مهدی فتح آبادی؛ مسعود صوفی مجیدپور؛ محمود محمود زاده
چکیده
هدف این مقاله ارزیابی روند و عوامل تعیین‌کننده رشد بهره‌وری کل عوامل (TFP) صنایع کارخانه‌ای استان‌های ایران در دوره 98-1390 با استفاده از رویکرد مرزی تصادفی است. در مرحله نخست، تابع تولید مرزی تصادفی با روش اثرات ثابت صحیح نمایی (ETFE) برآورد شد. در مرحله دوم، اجزای بهره‌وری کل عوامل تولید شامل پیشرفت فنی، تغییر کارایی فنی و کارایی مقیاس ...
بیشتر
هدف این مقاله ارزیابی روند و عوامل تعیین‌کننده رشد بهره‌وری کل عوامل (TFP) صنایع کارخانه‌ای استان‌های ایران در دوره 98-1390 با استفاده از رویکرد مرزی تصادفی است. در مرحله نخست، تابع تولید مرزی تصادفی با روش اثرات ثابت صحیح نمایی (ETFE) برآورد شد. در مرحله دوم، اجزای بهره‌وری کل عوامل تولید شامل پیشرفت فنی، تغییر کارایی فنی و کارایی مقیاس اندازهگیری شدند. نتایج نشان میدهد متوسط رشد TFP کارگاههای صنعتی استانها سالانه 1/31 درصد بوده که پیشرفت فنی و تغییر کارایی فنی باعث پسرفت و اثرات مقیاس سبب بهبود بهره‌وری کل عوامل تولید است. در دوره مورد بررسی TFP ابتدا در سال 1۳91 و 1۳9۲ افزایش یافته و سپس در سالهای 1393 و 1394 با کاهش همراه بوده است. در ادامه در سالهای 1395 تا 1398 رشد TFP دوباره روند صعودی داشته است. پیشرفت فنی در تمامی سالها رشد منفی داشته، اما روند آن در دوره مورد بررسی با بهبود همراه بوده است. در میان استانها، بیشترین رشد TFP را استان‌های اردبیل، کردستان و هرمزگان و کمترین رشد بهره‌وری کل عوامل را استان‌های تهران، سیستان و بلوچستان و مازندران تجربه نمودهاند. با توجه به یافتهها، صنایع کارخانه‌ای نیاز به بهکارگیری فناوریهای پیشرفته به همراه تخصیص دوباره منابع دارند.
