurg.2019.4392.
Dean, M. (2022). “A Practical Guide to Multi-Criteria Analysis”. Bartlett School of Planning, University College London, Technical Report. doi: 10.13140/RG.2.2.15007.02722
Dreze, J. & Stern N. (1987). “The Theory of Cost-Benefit Analysis”. Chapter 14 in Auerbach A.J. and Feldstein M. (eds), Handbook of Public Economics, North-Holland: Elsevier Science Publishers.
Dreze, J. & Stern N. (1990). “Policy reform, shadow prices and market prices”. Journal of Public Economics, 42 (1): 1-45.
Dunn, H. (2012). “Accounting for Environmental Impacts: Supplementary Green Book Guidance”. London: HM Treasury.
Eliasson, J., Börjesson, M., Odeck, J. & Welde, M. (2015). “Does benefit–cost efficiency influence transport investment decisions?” J. Transport Econ. Pol. 49 (3), 377–396.
European Commission (1997). “Guide to Cost-Benefit Analysis of Major Projects”. In the context of EC Regional Policy1997 edition. https://ec.europa.eu/regional_policy/ sources/docgener/guides/ cost/pdf/ 3_full_en.pdf.
European Commission (2008). “Guide to Cost-Benefit Analysis of Investment Projects”. Directorate General Regional Policy.
European Commission (2014). “Guide to Cost-Benefit Analysis of Investment Projects Economic appraisal tool for Cohesion Policy 2014-2020”. ISBN 978-92-79-34796-2. doi:10.2776/97516.
European Investment Bank (2013). “The Economic Appraisals of Investment Projects at the EIB”. Chapter 28, pp. 156-165.
European Union (2013). “The Economic benefi ts of the Natura 2000 Network”. Synthesis Report, Luxembourg.
Evans, D. (2006). “The Elasticity of Marginal Utility of Consumption: Estimates for 20 OECD Countries”. Fiscal Studies, Vol. 26(2), pp. 197-224.
http://heatco.ier.uni-stuttgart.de/
http://www.externe.info/externe_2006
http://heatco.ier.uni-stuttgart.de/
http://ec.europa.eu/transport/themes/sustainable/doc/2008_costs_handbook.pdf
http://www.climatechange2013.org/images/uploads/WGIAR5-SPM_Approved27Sep2013.pdfJenner, S. (2015). “Why do projects ‘fail’ and more to the point what can we do about it? The case for disciplined”. ‘fast and frugal’ decision-making. PM World J. 4 (3).
Laursen, M., Svejvig, P. (2016). “Taking stock of project value creation: a structured literature review with future directions for research and practice”. Int. J. Proj. Manag. 34 (4), 736–747.
Mackie, P., Worsley, T. & Eliasson, J. (2014). “Transport appraisal revisited”. Res. Transp. Econ. 47, 3–18.
Morris, P.W.G. (2013). “Reconstructing project management reprised: a knowledge perspective”. Proj. Manag. J. 44 (5), 6–23.
Müller, R. (2009). “Project Governance: Fundamentals of Project Management”. Gower, New York, NY.
Nyborg, K. (1998). “Some politicians' use of cost-benefit analysis”. Public Choice 95, 381–401.
Pearce, D.W., Atkinson, G. & Mourato, S. (2006). “Cost-benefit analysis and environment: recent developments”. OECD, Paris.
Saerbeck, R. (1990). “Economic appraisal of projects. Guidelines for a simplified cost-benefit analysis”. EIB Paper No 15, Luxembourg: European Investment Bank.
Sager, T. (2013). “The comprehensiveness dilemma of cost-benefit analysis”. Eur. J. Transp. Infrastruct. Res. 13 (3), 169–183.
Samset, K. & Volden, G.H. (2012). “The proposal. In: Williams, T., Samset, K. (Eds.), Project Governance: Getting Investments Right”. Palgrave Macmillan, Basingstoke, UK, pp. 46–80.
Smith, A. (1987). “Strategic investment, multinational corporations and trade policy”. European Economic Review, Elsevier, vol. 31(1-2), pages 89-96.
Starrett, D. A. (2000). “Shadow Pricing in Economics”. Ecosystems, volume 3, pages 16–20.
Terlizzi, M.A., Albertin, A.L., de Oliveira, H.R. & de Moraes, C. (2017). “IT benefits management in financial institutions: practices and barriers”. Int. J. Proj. Manag. 35 (5), 763–782.
Volden, G.H. (2019). “Assessing public projects' value for money: An empirical study of the usefulness of cost–benefit analyses in decision-making”. International Journal of Project Management 37, 549– 564.
Volden, G.H. & Samset, K. (2017a). “Governance of major public investment projects: principles and practices in six countries”. Proj. Manag. J. 48 (3), 90–108.
Volden, G.H. & Samset, K. (2017b). “Quality assurance in megaproject management: The Norwegian way”. In: Flyvbjerg, B. (Ed.), The Oxford Handbook of Megaproject Management. Oxford University Press, Oxford, UK.
Williams, T. & Samset, K. (2010). “Issues in front-end decision making on projects”. Proj. Manag. J. 41 (2), 38–49.
World Bank (2018), Project appraisal document, Report No: PAD2369
World Bank (2010). “Cost-Benefit Analysis in World Bank Projects”. Independent Evaluation Group, World Bank, Washington, DC.
www.covi.com