با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن اقتصاد دفاع ایران و انجمن اقتصاد انرژی ایران

نوع مقاله : کاربردی

نویسنده

دانشیار گروه اقتصاد ، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران

10.30473/jier.2024.70421.1439

چکیده

وجود شرایط نامشخص، سطح اطمینان سرمایه‌گذاران را تحت تأثیر قرار می‌دهد به طوری­که منجر به تغییر رویکرد از منطقی به رفتاری، قضاوت‌هایی مبتنی بر تصورات ذهنی، اطلاعات غیرعلمی، شایعات و شرایط حاکم بر بازار، و در نتیجه موجب پیروی کورکورانه عده‌ایی از فعالان بازار می­شود­ که به  آن رفتار رمه‌وار گویند. در مطالعه حاضر، وجود یا عدم وجود رفتار رمه‌وار سرمایه‌گذاران شرکت‌های صنعتی در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می­­شود. این پژوهش با استناد به داده‌های بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی تیر 1397 تا تیر 1400 و با درنظر گرفتن  عوامل مختلفی از جمله سرمایه‌گذاری نهادی، عوامل بنیادی و عوامل با وقفه به عنوان روند گذشته از طریق یک معادله رگرسیونی، وجود یا عدم وجود رفتار رمه‌وار سرمایه‌گذاران را ارزیابی می‌کند. نتایج نشان داد که رفتار رمه‌وار در طول دوره مطالعه وجود دارد. هرچند با افزودن الف) عوامل بنیادی متغیرهایی مانند نسبت P/E، گردش سهم، سرمایه بازار و نقدینگی بازار        ب) محاسبه عوامل خارجی مانند بی‌ثباتی سیاسی، بحران مالی جهانی و نوسانات قیمت نفت، و ج) اثرات با وقفه، شدت رفتار رمه‌وار با کمی تغییر ملاحظه می‌شود. با این حال، یافته کلیدی و نهایی، نشان از وجود رفتار رمه‌وار در دوره زمانی تیر 1397 تا تیر 1400 دارد که دقیقا با آنچه که در طی این دوره در بازار بورس تهران شکل گرفت، هم‌خوانی دارد. به عبارت دیگر، سرمایه گذاران کورکورانه اقدامات گروهی از افراد در بازار را به صورت غیرمنطقی و بدون توجه به اطلاعات شخصی یا رعایت اصول علمی در مورد یک سرمایه گذاری یا تصمیم خاص دنبال می­کنند. در واقع احساسات منتقل شده در بین مردم ناشی از رفتار هیجانی مبنی بر ورود به بازار بورسی بر تصمیم آنها تأثیر می‌گذارد یا می‌تواند مشورتی، آگاهانه و کنترل‌شده باشد که در آن هنجارهای اجتماعی بر تصمیمات آنها تأثیر می‌گذارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

References
Al-kalbani, N., & Campbell, K. (2017). Tests of the weak form efficiency in the Omani Stock Market. Acuitas– The Journal of Management Research, July, 9(3).1–78.
Almujamed, H. I. (2018). Predictable returns in an emerging stock market: Evidence from Qatar. Cogent Business and Management, 5(1), 1–26.
Alsabban, S., & Alarfaj, O. (2020). An empirical analysis of behavioral finance in the Saudi stock market: Evidence of overconfidence behavior. International Journal of Economics  and Financial Issues, 10(1), 73.
Asiri, B. K., & Abdalla, M. A. (2015). Economic Growth and Stock Market Development in Bharain. Journal of Applied Finance & Banking, 5(2), 67–80.
Asongu, S. A. (2011). Political Crises and Risk of Financial Contagion in Developing Countries: Evidence from Africa. Journal of Economics and International Finance, 3(7), 462- 467. https://doi.org/10.2139/ssrn.2493091.
Balcilar, M., Demirer, R., & Hammoudeh, S. (2017). Investor herds and regime-switching: Evidence from Gulf Arab stock markets. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 23(2), 295-321.
Bekiros, S., Jlassi, M., Lucey, B., Naoui, K., & Uddin, G. S. (2017). Herding behavior, market sentiment and volatility: Will the bubble resume? North American Journal of Economics and Finance, 42, 107–131. https://doi.org/10.1016/j.najef.2017.07.005.
Cakan, E., Demirer, R., Gupta, R., & Marfatia, H. A. (2018). Oil speculation and herding behavior in emerging stock markets. Journal of Economics and Finance, 43(1), 44–56.
 
