نوع مقاله : کاربردی
نویسنده
استادیار گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
10.30473/jier.2024.69542.1418
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سرریزهای فضایی شاخص‌های توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال بخش صنعت استان‌های ایران است. بدین‌منظور از داده‌های صنایع کارخانه‌ای 31 استان کشور طی سال‌های 1399-1381 استفاده شد تا اثرات دسترسی افراد به خدمات مخابراتی و ارتباطات در صنایع کارخانه‌ای و سهم صنایع برخوردار از موجودی سرمایه سخت‌افزار و نرم‌افزارهای کامپیوتری بر اشتغال بررسی شود؛ بنابراین با به‌کارگیری داده‌های تابلوی در چارچوب مدل دوربین فضایی نسبت به برآورد مدل اقدام شد. نتایج پژوهش بیانگر مثبت و معنادار بودن اثرات مستقیم و سرریزهای فضایی متغیرهای ارزش افزوده و شدت انرژی بر اشتغال بخش صنعت است. همچنین نتایج حاصل از اثر ICT بر اشتغال صنعت گویای آن است که شاخص دسترسی افراد به خدمات مخابراتی و ارتباطات در صنایع کارخانه‌ای اثر اشتغال‌زدایی بر بخش صنعت کشور دارد؛ یعنی یک درصد افزایش این شاخص، اشتغال صنعتی هر استان را 072/0 درصد و استان‌های همجوار به‌میزان 167/0 درصد کاهش داده است که ماحصل آن کاهش 239/0 درصدی اشتغال کل بخش صنعت خواهد بود. درحالی‌که نتایج حاصل از شاخص سهم صنایع برخوردار از موجودی سرمایه نرم‌افزاری و سخت‌افزارهای کامپیوتری اثر اشتغال‌زایی را نشان می‌دهد؛ به‌طوری‌که یک درصد افزایش موجودی سرمایه ICT میزان اشتغال در هر استان را به میزان 02/0 درصد و سرریزهای فضایی استان‌های همجوار به میزان 202/0 درصد افزایش داده و در مجموع منجر به روند افزایشی 222/0 درصدی اشتغال کل بخش صنعت ایران شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
منابع
ابوالمعصوم، فرانک؛ شعبانی، منصوره؛ باقری، سروش؛ هادی، محمدجواد. (1400). گزارش تجارت الکترونیک ایران، مرکز توسعه تجارت الکترونیک، دفتر برنامه‌ریزی، پایش و مطالعات راهبردی، تهران، ایران.
سالم، علی اصغر، مروت، حبیب، بختیاری‌نژاد، رضا. (1400). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) بر رفاه اجتماعی در استان‌های ایران، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 42 (81) ، 154-132.
سالم، علی اصغر، توکلیان، حسین، احمدی، ستاره. (1400). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر شدت مصرف انرژی صنایع کارخانه ای ایران، فصلنامه علمی پژوهش های اقتصاد صنعتی، 5 (15)، 29-48.
حسین‌پور، داوود، و کریمی جعفری، فاطمه. (1391). بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر بهره‌وری نیروی کار در صنایع کارخانه‌ای استان مرکزی. اقتصاد مالی، 6 (19)، 134-111.
ضرابی، اصغر، بابانسب، رسول، رحیمی چم خانی، علیرضا، علیزاده اصل، جبار، و کهزادی، اسفندیار. (1396). تحلیل فضایی و اولویت بندی استان های ایران به منظور برنامه ریزی و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات. جغرافیا و برنامه ریزی، 21(59)، 197-220.
عسکرپور، شادی، مجاهدی مؤخر، محمدمهدی، باقری پرمهر، شعله. (1401). تاثیر شاخص توسعه تجارت الکترونیک بر بازار اشتغال بخش خدمات در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، مقالات آماده انتشار، 10.22055/jqe.2022.39893.2467.
عیسی‌زاده روشن، یوسف، و آقایی، مجید. (1398). بررسی اثر دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر توزیع درآمد در استان های کشور. پژوهش های رشد و توسعه پایدار (پژوهشهای اقتصادی)، 19(4 )، 131-158.
محمودزاده، محمود، قویدل، صالح، چاوشی، سیده فاطمه. (1397). آثار تجارت الکترونیکی در ایران بر اشتغال و بهره وری. پژوهشنامه اقتصادی، 18(68)، 153-185.
صمیمی، سحر، و هژبرکیانی، کامبیز. (1391). بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر اشتغال صنایع کارخانه‌ای ایران. پژوهشها و سیاست‌های اقتصادی، 22(70)، 55-74.
References
Abramova, N., & Grishchenko, N. (2020). ICTs, labour productivity and employment: sustainability in industries in Russia. Procedia Manufacturing, 43, 299-305.
Basu, K. (2016). Globalization of labor markets and the growth prospects of nations. World Bank Policy Research Working Paper(7590).
Belotti, F., Hughes, G., & Mortari, A. P. (2013). XSMLE-A command to estimate spatial panel models in Stata. CEIS, University of Rome Tor Vergat School of Economics, University of Edinburg.
Belotti, F., Hughes, G., & Mortari, A. P. (2017). Spatial panel-data models using Stata. The Stata Journal, 17(1), 139-180.
