با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد،دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اراک، ایران

2 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اراک ، ایران

3 استادیار گروه ریاضی و آمار، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اراک ، ایران

4 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اراک، ایران

چکیده

هدف محوری پژوهش حاضرارزیابی تاثیر یارانه بر عملکرد بازار می‌باشد. بدین منظور از داده های 122 صنعت چهار رقمی  جمع آوری شده توسط  مرکز آمار ایران طی سالهای 1381-1398 استفاده شد. در ابتدا ، موجودی سرمایه  ۱۲۲ صنعت چهار رقمی  بر اساس روش نمایی و رابطه کلاین  محاسبه شد . برای ارزیابی اندازه مارک آپ و شاخص لرنر به پیروی از رویکرد غیر ساختاری،  تابع تولید ترانسلوگ برآورد گردید. در مرحله بعد، ضمن استفاده از مدل پنل دیتا، تاثیر  متغیر هایی مثل  یارانه ،  تحقیق و توسعه، مالیات، هزینه آموزش و  موجودی سرمایه  بر مارک آپ برآورد گردید. نتایج پژوهش دلالت برآن داشت که اولا  در بخش صنعت ایران یارانه موجب افزایش قدرت بازار نمی شود و ثانیا متغیر هایی همچون تحقیق و توسعه، آموزش و موجودی سرمایه  موجب افزایش قدرت بازار و افزایش مالیات به کاهش قدرت بازار منجر شده است

کلیدواژه‌ها

اعظمی, سمیه؛ جلیلیان، ساجده؛ احمدی، مریم. (1395). تخمین همزمان مارک ـ آپ و بازدهی نسبت به مقیاس در صنایع کارخانه‌ای ایران. تحقیقات مدل سازی اقتصادی, 25(7), 183–215.
پژویان، جمشید؛  خداداد کاشی, فرهاد؛ شهیکی تاش، محمد نبی. (1390). ارزیابی ناپارامتریک شکاف بین قیمت و هزینه نهایی در صنایع ایران در قالب یک مدل کورنویی. مجله علمی پژوهشی اقتصاد مقداری, 8(2), 95–121.
ترازنامــه انــرژی سالهای مختلف ، دفتــر برنامه ریــزی و اقتصــاد کلان بــرق و انــرژی، وزارت نیــرو.
ترازنامه هیدروکربوری سالهای مختلف معاونت برنامه ریزی , وزارت نفت.
خدادادکاشی, فرهاد؛ عبادی، جعفر؛ کیاالحسینی، ضیا الدین؛ حیدری، خلیل.(1396). اندازه‌گیری قدرت انحصاری صنایع تولیدی در ایران: رویکرد توابع تصادفی مرزی. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی, 11(37), 45–62.
خدادادکاشی, فرهاد؛ عبادی، جعفر؛ کیاالحسینی، ضیا الدین؛ حیدری، خلیل. (1397). برآورد قدرت بازاری و پراکندگی آن در صنایع غذایی ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه. 26(102)، 195-215.
دهقانی, علی؛ مولایی, محمدعلی؛ حسین‌زاده، سمانه؛ هراتی، جواد. (1393). بررسی تاثیر عملکرد بازار، هزینه‌های تبلیغات و نوآوری بر درجه تمرکز در صنایع تولید مواد غذایی و آشامیدنی ایران. سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی, 2(2), 119–147.
مرکز آمار ایران. نتایج آمارگیری از کارگاههای 10 کارکن و بیشتر سالهای 1381-1398
مرکز آمار ایران. حسابهای ملی سالهای 1381-1398
میکاییلی, سیده وجیهه؛ نورانی آزاد, سمانه؛ کریم، محمد حسین.(1399).  اندازه گیری مارک‌آپ و قدرت بازاری در بخش صنعت ایران: رویکرد مرز تصادفی. فصلنامه علمی پژوهشهای اقتصاد صنعتی، 4(13)، 27-46.
نورانی آزاد, سمانه؛ خداداد کاشی, فرهاد.(1398). ارزیابی رابطه ساختار بازار و مخارج تحقیق و توسعه در بخش صنعت ایران (رهیافت رگرسیون انتقال ملایم پنلی PSTAR). فصلنامه علمی نظریه های کاربردی اقتصاد, 6(4), 27–52.
نورانی آزاد سمانه (1393). اندازه قدرت انحصاری در صنایع کارخانه‌ای ایران و اهمیت نسبی نظریه کارایی و دکترین تمرکز بازار در تبیین آن. دانشگاه پیام نور تهران.
هژیرکیانی,کامبیز؛ نقیبی، محمد.(1394). برآورد موجودی سرمایه و بررسی کارآیی روش‌های مختلف محاسبه آن در بخشهای عمده اقتصادی ایران. پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار), 15(2), 73–94.
 
Chen, Y., & Yu, X. (2019). Do subsidies cause a less competitive milk market in China?. Agricultural Economics, 50(3), 303-314.
Dai, J., & Li, X. (2020). How does subsidy change a firm’s market power? The case of China’s rice processing industry. Journal of Applied Economics, 23(1), 372-384.‏
Delis, M. D., & Tsionas, E. G. (2009). The joint estimation of bank-level market power and efficiency. Journal of Banking & Finance, 33(10), 1842-1850.‏
 
IEA. (2022)., Energy Statistics Data Browser IEAParis , https:// www.iea.org/data-and-statistics/data-tools/energy-statistics-data-browser.
Ren, S. M., & Zhang, J. (2013). Subsidies, rent-seeking costs, and markup rates: Based on empirical research from Chinese equipment manufacturing companies. Management World, 10, 118-129.‏
Schwartz, G., & Clements, B. (1999).
Government subsidies. Journal of Economic Surveys, 13(2), 119-148.
 Wenqi, D., Khurshid, A., Rauf, A., & Calin, A. C. (2022). Government subsidies’ influence on corporate social responsibility of private firms in a competitive environment. Journal of Innovation & Knowledge, 7(2), 100189.
Yue, W., & Wang, J. (2020). Government subsidies and firm-level markups: impact and mechanism. Sustainability, 12(7), 2726.‏