با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : بنیادی

نویسندگان

1 دانشگاه ارومیه

2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فیروز کوه

3 دانشگاه رازی

چکیده

از دیدگاه محققان عرصه روابط بین­الملل به ویژه در سنت لیبرال، همکاری­های اقتصادی نظیر تجارت و سرمایه­گذاری نقشی اساسی را در گسترش صلح و ممانعت از جنگ­افروزی دارد. بر این اساس مقاله حاضر ضمن اشاره به مصداق­های عینی از روابط بین­الملل با بهره­گیری از «نظریه بازی­ها» نشان می­دهد که «چگونه همکاری­های اقتصادی در قالب سرمایه­گذاری   بین­الملل می­تواند ضمن حداکثرسازی منفعت سرمایه­گذاران، مانع بروز جنگ و توسعه صلح شود». این مقاله با ارائه یک بازی ایستا بین بازیکنان، به مدل­سازی بازی بین سرمایه­گذاران و کشورها (با قدرت اقتصادی مشابه) با توجه به استراتژی­های ممکن هر کدام از بازیکنان پرداخته است.  برای این منظور ابتدا حالتی در نظر گرفته شده است که دو کشور نسبت به هم بی­تفاوت باشند. سپس در حالت دوم، دو کشور در نظر گرفته شده است که با هم رقیب (دشمن) هستند و در حالت سوم سه کشور فرض شده است، که یکی از آن­ها رقیب و دیگری بی­تفاوت است. با توجه به تعادل به دست آمده در هر سه حالت، نتیجه کلی مبنی بر این است که سرمایه­گذار با تشکیل پرتفولیو و سرمایه­گذاری در بازارهای مختلف و کشورها با ایجاد تعامل و صلح به بهترین پیامد (تعادل نش) دست می­یابند

کلیدواژه‌ها

جکسون، رابرت و گئورگ سورنسون (1383 ). درآمدی بر روابط بین الملل ، ترجمة مهد ی ذاکریان، احمد تقی زاده، و حسن سعید کلاهی، تهران: میزان.
رضوانی­نژاد، سیدامین (1395). بررسی استراتژی­های ایران و آمریکا در پسابرجام بر اساس نظریه بازی­ها، پژوهشنامه علوم سیاسی، (3)11، صص 148 – 125.
روزکرانس، ریچارد (1375)؛ جنگ، تجارت، وابستگی متقابل، نظریه‌های روابط بین‌الملل، ج 2، ترجمه و تدوین وحید بزرگی، تهران: ماجد.
سوری، علی (1386). نظریه بازی­ها و کاربردهای اقتصادی، انتشارات دانشکده علوم اقتصادی: تهران.
شای، آز (1393)، اقتصاد صنعتی: نظریه و کاربردها، ترجمه دکتر کیومرث شهبازی. تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
عبدلی، قهرمان (1386)، نظریه بازی­ها و کاربردهای آن (بازی­های ایستا و پویا با اطلاعات کامل). جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
عبدلی، قهرمان (1391)، نظریه بازی­ها و کاربردهای آن (بازی­های اطلاعات ناقص، تکاملی و همکارانه). تهران: سمت.
عطار، سعید؛ رسولی ثانی­آبادی، الهام و معصومه جرگه (1397). بررسی مناقشه هسته­ای ایران و کشورهای 1+5 بر اساس نظریه بازی­ها، فصلنامه پژوهش­های راهبردی سیاست، (27) 7، صص115 – 87.
قنبرلو، عبدالله (1395). اقتصاد لیبرال و مسئلة جنگ و صلح در روابط بین­الملل، فصلنامه اقتصاد تطبیقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، (1) 3، صص 39 – 21.
کاظمی شریف، کاظم (1394). نسبت همکاری اقتصادی بین کشورها با صلح و امنیت، فصلنامه سیاست خارجی، (4)29، صص 170-147.
طبیبیان، محمد (1389)، در باب تعادل در معارضه، قابل دسترس در http://drsayad.blogfa.com/post-1316.aspx.
مس‌کالل، ای؛ وینستون، ام­دی و جی­آر گرین (1394)، اقتصاد خرد، ترجمه دشتبان‌فاروجی، مجید؛ جباری، امیر و ایوب فرامرزی، تهران: انتشارات نور علم.
نظری عدلی، نوید و مرضیه خاکستری (1394). تحلیل رویکرد ایران در بازار نفت با استفاده از بازی­های همکارانه و بررسی اثر تحریم‌ها بر درآمدهای نفتی، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، (21) 6، صص 219 – 193.
نوربخش، سیدهادی؛ غفوری، سیدمحمد حسین و عباس ملکی (1394). به­کارگیری نظریه بازی­ها در تحلیل منازعه ایران و آمریکا با محوریت هسته­ای ایران، راهبرد، (74) 24، صص 132 – 89.
 
Blomberg B.S. and G.D. Hess (2012). The Economic Welfare Cost of Conflict: An Empirical Assessment, DOI: 10.1093/oxfordhb/9780195392777.013.0018 
Gibbons R. (1997). "An Introduction to Applicable Game Theory", Journal of Economic Perspective, 11(1), pp. 49 – 127.
Horner J., Morelli M. and F. Squintani (2015). Mediation and Peace.  The Review of Economic Studies, 82(4), pp. 1483–1501.
Kimbrough E.O., Laughren K. and R. Sheremeta (2017).  War and Conflict in Economics: Theories, Applications, and Recent Trends. Discussion Papers dp17-10, Department of Economics, Simon Fraser University.
Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/80277/
Mas-Colell A., Whinston M.D. and J.R. Green (1995). Microeconomic Theory. London: Oxford University Press.
Morbée J. and S. Proost (2008). Russian Market Power on the EU Gas Market: Can Gazprom does the same as in Ukraine? Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1084817.
Popescu, Maria-Floriana, Hurduzeu, Gheorghe (2015). Energy Challenges for Europe - Scenarios of the Importance of Natural Gas Prices from a Game Theory Perspective. Journal of Game Theory 2015, 4(2), pp.26-35.
Salimian S. and K. Shahbazi (2017). Iran's Strategy in Utilizing Common Resources of Oil and Gas: Game Theory Approach, Iranian Journal of Economic Studies, 6 (2), 185 – 202.
Yared P. (2010). A dynamic Theory of War and Peace, Journal of Economic Theory, 14 (2010), pp.1921 – 1950.