Biagi, F., & Falk, M. (2017). The impact of ICT and e-commerce on employment in Europe. Journal of Policy Modeling, 39(1), 1-18.
Boarnet, M. G., Chalermpong, S., & Geho, E. (2005). Specification issues in models of population and employment growth. Papers in regional Science, 84(1), 21-46.
Brata, A. G. (2009). Does Geographic Factors Determine Local Economic Development? MPRA Paper from University Library of Munich, Germany, https://mpra.ub.unimuenchen.de/15817/1/MPRA_paper_15817.pdf.
Cette, G., Nevoux, S., & Py, L. (2022). The impact of ICTs and digitalization on productivity and labor share: evidence from French firms. Economics of innovation and new technology, 31(8), 669-692.
Elhorst, J. P. (2003). Specification and estimation of spatial panel data models. International regional science review, 26(3), 244-268.
Elhorst, J. P. (2014). Spatial panel data models. Spatial econometrics: From cross-sectional data to spatial panels, (Vol. 479): Springer, 37-93.
Evangelista, R., Guerrieri, P., & Meliciani, V. (2014). The economic impact of digital technologies in Europe. Economics of innovation and new technology, 23(8), 802-824.
Geary, P. T., & Kennan, J. (1982). The employment-real wage relationship: An international study. Journal of Political Economy, 90(4), 854-871.
Getis, A. (2009). Spatial weights matrices. Geographical Analysis, 41(4), 404-410.
Herman, E. (2020). The influence of ICT sector on the Romanian labour market in the European context. Procedia Manufacturing, 46, 344-351.
Karlsson, C., Andersson, M., & Norman, T. (2015). Handbook of research methods and applications in economic geography: Edward Elgar Publishing.
Kim, J., Nakano, S., & Nishimura, K. (2017). Multifactor CES general equilibrium: Models and applications. Economic Modelling, 63, 115-127.
Kumar, P., & Kumar, S. (2022). ICT and employment in India: An analysis of organized sector. The Indian Journal of Labour Economics, 65(2), 373-395.
Lee, L.-f., & Yu, J. (2010). Estimation of spatial autoregressive panel data models with fixed effects. Journal of econometrics, 154(2), 165-185.
Lefophane, M. H., & Kalaba, M. (2022). Estimating effects of ICT intensity on productivity, employment and output in South Africa: An industry-level analysis. Information Technology for Development, 28(2), 346-371.
LeSage, J. P. (2008). An introduction to spatial econometrics. Revue d'économie industrielle(123), 19-44.
Mokyr, J., Vickers, C., & Ziebarth, N. L. (2015). The history of technological anxiety and the future of economic growth: Is this time different? Journal of economic perspectives, 29(3), 31-50.
Nickell, S., & Symons, J. (1990). The real wage-employment relationship in the United States. Journal of Labor Economics, 8(1, Part 1), 1-15.
Oduor, J. (2010). Are prior restrictions on factor shares appropriate in growth accounting estimations? Economic Modelling, 27(2), 595-604.
Öztürk, M., Durdyev, S., Aras, O. N., & Banaitis, A. (2019). Productivity as a Determinant of Labour Wage in New Zealand's Construction Sector. Ozturk, M., Durdyev, S., Aras, ON, & Banaitis, A.(2019). Productivity as a determinant of labour wage in New Zealand’s construction sector. Technological and Economic Development of Economy, 25(5), 900-914.
Partridge, M. D., Boarnet, M., Brakman, S., & Ottaviano, G. (2012). Introduction: whither spatial econometrics? Journal of Regional Science, 52(2), 167-171.
Pianta, M. (2000). The employment impact of product and process innovations. The employment impact of innovation: Evidence and policy, 77-95.
Pianta, M. (2001). Innovation, demand and employment. Technology and the future of European employment, 142-165.
Pohjola, M. (2000). Information technology and economic growth: A cross-country analysis, Working Paper, No. 173, Agiculture Economic search, The World’s Largest Open Access Agricultural & Applied Economics Digital Library.
Reljic, J., Evangelista, R., & Pianta, M. (2021). Digital technologies, employment, and skills. Industrial and Corporate Change. doi:10.1093/icc/dtab059
Sumner, S., & Silver, S. (1989). Real wages, employment, and the Phillips curve. Journal of Political Economy, 97(3), 706-720.
Suryowati, K., Bekti, R., & Faradila, A. (2018). A comparison of weights matrices on computation of dengue spatial autocorrelation. Paper presented at the IOP Conference Series: Materials Science and Engineering.
Venables, A. J. (2010). Economic geography and African development. Papers in regional Science, 89(3), 469-483.
Vivarelli, M. (2007). Innovation and employment: A survey, Discussion Papers, No. 2621, Institute for the Study of Labor (IZA), Bonn, https://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:101:12008042202
Vivarelli, M. (2014). Innovation, employment and skills in advanced and developing countries: A survey of economic literature. Journal of Economic Issues, 48(1), 123-154.
Yu, B. (2022). The impact of the internet on industrial green productivity: evidence from China. Technological Forecasting and Social Change, 177, 121527.
)