 
 
 
 
Chang, E. C., Cheng, J. W., & Khorana, A. (2000). An examination of herd behavior in equity markets: An international perspective. Journal of Banking & Finance, 24, 1651–1679.
Elliott, D. J. (2015). Market Liquidity : A Primer. Economic Studies at Brookings, June, 1–13.https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/07/Market-Liquidity.pdf.
Fernández, B., Garcia-Merino, T., Mayoral, R., Santos, V., & Vallelado, E. (2011). Herding, information uncertainty and investors’ cognitive profile. Qualitative Research in Financial Markets, 3(1), 7–33. https://doi.org/10.1108/17554171111124595.
Filip, A., Pochea, M., & Pece, A. (2015). The Herding Behavior of Investors in the CEE Stocks Markets. Procedia Economics and Finance, 32(15), 307–315. https://doi.org/10.1016/s2212- 5671(15)01397-0.
Fulfer, J. D., & Maille, P. J. (2018). Power and Prospect Theory. ResearchGate, January, 1– 14.
Ghaeli, M. R. (2017). Price-to-earnings ratio: A state-of-art review. Accounting, 3(2), 131–136. https://doi.org/10.5267/j.ac.2016.7.002.
Indars, E. R., Savin, A., & Lublóy, Á. (2019). Herding behaviour in an emerging market: Evidence from the Moscow Exchange. Emerging Markets Review, 38, 468-487.
Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk. 47(March), 263–291.
Kameda, T., Inukai, K., Wisdom, T., & Toyokawa, W. (2015). The Concept of Herd Behavior:Its Psychological and Neural Underpinnings. Contract Governance, 2009, 61–71.
Khan, B. Y. M. (2014). The Economic Consequences of the Arab Spring.
Komba, G. V. (2016). Essays on investor behavior and corporate governance in sub-Saharan African frontier markets. Idm.
Kumar, A., & Singh, D. (2013). Testing Weak Form Stock Market Efficiency on Muscat
Securities Market: Oman. Skyline Business Journal, 9(1), 9–13.
Laih, Y.-W., & Liau, Y.-S. (2018). Herding Behavior during the Subprime Mortgage Crisis: Evidence from Six Asia-Pacific Stock Markets. International Journal of Economics and Finance, 5(7), 71–84.
Li, W., Rhee, G., & Wang, S. S. (2017). Differences in herding: Individual vs. institutional investors. Pacific Basin Finance Journal, 45(71572191), 174–185
Lindhe, E. (2012). Herd Behavior in Stock Markets.
Department of Economics NEKN05 Master Thesis. August, 1–52.
Mongin, P. (1999). The Handbook of economic methodology. Choice Reviews Online, 36(08),36-4259-36–4259. https://doi.org/10.5860/choice.36-4259.
Oprea, A. (2016). How will they fare on “ Judgment Day”? Reputational Herding in Professional Communities.
Papamikrou, F. (2017). Prospect theory. http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/handle/10889/10668.
Prabhakaran. (2017). Forecasting Stock Price Volatility - An Empirical Study on Muscat Securities Market. International Journal of Applied Sciences and Management, 2(2), 256–268.
Rahman, A., Chowdhury, S., & Sadique, S. (2015). Herding where retail investors dominate trading: The case of Saudi Arabia. The Quarterly Review of Economics and Finance, 57.
Rahman, M. A., Chowdhury, S. S. H., & Shibley Sadique, M. (2015). Herding where retail investors dominate trading: The case of Saudi Arabia. Quarterly Review of Economics and Finance, 57(January), 46–60.
Reuters. (2018). Qatar stock market overtakes Saudi Arabia as best performing Gulf market. The Peninsula Qatar. https://thepeninsulaqatar.com/article/01/08/2018/Qatar-stock-market-overtakes-Saudi-Arabia-as-best-performing-Gulf-market.
Sharif, T., Purohit, H., & Pillai, R. (2015). Analysis of Factors Affecting Share Prices: The Case of Bahrain Stock Exchange. International Journal of Economics and Finance, 7 (3).
Shittu, I., Ahmad, A. C., & Ishak, Z. (2016). Price to Book Value , Price to Sales Multiples and Stock Price; Evidence from Nigerian Listed Firms. Journal of Advanced Research in Business and Management Studies, 3(1), 85–93.
Vo, X. V., & Phan, D. B. A. (2019). Herding and equity market liquidity in emerging market. Evidence from Vietnam. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 24, 100189.https://doi.org/10.1016/j.jbef.2019.02.002.
Wolitzky, A. (2015). Critiques of Expected Utility. 1–24.
Wong, T. S. (2019). Characteristics of stocks and individual investor herd behavior: A causal-comparative study. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Sciences, 80(2-A(E)).
Youssef, M., & Mokni, K. (2018). On the effect of herding behavior on dependence structure between stock markets: Evidence from GCC countries. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 20, 52-63.
Zheng, D., Li, H., & Zhu, X. (2015). Herding behavior in institutional investors: Evidence from.